Aniq va tabiiy fanlar” kafedrasi “genetika” fanidan kurs ishi mavzu: dnk ni elektrafarez usulida ajratish bajardi

XULOSA…………………………………………………………………..…...39
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR………………………………..……44

KIRISH Muhtaram Prezidentimiz Sh.M. Mirziyoyev aytganlaridek, “O‘zbеkistоn tаbiаtining biоlоgik vа lаndshаftlаr хilmа-хilligi milliy bоyligimizning аjrаlmаs qismidir. Bu bоylik bir nеchа ming yillik evоlyutsiya dаvоmidа yuzаgа kеlgаn hаmdа аjdоdlаrimiz tоmоnidаn bizgа qоldirilgаn ulkаn mеrоsdir. Zimmаmizdа bu mеrоsni аvlоdlаrgа хilmа-хil vа bаrqаrоr tizim ko‘rinishidа qоldirishdеk ulkаn vа mаs’uliyatli vаzifа turibdi”. Mavzuning dolzarbligi. Replikatsiya paytida ushbu iplar ajratiladi. Keyinchalik asl DNK molekulasining har bir bo'lagi o'z hamkasbini ishlab chiqarish uchun shablon bo'lib xizmat qiladi, bu jarayon deb ataladi yarim konservativ replikatsiya. Yarim konservativ replikatsiya natijasida yangi spiral asl DNK zanjiridan hamda yangi sintez qilingan zanjirdan iborat bo'ladi. Uyali tuzatish va xatolarni tekshirish mexanizmlari mukammallikni ta'minlaydi sodiqlik DNKning replikatsiyasi uchun.^[3][4] DNKning replikatsiyasi ma'lum joylarda boshlanadi yoki takrorlashning kelib chiqishi, ichida genombilan joylashtirilgan yangi iplarning kelib chiqishi va sintezida DNKning ochilishi ferment sifatida tanilgan helikaz, natijalar replikatsiya vilkalari kelib chiqishidan ikki tomonlama o'sib boradi. Bir qator oqsillar boshlash va davom ettirishda yordam beradigan replikatsiya vilkasi bilan bog'liq DNK sintezi. Eng ko'zga ko'ringan, DNK polimeraza qo'shish orqali yangi iplarni sintez qiladi nukleotidlar har bir (shablon) qatorini to'ldiruvchi. DNKning replikatsiyasi S bosqichida sodir bo'ladi interfaza. Mavzuning ahamiyati. DNKning replikatsiyasi (DNKning kuchayishi) ham amalga oshirilishi mumkin in vitro (sun'iy ravishda, hujayraning tashqarisida). Hujayralardan ajratilgan DNK polimerazalari va sun'iy DNK primerlari yordamida DNK molekulasining shablonidagi ma'lum ketma-ketliklarda DNK sintezini boshlash mumkin. Polimeraza zanjiri reaktsiyasi (PCR), ligaza zanjiri reaktsiyasi (LCR) va transkripsiya vositasida kuchaytirish (TMA) bunga misoldir. DNK polimeraza va boshqa replikatsiya faktorlari qaysi nuqtadan boshlashni qanday belgilaydi? Replikatsiya har doim replikatsiya boshlanish nuqtasi deb nomlangan maxsus ketma-ketlikdan boshlanadi.