Anorganik birikmalarning asosiy sinflari arxiv uz


Belgilari Sinflanish bo’yicha nomlanishi


Download 0.61 Mb.
bet2/2
Sana15.06.2023
Hajmi0.61 Mb.
#1486977
1   2
Bog'liq
anorganik

Belgilari

Sinflanish bo’yicha nomlanishi

Misollar

Tarkibi bo’yicha

Kislorodsiz kislotalar

HF, HCl, HBr, HI, H2S,
H2Se, H2Te, HCN,…

Kislorodli kislotalar (oksikislotalar)

HNO2, HNO3, H2SO3,
H2SO4, H2CO3, H3PO4,
HClO3,HClO4, 2CrO4

Negiziga ko’ra

Bir negizli (H=1, mustasno holat H3PO2)

HNO2, HNO3, HCl, HBr,
HI,
HClO4,HCN, MnO4,…

Ikki negizli (H=2, mustasno holat H3PO3)

H2SO4, H2CO3, H2SiO3, H2SO3,H2SeO3, 2MnO4, H2CrO4, H2Cr2O7….

Ko’p negizli

H3PO4, H3BO3…. - uch
negizli
H4P2O7 - to’rt negizli

0.1m suvdagi
eritmalaridagi dissotsiatsiya
darajasi (α) qiymati bo’yicha

α > 33% kuchli

HI, HBr, HCl, H2SO4, HNO3, HClO4,..

3% <α> 33% oralig’ida o’rtacha
kuchli

H2SO3, H3PO4,
CH2ClCOOH,HNO2, …

α < 3% kuchsiz

H2CO3, H2S, HAlO2,
H2ZnO2 ...

Tuzlar gidrolizi tuz tarkibiga qarab 4 hil bo’ladi.
Kuchli asos va kuchli kislotadan hosil bo’lgan tuzlar gidrolizga uchramaydilar va ularning suvdagi eritmalari neytral bo’ladi.
Bunday tuzdan tashkil topgan ionlar suvning ionlari bilan birikib kuchsiz elektrolitlar hosil qilmaydilar. Hatto tuz ionlari H+ va OH- ionlari bilan biriksalar ham, to’liq dissotsiyalanadi. Natijada faqat suvning dissotsiatsiyalanishi yoziladi. Shu sababli bunday tuzlarning eritmalarini muhiti neytral bo’ladi

Kuchli asos va kuchsiz kislotadan hosil bo’lgan tuzlar gidrolizi. Masalan, NaNO2, Na2CO3, Na2S, KCN, CH3COONa, Na2SiO3,


K2SO3........
Bunday tuzlarning gidrolizi anion bo’yicha boradi va eritmaning muhiti ishqoriy bo’ladi (pH>7).
Masalan: Natriy nitrit- kuchli asos NaOH va kuchsiz kislota HNO2 hosil bo’lgan bu tuz suvli eritmada natriy kationiga va nitrit anioniga dissotsiyalanadi va keyingi bosqichda nitrit – anioni suv bilan ta’sirlanadi: NaNO2 = Na+ + NO-2
NO-2 + H2O ↔ HNO2 + OH- (pH>7)
Gidroliz natijasida natriy nitrit eritmasi ishqoriy muhitga ega (pH>7).
Agar tuz ko’p negizli kuchsiz kislota anionidan hosil bo’lgan bo’lsa, gidrolizga gidroanion hosil bo’ladi. Masalan: natriy karbonat gidrolizi quyidagi ikki bosqich bilan yoziladi:
Na2CO3 = 2Na+ + CO 32-
CO 32- + H2O ↔ HCO 3- + OH- (pH>7).
Bunday tuzlarning gidrolizlarini faqat birinchi bosqichda ifodalash to’g’ri bo’ladi. Ikkinchi bosqichda ifodalash.

KROSSVORD


















1A

























2



N
















3

O



























4













R






















5G





































6A




























7










N




























8

I




























9










K








































10A

























1

SAVOLLAR

  1. Musbat zaryadlangan atom yadrosi va manfiy zaryadlangan elektronlardan tarkib topgan elektrneytral zarracha nima deyiladi ?

  2. Atomlarning elektron biriktirib yoki yoqotishdan hosil bo’lgan zarralar nima deb ataladi ?

  3. Metallning atrof-muhit bilan tasirlashishi natijasida yamirilish jarayoni nima deb ataladi ?

  4. Elaktrolit eritmasidan yoki suyultirilgan elektrolitdan elektr toki otkazilganda sodi bo’ladigan oksidlanish-qaytarilish jarayonini tiping.

  5. Qanday elementlarga tuz hosil qiluvchilar deyiladi ?

  6. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p1. Mazkur elekron konfiguratsiya qaysi elementga tegishli ?

  7. Malum bir element atomining qat’tiy bekgilangan sondagi boshqa element atomlari bilan birika olish qobiliyati nima deb ataladi ?

  8. Vodorod atomlari va kislota qoldiqlaridantarkib topgan murakkab modalar nima deb ataladi ?

  9. Berilgan moddaning kimyiviy xossalariga ega bo’lgan eng kichik zarracha nima deyiladi ?

  10. …………..—metal ionlari va kislota qoldiqlaridan hosil bo’lgan murakkab moddadir.












Download 0.61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling