Anorganik moddalarning eng muhim sinflari

Anorganik birikmalarning sinflariga doir mashq va masalalar


Anorganik moddalarning eng muhim sinflari


Download 196 Kb.
bet5/5
Sana21.11.2021
Hajmi196 Kb.
#176208
1   2   3   4   5
Bog'liq
2-amaliy mashgulot

Anorganik moddalarning eng muhim sinflari

orasida genetik bog‘lanish
7-misol. Quyidagi o‘zgarishlarni amalga oshirish uchun zarur reaksiya tenglamalarini yozing:

FeCl2 Fe(OH)2 FeO

Fe Fe

FeCl3 Fe(OH)3 Fe2O3



Yechish:

  1. Fe + 2HCl = FeCl2 + H2

  2. FeCl2 + 2NaOH = Fe(OH)2 + 2NaCl

  3. Fe(OH)2 FeO + H2O

  4. FeO + H2 = Fe + H2O

  5. 2Fe + 3Cl2 = 2FeCl3

  6. FeCl3 + 3KOH = Fe(OH)3 + 3KCl

  7. 2Fe(OH)3 Fe2O3 + 3H2O

  8. Fe2O3 + 3CO = 2Fe + 3CO2

8-misol . Kaliy, fosfor, mis (II)-nitrat, suv va bu moddalarning o‘zaro ta’siridan olingan moddalardan foydalanib o‘ndanortiq turli xildagi moddalar hosil qilish uchun zarur reaksiya tenglamalarini yozing.

Yechish:Topshiriqni bajarish uchun quyidagi jadvalni tuzib olish maqsadga muvofiq.


Berilgan moddalar

Reaksiya tenglamalari

Yangi moddalar

K

P

Cu(NO3)2



H2O

2K + 2H2O = 2KOH + H2

2Cu(NO3)2 2CuO + 4NO2 + O2

CuO + H2 = Cu + H2O

Cu(NO3)2 + 2KOH = Cu(OH)2 + 2KNO3

4NO2 + 2H2O + O2 = 4HNO3

KOH + HNO3 = KNO3 + H2O

2KNO3 2KNO2 + O2

4P + 5O2 = 2P2O5

P2O5 + 3H2O = 2H3PO4

3CuO + 2H3PO4 = Cu3(PO4)2 + 3H2

H3PO4+ KOH = KH2PO4 + H2O

H3PO4 + 2KOH = K2HPO4 + 2H2O

H3PO4 + 3KOH = K3PO4 + 3H2O


KOH

H2

CuO

NO2



O2

Cu

Cu(OH)2



KNO3

HNO3

KNO3

KNO2

P2O5

H3PO4

Cu3(PO4)2

KH2PO4

KH2PO4

K3PO4


Kislota, asos va tuzlarning formulalarini tuzish

Kislotalar. Metallarga o‘rnini beradigan vodorod atomlari va kislota qoldiqlaridan iborat murakkab moddalardir.

Vodorod atomi bir valentlik, kislota qoldig‘i esa shu kislotadagi vodorod atomlari soni barobarida valentlikka ega.



№

Kislota nomi

Formulasi

Kislota qoldig‘ining

formulasi

valentligi

1

Nitrat kislota

HNO3

NO3

1

2

Xlorid kislota

HCl

Cl

1

3

Sulfat kislota

H2SO4

SO4

2

4

Fosfat kislota

H3PO4

PO4

3


Asoslar.Metall atomlariga birikkan gidroksid guruhlari (OH) dan iborat murakkab moddalardir.

Gidroksid guruhlari bir valentlik. Metall atomlarini valentliklari nechaga teng bo‘lsa o‘shancha gidroksil guruhlarini biriktirib oladi.

Me(OH)n---- KOH, Mg(OH)2, Al(OH)3

TuzlarMetall atomlari bilan kislota qoldiqlaridan tashkil topgan moddalardir. Tuzlarning formulalarini tuzish uchun metallning valentligini va kislota qoldig‘ining negizligini hamda nechta vodorod atomini o‘rnini metall atomi almashganligini bilish kerak.

Masalan: Aluminiy sulfatning formulasini tuzishdaaluminiyning uch valentliligini, kislota qoldig‘i (SO4) ikki valentli ekanligini bilish zarur.

AlSO4 Al(SO4) AlIII(SO4)II Al2(SO4)3


№

Tuzning nomi

Tarkibidagi

Tuzning formulasi

metallning valentligi

kislota qoldig‘i valentligi

1

Kalsiy nitrat

2

1

Ca(NO3)2

2

Bariy karbonat

2

2

BaCO3

3

Magniy fosfat

2

3

Mg3(PO4)2

4

Xrom(III)-sulfat

3

2

Cr2(SO4)3


Mustaqil yechish uchun mashq va masalalar.
1.Ohaktoshni qizdirish yo‘li bilan olinadigan oksidning ishlatilish sohalarini ko‘rsating.

2.Quyidagi oksidlarning qaysi birida kislorodning massa ulushi eng ko‘p? Cu2O, CuO, (CuOH)2CO3.

3.Quyidagi jadval asosida berilgan oksidlarning kimyoviy hossalarini ko‘rsating. Reaksiya tenglamalarini yozing. Har bir reaksiyani izoxlang.


Oksid__H_2_0__Na0H__H_2'>Oksid

H20

Na0H

H2S04

K20

1




2

Fe0







3

S02

4

5




Al203




6

7

C0









4.Quyidagi moddalar yondirilganda qanday oksidlar hosil bo‘ladi?

CH4, H2S, PH3, C2H2, NH3.

5.Quyidagi oksidlarga mos keluvchi asoslarning formulasini yozing va nomlang? Li2O, BaO, SrO, SnO, Mn2O3, PbO2, Fe2O3.

6.Tarkibi quyidagicha bo‘lgan asoslarni formulalarini yozing va nomlang:

a) Mn - 61,8%, O - 36,0%, H - 2,3%

b) Pb - 75,3%, O - 23,2%, H - 1,5%

7.Kaliy gidroksidni qanday usullar bilan olish mumkin? Zarur reaksiya tenglamalarini yozing. Cu(0H)2 ni ham shu usullar bilan olsa bo‘ladimi? Cu(0H)2 ni qanday usullar bilan olish mumkin?

8.Quyidagi oksidlarga mos keluvchi asoslarning formulasini yozing va nomlang? Li2O, BaO, SrO, SnO, Mn2O3, PbO2, Fe2O3.

9.Tarkibi quyidagicha bo‘lgan asoslarni formulalarini yozing va nomlang:

a) Mn - 61,8%, O - 36,0%, H - 2,3%

b) Pb - 75,3%, O - 23,2%, H - 1,5%

10Kaliy gidroksidni qanday usullar bilan olish mumkin? Zarur reaksiya tenglamalarini yozing. Cu(0H)2 ni ham shu usullar bilan olsa bo‘ladimi? Cu(0H)2 ni qanday usullar bilan olish mumkin?

11.Tarkibi quyidagicha bo‘lgan kislotalarning formulalarini toping va nomlang.

a) H - 2,1%, N - 29,8%, O - 68,1%

b) H - 2,4%, S - 39,1%, O - 58,5%

12.Quyidagi oksidlarga muvofiq keladigan kislotalarni formulalarini yozing va nomlang. SiO2, As2O5, CrO3, Mn2O7

13.Quyidagi jadvalda belgilangan moddalarning o‘zaro ta’sirlashuv reaksiyasi tenglamasini yozing:




Kislota

Zn

Cu

CuO

Fe(OH)2

CaCO3

HCl

1




2

3

4

H2SO4(kons)

5

6

7

8

9

H2SO4(suyul)

10




11

12

13

14.Sulfid kislotani olinish usullari qanday? Zarur reaksiya tenglamalarini yozing.

15.Quyidagi fosforli o‘g‘itlarni qaysi birida ozuqa elementi P2O5 ni massa ulushi kop? CaHPO4 va Ca(H2PO4)2

16.Rux sulfat tuzini qanday usullar bilan olish mumkin. Mumkin bo‘lgan barcha usullarni amalga oshirish uchun zarur reaksiyalarning tenglamalarini yozing.

17.Tarkibi quyidagicha bo‘lgan tuzning formulasini keltirib chiqaring va nomlang. Ca – 29,7%, H – 0,735%, P – 22,77%, O – 47,05%

18.Quyidagi o‘zgarishlarni amalga oshirish uchun zarur reaksiya tenglamalarini yozing:

a) CuSO4  Cu(OH)2CuO  Cu

b) Fe  FeCl2 Fe(NO3)2 Fe(OH)2FeO  Fe

d) FeFeCl3 Fe(OH)3 Fe2O3 FeFeSO4

e) P  P2O5 H3PO4 Ca3(PO4)2

g) CCO2 CaCO3 CaOCa(OH)2 Ca(HCO3)2

h) CaCO3 Ca(HCO3)2 CuCO3 CO2 CaCO3

i) NaNaHNaOHNaNO3

j) (CuOH)2CO3 CuOCuSO4 Cu(OH)2 CuOCu

AlCl3

k) AlAl2(SO4)3 Al(OH)3


Na3AlO3

19.Ammoniy xlorid tuzini kamida to‘rt xil usul bilan hosil qilishga imkon

beruvchi reaksiya tenglamalarini yozing.
20.Quyidagi jadvalni to’ldiring.
«ChARXPALAK» усули

№


Oksid,asos.kislota,tuz

Formulalari

Anorganik birikmalar siniflari




Oksid

Asos

kislota

Tuz









CaO,Na2O,Ca(OH)2,HCL,H2S





















ZnO,Zn(OH)2,Al(OH)3,H2SO3





















Na2SO3, KCl, NO , N2O, NO2,





















FeO, CO2, BeO, SnO2,NaOH





















Sn(OH)2, AI2O3 , Cr(OH)3



















  1. 2

HNO3, H2SO4, H3PO4, H2CO3





















HCIO4, HCIO3,NaOH,CO2





















NaNO3, K2SO4, Na3PO4





















NaCL,Na2S, AI2(SO4)3





















Ca SO4,Na HCO3, NaAlO2





















K2HPO4,Mg(OH)Cl,CaCl2.





















Bi(OH)2NO3, KMnO4,SO3




















KAlSO4,K4{Fe(CN)6},P2O5





















BaSO4 ,[Cu2 (OH)2SO4]





















Ni(OH)2,Cr(OH)3,Fe(OH)2



















Download 196 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5



Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling