Antiaritmik vositalar

Yurakning efferent innervatsiyasiga ta’sir etuvchi antiaritmik vositalar. Bu guruh preparatlarining antiaritmik ta’siri asosan ularning yurakka bo‘lgan efferent ta’sirlarni susaytirishi yoki kuchaytirishiga bog‘liq. Bu natijaga vositalarning yurak adreno- yoki xolinoretseptorlari bilan aloqasi orqali erishiladi.
β adrenoblokatorlar (II guruh). Ma’lumki, yurak funksiyalarini boshqarishda adrenergik (simpatik) innervatsiya muhim rol o‘ynaydi. Uning qo‘zg‘alishi bo’lmacha va qorinchalarning qisqarishi kuchi va chastotasi oshishiga olib keladi. Sinus-bo’lmacha va bo’lmacha-qorincha tugunlaridagi impulslar o‘tkazuvchanligi oshadi, avtomatizm kuchayadi. Adrenergik tonus innervatsiyasi oshishi hamda buyrak usti bezlaridan ko‘p miqdorda adrenalin ajralib chiqishi, miokardning katexolaminlarga bo‘lgan sezuvchanligi oshishi – yurak aritmiyasiga sabab bo‘lishi mumkin. Shuning uchun ham antiaritmik vosita sifatida β-adrenoblokatorlar alohida qiziqish uyg‘otadi. Tibbiy amaliyotda anaprilin (propranol, inderal) keng tarqalgan. U β- adrenoretseptorlarini bloklab, adrenergik innervatsiyani hamda qondagi adrenarlinni yurakka bo‘lgan ta’sirini bartaraf etadi. Bunda sinus tuguni va ektopik qo‘zg‘alish o‘choqlari faolligi ham susayadi.
Umuman olganda, anaprilin yurak qisqarishlari ritmini kamaytiradi, bo’lmacha-qorincha tugunining samarali refrakter davrini uzaytiradi, yurak xujayralari avtomatizmini, o‘tkazuvchanligini va qo‘zg‘aluvchanligini pasaytiradi. Anaprilin supraventrikulyar va qorinchalar aritmiyalarida qo‘llaniladi.
Antiaritmik vositalar sifatida β₁ adrenoblokatorlar (masalan talinolol, atenolol, metoprolol) ham qo‘llaniladi. Bradiaritmiyalar va o‘tkazuvchanlik muammolari kuzatilganda masalan, bo’lmacha-qorincha blokadasida, yurakning β-adrenoretseptorlarini stimulyasiya qiluvchi vositalar samarali hisoblanadi. Yuqorida aytib o‘tilganidek, adrenergik innervatsiyaning tonusi oshirilishi yurak bo‘ylab qo‘zg‘alishni o‘tkazishga yordam beradi. Shu maqsadda β- adrenomimetiklar (izadrin) yoki α-β-adrenomimetiklar (adrenalin gidroxlorid) qo‘llaniladi.