Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi

 
Ta’lim oluvchilar soni:26- 30 ta 
O’quv mashg’uloti shakli 
va turi 
Amaliy . Yangi bilimlarni egallash va amaliyotga tadbiq 
etish bo'yicha mashg'ulot 
O’quv mashg’ulotining 
rejasi 
1. Axborot xavfsizligini ta’minlash choralarining tasnifi 
2. Axborot xavfsizligini ta’minlash tizimlarini ishlab 
chiqishning ish tartibi 
3. O’zaro ochiq tizimlarning etalon modelini xavfsizlik 
arxitekturasi. 
O’quv mashg’ulotining maqsadi: 
Axborot xavfsizligi fanining mohiyati, imkoniyatlari,axborotni himoyalash dasturlari 
va ulardan kasbiy faoliyatda foydalanishga doir bilim va ko’nikmalarini shakllantirish 
O’qitish natijasi 
Tashkiliy axborot himoyasini o’rganadilar. 
Pedagogik vazifalar: 
1. Axborot xavfsizligini ta’minlash 
choralarining 
tasnifi 
haqida 
tanishtirish 
2. Axborot xavfsizligini ta’minlash 
tizimlarini ishlab chiqishning ish 
tartibini tushuntirish 
3. O’zaro ochiq tizimlarning etalon 
modelini 
xavfsizlik 
arxitekturasi 
qoidalarini o’rgatish. 
O’quv faoliyat natijalari: 
1. 
Axborot xavfsizligini ta’minlash 
choralarining tasnifi 
haqida tanishadilar 
2. Axborot xavfsizligini ta’minlash 
tizimlarini ishlab chiqishning ish tartibini 
tushunadilar. 
3. O’zaro ochiq tizimlarning etalon 
modelini xavfsizlik arxitekturasi qoidalarini 
o’rganadilar. 
O’qitish metodlalari 
Bliss so’rov,tushuntirish/ko’rsatma 
berish//namoyish. Ko’rsatish/videousul 
/kitob bilan ishlash//insert 
O’qitish vositalari 
Ma'ruza matnlari, yozuv taxtasi, slaydlar, 
kompyuter, grafikli organayzerlar. 
O’quv faoliyatini tashkil etish shakli 
Jamoaviy 
O’qitish sharoiti 
Maxsus texnik vositalar bilan 
jihozlangan,guruhlarda ishlashga 
mo’ljallangan xona(onlayn) 
Qayta aloqaning usul va vositalari 
Tezkor so’rov, savol-javob,test, misol, va 
mashqlar, bajarilgan o’quv topshiriqlarini
baholash 

---

34 
O’quv mashg’ulotining texnologik xaritasi 
Ish bosqichlari 
va vaqti 
Faoliyat mazmuni 
O’qituvchi 
Ta’lim oluvchi 
1-O’quv 
mashg’ulotiga 
kirish 
(5 daq) 
Tashkiliy qism: 
3. O’quvchilarni mashg’ulotga tayyorgarligi va
davomatini tekshiradi. 
Mashg’ulotga 
tayyorlanadilar 
2-bosqich. 
Asosiy 
(65 daq) 
Tayanch bilimlarni faollashtirish: 
3. 
Uyga berilgan vazifani nazorat qiladi hamda 
o’tilgan mavzu bo’yicha o’quvchilarga savollar 
beradi,ularni baholaydi. 
Maqsad va vazifani belgilanishi: 
2. Mashg’ulotning nomi,rejasi, maqsad va o’qitish 
natijalar bilan tanishtiradi; 
3. Mustaqil ishlash uchun adabiyotlar bilan 
tanishtiradi; 
4. O’quv mashg’ulotlarda o’quv ishlarni baholash 
mezoni va ko’rsatkichlari bilan tanishtiradi(1 -
ilova); 
Talim oluvchilar bilimini faollashtirish : 
5. Bliss so’rov orqali bilimlarni faollashtiradi. 
Yangi o’quv material bayoni: 
6. Nazariy mashg’ulotning rejasi va tuzilishiga 
muvofiq,o’qitish jarayonini tashkil etish bo’yicha 
harakatlar tartibini bayon etadi. 
Asosiy holatlarni yozdiradi: 
Videousul,slaydlarni 
PowerPoint 
tartibida 
namoyish va sharhlash bilan mavzu bo’yicha 
asosiy nazariy holatlarni bayon qiladi( 2 -ilova). 
Yangi o’quv materialini mustahkamlash: 
8. Mustahkamlash uchun amaliy ish beriladi
9. (3-ilova) 
Uy vazifasini 
taqdim 
etadilar.Savollarg
a javob beradilar. 
Mavzu nomi va 
rejasini yozib 
oladilar. 
Diqqat qiladilar. 
Savollarga javob 
beradilar. 
Yozib oladilar. 
Diqqat qiladilar. 
Savollarga javob 
beradilar. 
Topshiriqni 
bajaradilar. 
3-bosqich 
Yakuniy 
(10 daq) 
Mashg’ulot yakuni: 
7. Faol ishtirok etgan o’quvchilarni javoblarini 
izohlab baholaydi va rag’batlantiradi. 
Uyga vazifani berilishi: 
8. Kelgusi mashg’ulotga vazifa va uni bajarish 
yuzasidan yo’riqnoma beradi(4-ilova) 
Baholari bilan 
tanishadilar. 
Topshiriqni yozib 
oladilar. 

---

35 
5-Mavzu : Tashkiliy axborot himoyasi 
1-ilova 
Tayanch so’z va iboralar:Tashkiliy,maxfiy…. 
Adabiyotlar ro’yxati: «Axborot xavfsizligi» fanidan elektron o’quv 
qo’llanma.2010y;
Ахборот технологияси. Ахборотларни криптографик мухофазаси. 
Маълумотларни шифрлаш алгоритми” Ўзбекистон Давлат стандарти. 
O’zDSt 1105:2006 
Joriy nazoratda baholash 
1-ko’rsatkich 
2-ko’rsatkich 
3-ko’rsatkich 
O’rtacha baho 
O’quv qurollarining 
mavjudligi- 
5 ballgacha 
Dars paytida o’zini 
tutishi, xulq-atvori- 
5 ballgacha 
O’quv topshiriqlarni 
bajarilishi-
5 ballgacha 
(1k+2k+3k)/3 
Joriy nazoratda 3-ko’rsatkich “O’quv topshiriqlarini bajarish”da o’quvchilar 
bilimini baholash mezoni 
2-Ilova 
3-Ilova 
 
Amaliy ish:1- jadvaltahlil qiling va tushuntiring 
№ 
Ta’sir 
etish 
ob’ektlari 
Axborot
maxfiyligini
buzilishi 
Axborot butunligini
buzilishi 
Tizimni ishga
layoqatligini
buzilishi 
1 
Apparat
vositalari 
Ruxsat etilmagan 
ulanish; resurslarni 
ishlatish; 
tashuvchilarni
o’g’rilash 
Ruxsat etilmagan
ulanish; resurslarni
ishlatish; 
rejimlarni o’zgartirish 
Rejimlarni ruxsat
etilmagan
o’zgartirish;
ishdan chiqarish; 
buzish. 
2 
Dastur 
ta’minoti 
Ruxsat etilmagan
nusxalash; 
Ruxsat etilmagan
murojaat etish; 
«Troyan oti» va 
Ruxsat etilmagan
xalaqitga uchrash; 
o’chirish;
Bliss 
so’rov 
savollari 
1
. Etalon modeli nima? 
2. Axborot xavfsizligini ta’minlashni tushuntiring 
Mavzuning nazariy qismi 

---

36 
ushlab olish 
«Chuvalchanglar»
viruslarni, tadbiq
qilish 
almashtirish 
3 
Ma’lumot
-lar 
Ruxsat etilmagan
nusxalash;
o’g’rilash; 
ushlab olish. 
Ruxsat etilmagan 
xalaqitga uchrash; 
o’zgartirish. 
Ruxsat etilmagan
xalaqitga uchrash; 
o’chirish; 
almashtirish 
4 
Xodimlar 
Sirni ochib
qo’yish; axborotni
ximoya qilish 
tizimi to’g’risida
ma’lumotlarni
uzatish;
sovuqqonlik. 
shantaj qilish; xodimni
sotib olish 
Ish joyidan ketish;
fizik bartaraf 
etish. 
1 
2

---

37 
3 
Topshiriq :Suratlarni mavzuga oid izohlang. 
Uy ishi: Axborotni tashkiliy himoyalashga oid qo’shimcha ma’lumot topish. 

---

38 
II bob 
6-mavzu 
Axborotlarni himoyalashning asosiy yo’nalishlari 
Axborot xavfsizligini ta’minlash tizimlarini ishlab chiqishning 
ish tartibi. 
O’QUV MASHG’ULOTINING O’QITISH TEXNOLOGIYASI MODELI 
Vaqti – 80 daqiqa 
guruh 
2-21 
3-21 
sana