Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi

Virus
Xavfsiz
Xavfli
Juda xavfli
Faylar tarkibini
buzmaydi
Fayllar tarkibini
buzadi
Qurilmalarni buzuv-
chi va operator 
sog
’ligiga
ta
’sir ko’rsatuvchi

---

19 
 
 
 
 
 
 
Operator 
texnikasiga
ta’sir etuvchi
MDni
buzuv
chi
Printerni
ishdan
chiqaruv
chi
Kompyuternin
Mikrosxemasini
ishdan
chiqaruvchi
Displeyning
lyuminafor
qatlamini
Kuydiruv
chi
Operatorga
ta’sir
etuvchi
Qurilmalarni buzuvchi
Op
еrator va qurilmalarga ta'sir
etuvchi viruslar
Fayllar tarkibini buzmaydigan
viruslar.
- port PS-232
- klaviatura
- maxsus effektlar
Displey
- printer
- port PS-232
- nutq sintezi
- grafikli
- printer
-displey
-MD, vinchestor
-ohang
-matnli
- xotira
-klaviatura
- protsessor
Ish tartibini
o’zgartiruvchi
Tovushli
effektlarni
hosil qiluvchi
Terminalda
xabar
chiqaruvchi
Qurilmalarni
ishdan
chiqaruvchi
Operatorni ta’sirlantituvchi
Tarmoq viruslar
Operatorni ta’sirlantiruvchi
Tezkor
xotira
qurilmasida
ko’payuvchi.

---

20 
 
 
 
 
 
 
 
 
Elektron jadvalni buzuvchi
Grafik tasvirni buzuvchi
Kompilyatorlarning
qism
dasturlar
to’plamini
buzuvchi
Ma’lumot
tashuvchilarning
tarkibini buzuvchi
Matnli
xujjatlarni
buzuvchi
Bajariluvchi
dasturlarni
buzuvchi
Diskning
mantiqiy
tarkibini
buzish
Ma’lumotlar
bazalarini
buzuvchi
Dasturlarning boshlang’ich
yozuvlarini buzuvchi
Disk sohasini
buzuvchi
Ma’lumotlarni bizuvchi
Dasturlarni buzuvchi
Tizim
ma’lumotlarini
buzuvchi
Foydalanuvchining ma’lumotlar va dasturlarini
buzuvchi
Fayl tarkibini buzuvchi viruslar
Joylashgan
muhiti
bo‘yicha
viruslar tasnifi
Virus
Tarmoqli
Faylli
Yuklanuvchi

---

21 
Amaliy ish: Kompyuter viruslarini tahlil qilish. 
Uy ishi: Kompyuter viruslarini o’rganish 
VIRUS
NOREZIDENT
REZIDENT
Butli virus
Paketli virus
Gibridli virus
Tarmoqli virus
Zararlash usuli bo‘yicha viruslartasnifi
Asoslangan algoritmiga ko’ra viruslar
tasnifi
Virus
REPLIKATORLI
PARAZITLI
KVAZIVIRUS (Troyan)
KO‘RINMAS
MUTANT

---

22 
I bob 
3-mavzu 
Kirish. Axborot xavfsizligi konsepsiyasi 
Virusdan himoyalanish tizimini yaratish. 
O’QUV MASHG’ULOTINING O’QITISH TEXNOLOGIYASI MODELI 
Vaqti – 80 daqiqa 
guruh 
2-
21 
3-21 
sana 
 
Ta’lim oluvchilar soni: 26-30 ta 
O’quv mashg’uloti shakli va 
turi 
Nazariy . Yangi bilimlarni egallash
O’quv mashg’ulotining rejasi 
1. Viruslarga qarshi kurashish usullari 
2. Hujum tushunchasi 
3. Axborot hujumlari va undan saqlanish qoidalari 
O’quv mashg’ulotining maqsadi: 
Axborot xavfsizligi fanining mohiyati, imkoniyatlari,axborotni himoyalash dasturlari va 
ulardan kasbiy faoliyatda foydalanishga doir bilim va ko’nikmalarini shakllantirish 
O’qitish natijasi 
Virusdan himoyalanish tizimini yaratishni o’rganadilar. 
Pedagogik vazifalar: 
1. Viruslarga qarshi kurashish 
usullari haqida tanishtirish
2. Hujum taktikasini tushuntirish 
3. Axborot hujumlari va undan 
saqlanish qoidalarini o’rgatish. 
O’quv faoliyat natijalari: 
1. Viruslarga qarshi kurashish usullari haqida 
tanishadilar
2. Hujum taktikasini tushunadilar. 
3. Axborot hujumlari va undan saqlanish 
qoidalarini o’rganadilar. 
O’qitish metodlalari 
Bliss so’rov,tushuntirish/ko’rsatma 
berish//namoyish. Ko’rsatish/videousul /kitob 
bilan ishlash//insert 
O’qitish vositalari 
Ma'ruza matnlari, yozuv taxtasi, slaydlar, 
kompyuter, grafikli organayzerlar. 
O’quv faoliyatini tashkil etish 
shakli 
Jamoaviy
O’qitish sharoiti 
Maxsus 
texnik 
vositalar 
bilan 
jihozlangan,guruhlarda 
ishlashga 
mo’ljallangan xona(onlayn) 
Qayta aloqaning usul va vositalari 
Tezkor so’rov, savol-javob,test, misol, va 
mashqlar, bajarilgan o’quv topshiriqlarini
baholash 

---

23 
O’quv mashg’ulotining texnologik xaritasi 
Ish bosqichlari 
va vaqti 
Faoliyat mazmuni 
O’qituvchi 
Ta’lim oluvchi 
1-O’quv 
mashg’ulotiga 
kirish 
(5 daq) 
Tashkiliy qism: 
1, O’quvchilarni mashg’ulotga tayyorgarligi va
davomatini tekshiradi. 
Mashg’ulotga 
tayyorlanadilar 
2-bosqich. 
Asosiy 
(65 daq) 
Tayanch bilimlarni faollashtirish: 
1, Uyga berilgan vazifani nazorat qiladi hamda 
o’tilgan mavzu bo’yicha o’quvchilarga savollar 
beradi,ularni baholaydi. 
Maqsad va vazifani belgilanishi: 
2. Mashg’ulotning nomi,rejasi, maqsad va o’qitish 
natijalar bilan tanishtiradi; 
3. Mustaqil ishlash uchun adabiyotlar bilan 
tanishtiradi; 
4. O’quv mashg’ulotlarda o’quv ishlarni baholash 
mezoni va ko’rsatkichlari bilan tanishtiradi(1 -
ilova); 
Talim oluvchilar bilimini faollashtirish : 
5. Bliss so’rov orqali bilimlarni faollashtiradi. 
Yangi o’quv material bayoni: 
6. Nazariy mashg’ulotning rejasi va tuzilishiga 
muvofiq,o’qitish jarayonini tashkil etish bo’yicha 
harakatlar tartibini bayon etadi. 
Asosiy holatlarni yozdiradi: 
Videousul,slaydlarni 
PowerPoint 
tartibida 
namoyish va sharhlash bilan mavzu bo’yicha 
asosiy nazariy holatlarni bayon qiladi( 2 -ilova). 
Yangi o’quv materialini mustahkamlash: 
8. Mustahkamlash uchun amaliy ish beriladi
9. (3-ilova) 
Uy vazifasini 
taqdim 
etadilar.Savollarg
a javob beradilar. 
Mavzu nomi va 
rejasini yozib 
oladilar. 
Diqqat qiladilar. 
Savollarga javob 
beradilar. 
Yozib oladilar. 
Diqqat qiladilar. 
Savollarga javob 
beradilar. 
Topshiriqni 
bajaradilar. 
3-bosqich 
Yakuniy 
(10 daq) 
Mashg’ulot yakuni: 
3. Faol ishtirok etgan o’quvchilarni javoblarini 
izohlab baholaydi va rag’batlantiradi. 
Uyga vazifani berilishi: 
4. Kelgusi mashg’ulotga vazifa va uni bajarish 
yuzasidan yo’riqnoma beradi(4-ilova) 
Baholari bilan 
tanishadilar. 
Topshiriqni yozib 
oladilar. 

---

24 
3-Mavzu: Virusdan himoyalanish tizimini yaratish. 
1-Ilova 
Tayanch so’z va iboralar:virus,antiviru. 
Adabiyotlar ro’yxati: «Axborot xavfsizligi» fanidan elektron o’quv 
qo’llanma. 2010y;
Ахборот технологияси. Ахборотларни криптографик мухофазаси. 
Маълумотларни шифрлаш алгоритми” Ўзбекистон Давлат стандарти. 
O’zDSt 1105:2006 
Joriy nazoratda baholash 
1-ko’rsatkich 
2-ko’rsatkich 
3-ko’rsatkich 
O’rtacha baho 
O’quv qurollarining 
mavjudligi- 
5 ballgacha 
Dars paytida o’zini 
tutishi, xulq-atvori- 
5 ballgacha 
O’quv topshiriqlarni 
bajarilishi-
5 ballgacha 
(1k+2k+3k)/3 
Joriy nazoratda 3-ko’rsatkich “O’quv topshiriqlarini bajarish”da 
o’quvchilar bilimini baholash mezoni 
2-Ilova 
3-Ilova 
 
 
Mustahkamlash: Antivirus dasturlarini o’rganish