Aqshda sug’urta tizimi

Sug'urtalashni tartibga soluvchi axborot tizimi
The Sug'urtalashni tartibga soluvchi axborot tizimi (IRIS) ning ma'lumotlar bazasi sug'urta tomonidan boshqariladigan Qo'shma Shtatlardagi kompaniyalar Sug'urta komissarlari milliy assotsiatsiyasi. IRIS sug'urtalovchilarning moliyaviy holati to'g'risida ma'lumot berish uchun mo'ljallangan to'lov qobiliyati.


Reyting usuli
IRIS sug'urtalovchining moliyaviy hisobotidan foydalanib, bir qator moliyaviy koeffitsientlarni hisoblab chiqadi, keyinchalik ular sug'urtalovchining umumiy moliyaviy ahvoli o'lchovi sifatida qabul qilinadi. Agar koeffitsientlar oldindan belgilangan diapazonga to'g'ri kelmasa, u holda IRIS kompaniyani tegishli organlar tomonidan tartibga solinishi mumkin.
Tizim erta ogohlantiruvchi himoya vazifasini bajaradi, bu esa davlat sug'urta bo'limlariga moliyaviy muammolarni ko'rsatadigan kompaniyalarni tanlashga yordam beradi. Koeffitsientlar shunchaki ko'rsatmalardan iborat: ko'pincha moliyaviy falokat ogohlantirishsiz keladi yoki bashorat qilishni rad etadi.

AQShda 800 dan ortiq hayot sug’urta kompaniyalari faoliyat yuritadi. Ular AQSh va dunyo moliyaviy tizimining eng qudratli va muhim ishtirokchilaridan biri hisoblanadi. Tarixda kamdan kam holatlarda sug’urta kompaniyalarining tugatilishi kuzatilgan. Aksariyat holatlarda sug’urta kompaniyalari 100 yil va undan ortiqroq muddat bankrot bo’lmasdan, mijozlari oldidagi majburiyatlarini to’liq bajarib kelayapti. Qo’shimcha ravishda, AQShda sug’urta kompaniyalari o’zlarini to’xtab qolmasdan ishlab turishlarini hamda mijozlar oldidagi majburiyatlarni to’liq bajara olish uchun ham har bitta shtatda sug’urta majburiyatlarini mijozga to’lab berishni kafolatlaydigan fondlar tashkil etganlar.

Ko’pchilik muhojirlar uchun asosiy mehnat, mablag’ to’plash, oila qurish, farzandlarni voyaga yetkazish va nafaqaga chiqish AQShda o’tadi. Demak, moliyaviy rejalashtirish (xususan hayot sug’urtasi orqali oila daromadini kafolatlangan tarzda himoya qilish) va boshqa muhim maqsadlarga (farzandlarni ta’lim olishlari, uy-joy sotib olish, biznes ochish, nafaqa yillariga mablag’ to’plash) umr o’tib ketmasdan ulgurib qolishga harakat qilinadi. Hayot sug’urtasini ochtirishda oyiga qanchadan summa qo’yib borishga eng ko’p ta’sir qiladigan sabablar bu kishining yoshi va salomatligidir. Demak, bunday shartnomani vaq’tliroq ochtirgan odam yutadi. Xuddi shuningdek, pul to’plash maqsadiga ham ko’p holatlarda shu maqsadga intilayotgan insonning qanchalik vaq’tliroq boshlagani ta’sir etadi.
Hayot sug’urtasi shartnomasini ochtirgandan keyin (o’rtacha 40-45 yoshgacha ochtirish kerak) oila boquvchisi vafot etsa, uning 5-10 yillik daroma oila a’zolariga yoki merosxo’rga to’lanishi kafolatlanadi. Mazkur sug’urta orqali inson hayotining eng xavf-xatarga to’la, daromad manbai barqaror bo’lmagan yillar, va farzandlar kichik bo’lgan davrning moliyaviy himoyasi kafolatlangan bo’ladi. Farzandlar katta bo’lib, mustaqil daromadga ega bo’lishgach esa, ushbu himoya maqsadi o’zgarib, merosga aylanadi va natijada sug’urta ochtirgan inson, agar uzoq umr ko’rib olamdan o’tsa ham, farzandlariga va keyingi avlodiga jiddiy mablag’ qoldirib ketishi mumkin. Shartnomada ko’rsatilgan summa himoya yoki meros tariqasida merosxo’rlarga o’tishidan qat’i nazar AQShning ko’p shtatlarida bu mablag’ federal daromad solig’idan ozod qilingan.
A gar boshqa mavjud imkoniyatlar bilan solishtirilsa hayot sug’urtasining ichida pul to’plashning ham bir qancha afzalliklari mavjud. Hayot sug’urtasining ichida pul to’plashda, agar shartnomaning tog’ri turi tanlansa, banklar berolmaydigan miqdorda berib ketilayotgan pulni o’stirish imkoniyati mavjud. Ko’p kuchli sug’urta kompaniyalari 3-4% foizda kafolatlangan tarzda oyma-oy qo’yib borilayotgan mablag’larni o’stira oladi. Yetarlicha pul to’plangandan keyin, sug’urta ochtirgan kishi shu to’plangan mablag’ni soliq to’lamasdan olib ishlatishi mumkin. Bundan kelib chiqadiki, siz ushbu shartnoma ichida muntazam ravishda oyma-oy pul ma’lum miqdorda pul to’plab borishingiz natijasida sizga sug’urta (himoya va meros) foyda bo’ladi. Undan tashqari siz ushbu oyma-oy qo’yib kalayotgan mablag’larni boshqa maqsadlarda hm ishlata olasiz. Masalan, farzandlarning ta’lim olishi, nafaqa yillarida ishlatish, uy xarid qilish, va biznes ochish uchun. Maqsadni siz belgilaysiz.
Sug’urta kompaniyalari siz oyma-oy to’lab borayotgan mablag’larni aylantiradi va sarmoya sifatida boshqarish orqali foyda topadi. Xullas, har bitta inson, har bitta oila o’zining individual holatidan kelib chiqib, daromadining past-yuqoriligidan qat’i nazar, o’ziga mos hayot sug’urtasi ochtirishi mumkin.
Bu juda keng mavzu bo’lganligi uchun, muallifning ushbu o’zbek tilidagi video-taqdimotlarini ko’rib chiqishingiz mumkin:
AQSh sug'urta bozorida sug'urta tashkilotlarining ikki turi mavjud - o'zaro sug'urta kompaniyalari va ommaviy kompaniyalar. Ikkinchisi ham, yuridik shaxslar ham kapitalning kapitalida qatnashadilar. Davlat kompaniyalari AQSh sug'urta tizimida taqdim etilmagan. Bozorda ishlash uchun kompaniya o'z mahsulotini ilgari surishni va sotishni rejalashtirayotgan shtatda litsenziya olishi kerak.
AQShda shaxsiy sug'urtalashga ixtisoslashgan tashkilotlar nafaqat to'g'ridan-to'g'ri, balki investitsiya faoliyati bilan ham shug'ullanadilar - ularga Amerika pensiya jamg'armalari ishonadi. Sog'lom investitsiya siyosati tufayli hayotni sug'urtalash kompaniyalari nafaqat o'z mijozlarining mablag'larini ko'paytiribgina qolmay, balki katta daromad olishmoqda.
A merika Qo'shma Shtatlaridagi sug'urta tizimi ham sug'urtalovchilar, ham ko'plab vositachilar tomonidan taqdim etilgan. AQSh sug'urta polislari vositachilar yoki sug'urta agentlari orqali chiqariladi. Amerikada bir necha yuz mingta bunday vositachilar mavjud.
Sug'urta agentlari odatda bitta sug'urtalovchi bilan ishlaydi, uning nomidan polislarni sotadi. AQSh sug'urta tizimidagi brokerlar mustaqil agentlar sifatida qatnashadilar va har bir mijozning istaklarini inobatga olgan holda eng yaxshi sug'urta mahsulotlarini qidiradilar.
AQSHdagi eng yirik 25 ta sug’urta kompaniyalarining yalpi ichki mahsulotining ulushlari va ustav kapitalining miqdori:

1. State Farm

Ustav kapitalining miqdori: $66.1 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 9.12%

2. Berkshire Hathaway

Ustav kapitalining miqdori: $46.1 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 6.37%

3. Progressive Group

Ustav kapitalining miqdori: $41.7 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 5.75%

4. Liberty Mutual

Ustav kapitalining miqdori: $36.1 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 4.99%

5. Allstate

Ustav kapitalining miqdori: $34.3 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 4.73%

6. Travelers Group

Ustav kapitalining miqdori: $28.7 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 3.97%

7. USAA

Ustav kapitalining miqdori: $24.6 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 3.39%

8. Chubb

Ustav kapitalining miqdori: $24 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 3.32%

9. Farmers Insurance

Ustav kapitalining miqdori: $20 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 2.77%

10. Nationwide

Ustav kapitalining miqdori: $18.5 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 2.55%

11. Zurich

Ustav kapitalining miqdori: $13.6 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 1.88%

12. AIG

Ustav kapitalining miqdori: $13.4 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 1.85%

13. The Hartford

Ustav kapitalining miqdori: $12.4 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 1.71%

14. CNA

Ustav kapitalining miqdori: $11.7 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 1.62%

15. American Family Insurance

Ustav kapitalining miqdori: $11.3 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 1.56%

16. Auto-Owners Group

Ustav kapitalining miqdori: $9.3 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 1.28%

17. Assurant

Ustav kapitalining miqdori: $8.3 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 1.14%

18. Tokio Marine

Ustav kapitalining miqdori: $7.7 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 1.06%

19. Erie Insurance

Ustav kapitalining miqdori: $7.6 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 1.05%

20. Fairfax Financial

Ustav kapitalining miqdori: $7.6 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 1.05%

21. AXA

Ustav kapitalining miqdori: $7 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 0.97%

22. WR Berkley

Ustav kapitalining miqdori: $6.8 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 0.94%

23. American Financial Group/Great American Insurance Group

Ustav kapitalining miqdori: $6.7 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 0.92%

24. Markel Corporation

Ustav kapitalining miqdori: $6 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 0.83%

25. Cincinnati Financial

Ustav kapitalining miqdori: $5.5 billion
Yalpi ichki mahsulotidagi ulushi: 0.77%