Қарақалпақ МӘмлeкeтлик унивeрситeти физика-матeматика факультeти физика кафeдрасы

 
Радиациялық қәўипсизлик қағыйдалары 
Радиоактивли үлгилерден пайдаланғанда радиациядан қорғаныўдың халықаралық 
қағыйдаларына ҳәм оған қосымша рәўиште ҳәр бир мәмлекетте қабыл етилген 
радиациялық қәўипсизлик нызамлары ҳәм талапларына әмел қылыў керек. Мәселен, 
Өзбекистан Республикасында радиациялық нурланыўлардан қорғаныў ҳаққындағы 
нызамы ҳәм өндиристеги қәўипсизлик техникасының қағыдалары усылар қатарына 
киреди. Бул экспериментте пайдаланылатуғын радиоактивли үлгилерге 
1
тыйкарында пайдаланыўға рухсат берилген. Радиоактивли үлгилер өзлеринен 
ионластырыўшы нурланыў шығаратуғынлығы себепли, барлық ўақытта олардан 
пайдаланғанда төмендеги қәўипсизлик техникасы қағыйдаларына әмел қылыў керек: 

Радиоактивли үлгилер олар менен ислеспейтуғын, бийтаныс шахслар қолына 
түспеўин тәмийинлеў илажларын көриў. 
1
Strahlenschutzverordnung – Германия Федератив Республикасының радиациялық қәўипсизлик бойынша 
инструкциясы. 

---


Радиоактивли үлгилерди пайдаланыўдан алдын олар сақланыўшы ыдыс ямаса 
контейнердиң пүтинлигин тексериң. 

Радиоактивли үлгилерди қорғаўшы контейнерлери менен бирге металл сейфлерде 
сақлаң. 

Радиоактивли үлгилерди экспериментте пайдаланған ўақытта индивидуал 
қорғаныў затларынан (арнаўлы қолқап, кийим ҳәм басқа экранлаўшы затлардан) 
пайдаланың. 

Радиоактивли үлгилерди контейнерден тек жумысты орынлаў ўақтында ғана алың. 

Эксперимент қысқа ўақыт ҳәм үлгилерден илажы барынша узағырақ аралықты 
сақлаған ҳалда әмелге асырылыўы тийис. 
Жумысты орынлаў ушын зәрүр болған әсбап-үскенелер дизими 
Әсбап-үскенелер аты 
Саны 
Номери 
счетчик, 
трубкасы менен 
1 дана 
1 дана 
575 471 
559 01 
Радиоактив изотоплар жыйнағы: 
Стронций-90 (Sr-90) 
Цезий-137 (Cs-137) 
1 дана 
1 дана