+HCl
R. Fittig usuli. Xlorbenzol va metilxlorid aralashmasiga natriy ta`sir ettirib olinadi.
CH3
+2Na + CH3Cl +2NaCI
3.Aromatik karbon kislotalarining tuzlariga oyuvchi natriy ta`sir ettirib olinadi.
C6H5COONa + NaOH t0 C6H6 + Na2CO3
KIMYOVIY XOSSALARI
Biz asosan elektrofil o’rin olish reaksiyalariga misollar keltiramiz.
1.Benzolga nitrat va sulfat kislotalar aralashmasini ta`sir ettirib nitrobenzol olinadi.
NO2
+ HONO2 H2SO4 + H2O
Benzol gomologlari yoki xosilalari o’rin olish reaksiyasiga kirishib xar xil izomerlar xosil qilishiga sabab, benzol xalqasidagi o’rinbosarlarni yo’naltiruvchi xususiyatidir.
O’rinbosarlarni yo’naltiruvchanligiga qarab ikki turga bo’linadi: birinchi tur o’rinbosarlariga – ON NH2R- OR HaL lar o’zidan keyin benzol xalqasiga kelayotgan atom yoki atomlar gruppasini xalqaning orta va para - xolatlarida yo’naltiradi. Shuning uchun xam ular orta - para oriyentatlar deb ataladi.
Cl Cl Cl
HNO3 NO2
-H2O
NO2
I-tur
Ikkinchi tur o’rinbosarlarga —NO2 ,– SO3H – SH, CHO , - COOH lar kirib kelayotgan atom yoki atomlar gruppasini xalqaning meta xoliga yo’naltiradi shuning uchun ular meta oriyentatlar deyiladi.
NO2 NO2
SI2
Do'stlaringiz bilan baham: |