Arziqulova shohsanamning


Download 1.02 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/6
Sana04.04.2023
Hajmi1.02 Mb.
#1329215
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
20.65-guruh Arziqulova Shohsanam MO\'M

Masala : 
1. Muntazam o`nburchakning har bir ichki burchagini toping. 
Yechish: n = 10 
Javob: 144
0
2. Bitta ichki burchagi 156
0
ga teng bo`lgan muntazam ko`pburchak 
tomonlari sonini toping. 
Yechish: 
( n-2)* 180
0
= 156
0

( 180
0
– 156
0
) n = 360
0
24
0
n = 360
0


Javob: n = 15 
Teorema: 
Muntazam n burchakning bitta tashqi burchakgi 
gradusga teng. 
Isbot: 
Qo`shni burchaklar yig`indisi 180
0
ga tengligidan : 
Masala 
3.Muntazam to`qqizburchakning bitta tashqi burchagini toping. 


Yechish: n = 9 
Javob: 40
0
4. Mustahkamlash.( 15 min) 


1 Darslikdan № 3, № 4, № 6. o`quvchilar tomonidan doskada bajarish.( 
1 ball) 
№ 3. 
a) n= 3 , α - ? 
Javob: 60
0
b) n = 18, α - ? 
Javob: 160
0
№ 4. 
2.
n = 6 tashqi burchagi - ? 
Javob: 60
0
TO‘RTBURCHAKLAR KO‘PBURCHAKLAR 
 


 
Siniq chiziq va uning elementlari, yopiq siniq chiziq va ko‘pburchak 
haqidagi dastlabki tushunchalar bilan Siz 7- sinfda tanishgansiz. Endi 
ularni o‘rganishni davom ettiramiz. Agar yopiq siniq chiziq o‘z-o‘zi 
bilan kesishmasa, bunday siniq chiziq sodda yopiq siniq chiziq deyiladi. 
U tekislikni shu siniq chiziqqa tegishli bo‘lmagan ikki sohaga — ichki 
va tashqi sohaga ajratadi, u shu sohaning umumiy chegarasidir. 17- 
rasmda ichki soha bo‘yab ko‘rsatilgan. 
Endi biz ko‘pburchaklarni o‘rganishni davom ettiramiz. 
Tarif. Tekislikning sodda yopiq siniq chiziq bilan uning ichki soha- 
sining birlashmasi ko‘pburchak deb ataladi. 
Ko‘pburchakning chegarasiga tegishli bolmagan nuqtalari shu 
ko‘pburchak- ning ichki nuqtalari, chegarasida yotgan nuqtalari 
chegaraviy nuqtalar deyiladi. Ko‘pburchakni tashkil qilgan siniq 
chiziqning uchlari ko‘pburchakning uchlari, uning bo‘g‘inlari 
ko‘pburchakning tomonlari deb ataladi. 
Ko‘pburchakning hamma tomonlari uzunliklarining yig‘indisi ko 
‘pburchak- ning perimetri deyiladi. 
Ko‘pburchakning tomonlari (uchlari) soni o‘zining burchaklari soniga 
teng. 

8-a rasmda ABCDE beshburchak tasvirlangan. 18-b rasmda 
tasvirlangan shakl esa ko‘pburchak emas, chunki u o‘z-o‘zini 
kesmaydigan yopiq siniq chiziqdan tuzilgan emas (ya’ni uning qo‘shni 
bo‘lmagan tomonlari umumiy nuqtaga ega). 


Ko‘pburchakning bir tomoniga tegishli ikki uchi qo ‘shni uchlar 
deyiladi. Ko‘pburchakning qo‘shni bo‘lmagan ixtiyoriy ikki uchini 
birlashtiruvchi kesma uning diagonali deyiladi. 
Masalan, 19-a rasmda A
X
A
%
, ... va A
x
A
n
_ , — pburchakning^ uchidan, 
19-b rasmdagi AC va CE hamda 19-d rasmdagi BE va BD kesmalar esa, 
mos ravishda, beshburchakning C va B uchidan chiqqan diagonallaridir. 

Ko‘pburchakni belgilashda uning uchlari ketma-ket kelish tartibida ifoc: 
lanadi. Masalan, 20-a rasmdagi beshburchak ABCDE, BCDEA yoki 
CDEAB hokazo kabi belgilanishi mumkin. 
2. 
Qavariq ko‘pburchaklar. 
2- 
Ta’ri f: 
Agar ko‘pburchak tomonini o‘z ichiga olgan ixtiyoriy 
to'g'r. chiziqqa nisbatan bitta yarim tekislikda yotsa, u qavariq ko 

Download 1.02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling