Ақшнинг давлат тизими, маъмурий ҳудудий бўлиниши ва таълим тизими. Р е ж а
Download 38.43 Kb.
|
АҚШНИНГ ДАВЛАТ ТИЗИМИ
3. АҚШнинг таълим ва маданий – маърифий тизимлари. Таълим тизими. Миллий таълим тизими мустақиллик учун уруш (1775-1783 й.й.)дан кейин қарор топа бошлади. 1852 йилда Массачусец штатида АҚШда биринчи бўлиб мажбурий бошланғич таълим тўғрисида қонун қабул қилди. АҚШдаги кўпчилик штатларда 7—16 ёшдаги болалар учун ўқиш мажбурий. Ўрта мактабнинг турлари кўп: 3 йиллик кичик ўрта мактаб, 6 йиллик бирлашган кичик ва ўрта, 4 йиллик ўрта мактаблар бор. Барча вариантдаги ўрта мактабларда ўқиш муддати 12 йил. Олий таълим тизими: университетларни, 4 йиллик коллежларни, бундан ташқари тўлиқ олий маълумот бермайдиган 2 йиллик кичик коллежларни, ҳунар ва техника институтларини ўз ичига олади. Барча олий ўқув юртларида таълим пулли. Энг йирик олий ўқув юртлари: Гарвард, Калифорния (Беркли штатида), Висконсин, Мичиган, Иллинойс, Корнелл (Итака штатида), Колумбия, Принстон, Чикаго, Пенсилвания университетлари, Калифорния, Стенфорд ва Массачусец технология институтлари. Йирик кутубхоналарига: Конгресс кутубхонаси (1800 йил ташкил этилган), Нодир китоблар ва қўлёзмалар кутубхонаси, Миллий архив кутубхонаси, Миллий тиббиёт кутубхонаси, университетларнинг кутубхоналари, Лос-Анжелес (1872 йил ташкил этилган), Чикаго (1872 йил ташкил этилган), Бостон (1852 йил ташкил этилган), Нью-Йорк (1895 йил ташкил этилган) халқ кутубхоналарини келтиришимиз мумкин. Машҳур музейлари: АҚШ Миллий музейи, Ҳавода учиш ва космонавтика миллий музейи, Нафис санъат асарлари миллий коллекцияси, Миллий санъат галереяси, Тарих ва техника миллий музейи, Миллий портрет галереяси (ҳаммаси Вашингтонда), Ҳозирги замон санъат музейи, Метрополитен музей, Америка табиатшунослик тарихи музейи (Нью-Йоркда), Бостон нафис санъат музейи ва бошқалардир. Илмий муассасалари. АҚШда Вашингтондаги АҚШ Миллий ФА (1863 йилда ташкил бўлган) фан ва техника масалалари бўйича федерал ҳукуматнинг маслаҳатчиси ҳисобланади. 1964 йилда алоҳида Миллий техника Академияси тузилган; Калифорния ФА (1853й.), Чикаго ФА (1857й.) мавжуд. 1965 йилда ташкил этилган Миллий таълим Академияси маориф ва педагогик масалалари билан шуғулланади. Матбуоти, радиоэшиттириш ва телекўрсатуви. АҚШдаги йирик кундалик газеталар: „Нью- Йорк таймс“ („Нью-Йорк вақти“, 1851 йилдан), „НьюЙорк дейли ньюс“ („Нью-Йорк кундалик янгиликлари“, 1919 йилдан), „Вашингтон пост“ („Вашингтон почтаси“, 1877 йилдан), „Вашингтон таймс“ („Вашингтон вақти“, 1982 йилдан), „Чикаго трибюн“ („Чикаго минбари“, 1847 йилдан), „Лос-Анжелес таймс“ („Лос-Анжелес вақти“, 1881 йилдан), журналлар: „Тайм“ („Вақт“, 1923 йилдан), „Ньюсуик“ („Ҳафта янгиликлари“, 1933 йилдан). Етакчи ахборот агентликлари: Ассошиэйтед Пресс (АП; 1848 йилда ташкил этилган). Биринчи тижорат радиостанцияси 1920 йилда ташкил этилган. АҚШда 9 мингдан кўпроқ радио ва ИЗО телестудияси мавжуд. Тажриба телекўрсатуви — 1928 йилдан, мунтазам телекўрсатув 1941 йилдан ишлайди. Адабиёти. ХVII асрдан ривожлана бошлади. 1775—83 йиллар мустақиллик учун уруш давридаги маърифатпарварлар, хусусан, „Учинчи табака“ олий мақсадларининг тарғиботчиси Б. Франклин ва атоқли публицист, „Сомом ақл“ (1776й.) ва „Инсон ҳуқуқлари“ (1791— 1792 й.й.) манифестининг муаллифи Т. Пейн фаолияти миллий адабиётни ривожлантиришда муҳим рол ўйнади. АҚШнинг илмий-саргузашт ва ҳажв адабиёти (А. Кларк ва бошқалар) ўзига хос мавзуларнинг бойлиги билан ажралиб туради. Бадиий-ҳужжатли роман жанри айниқса ривож топди. Америка адабиётининг энг яхши намуналари „Том тоғанинг кулбаси“ (Г. БичерСтоу), „Том Соернинг саргузаштлари“, „Геклберри Фин саргузаштлари“ (М. Твен), „Кўмир қироли“ (Э. Синклер) романлари, Ж. Лондон, О. Генри, Т. Драйзер, О. Карлсон, П. Бак, Р. Коннел, Э. Хемингуэй ҳикоялари, Л. Хюз шеърлари ва бошқалар асарлар ўзбек тилига таржима қилиниб, нашр этилган. Download 38.43 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling