Asosda tashkil etilishiga bog‘liqdir


Download 0.56 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/61
Sana05.01.2022
Hajmi0.56 Mb.
#209143
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   61
Bog'liq
00000000000Матер-к ишчи дастур EУТТ 2020 2

II semester 

1.  Kirish. 

Konstruksion 

materiallar 

texnologiyasining 

mashinasozlikdagi ahamiyati. Materiallarga ishlov berib turli detal va 

zagotovkalar  tayyorlash.  Materiallarning  umumiy  ta’rifi.  Turli  detal 

va  zagotovkalar  tayyorlashga  qo’yiladigan  zamonaviy  talablar. 

Nometall  materiallar  va  ulardan  buyumlar  ishlab  chiqarish.  Rezina 

materiallari uning qo’llanilish istiqbollari. 

 



 

 

2.  Qora  va  rangli  metall  qotishmalar.  Qora  va  rangli  metall 



qotishmalarning tasnifi. O’zbekistonda  mavjud qora va rangli  metall 

rudalari. 

Ularnining 

O’zbekistonni 

sanoati 

iqtisodiyotini 

rivojlanishidagi  ahamiyati.  Rudalarni  qazib  olish  va  uni  olishga 

bo’lgan  talablar.  Olmaliq  tog’  metallurgiya  kombinati.  Bekobod 

metallurgiya kombinati va Navoiy tog'-metallurgiya kombinati hamda 

boshqa 


zamonaviy 

korxonalarni 

O’zbekiston 

Respublikasini 

rivojlanishidagi roli, ahamiyati va istiqbollari. 

 



 

 

3.  Metalurgiya asoslari. Qora metall ishlab chiqarish. Strukturasi. Qora 



metallurgiyani  asosiy  maxsulotlari.  Metall  va  qotishmalarni  olish 

uchun  kerak    materiallar;  ruda,  flyus,  yoqilg‘i,  o‘tga  bardosh 

materiallar.  Cho‘yan  ishlab  chiqarish.  Domna  pechi  qurilishi  va 

ishlash  tamoyili.  Domna  jarayoni  maxsulotlari.  Po‘lat  olish 

texnologiyasi  asoslari.  Kislorod  konvertorida  po‘lat  ishlab  chiqarish. 

Elektr  pechlarida  po‘lat  olish.  Po‘latni  quyish.  Quyma  tuzilishi. 

Rangli metallarni ishlab chiqarish: alyuminiy, magniy, titan. 

 



 

 

4.  Quymakorlik  asoslari.  Quyma  olish  usullari.  Model  komplekti. 



Quyish  sistemasi.  Qo‘lda  qolip  tayyorlash.  Qolip  aralashmasi. 

Mashinada qolip tayyorlash. Shibbalash usullari. 





 

5.  Quyma  olish  usullari.  Metall  qoliplarda  (kokilda)    quyma  olish. 

Bosim  ostida  quyma  olish.  Erib  ketadigan  modellar  asosida  qolip 

tayyorlash  va quyma olish.  Markazdan qochma kuch  asosida quyma 

olish. Metall quymalarda uchraydigan nuqsonlar, ularni yuzaga kelish 

sabablari va oldini olish tadbirlari. 



 



 

6.  Konstruksion  materiallarni  payvandlash  asoslari.  Payvandlash 

tasnifi.  Payvandlash  turlari.  Payvand  birikmalari  va  choklari  turlari. 

Elektrik  yoy  yordamida  payvandlashni  fizik  asoslari.  Metallarni 

elektr 

yoyi 


yordamida  payvandlash, 

flyus  ostida  avtomat 

payvandlash.  Gaz  yordamida  payvandlash.  Himoyalovchi  gazlar 



 



 

muhitida  elektr  yoyi  yordamida  payvandlash.  Argon  muhitida 



payvandlash.  Elektroshlak  usulida  payvndlash.  Elektron  nur  bilan 

payvandlash.  Gaz  yordamida  payvandlash  tamoyili.  Metallarni  gaz 

kislorod  yordamida  va  plazma  yoy  usulida  kesish.  Metallarni 

kavsharlash. 

7.  Termo-mexanik va  mexanik payvandlash  sinfi. Har  xil  metallarni 

payvandlash.  Elektrik  kontakt  usulda  payvandlash.  Uchma-uch, 

nuqtaviy,  roliklar  yordamida  payvandlash.  Yig‘ilgan  energiya  bilan 

payvandlash.  Ishqalash  usuli  bilan  ultratovush  vositasida,  portlatish 

yo‘li  bilan  diffuzion  payvandlash.  Har  xil  metall  va  qotishmalarni 

payvandlash  texnologiyasi.  Uglerodli,  yuqori  legirlangan,  mis, 

alyuminiy  va uning qotishmalarini payvandlash.  Payvand choklarida 

uchraydigan  nuqsonlar,  hosil  bo‘lish  sabablari  va  oldini  olish 

tadbirlari.  Payvand  choki  birikmalarini  sifatini  tekshirishni  asosiy 

usullari. 



 



 

8.  Metallarni  bosim  bilan  ishlash  asoslari.  Bosim  bilan  ishlashning 

tub manosi. Asosiy usullari. Bosim bilan ishlashda oldindan qizdirish. 

Qizdirish  qurilmalari.  Metallarni  prokatlash.  Qamrash  sharti. 

Prokatlash bosqichlari tuzilishi va ishlash tamoyili. Truba prokatlash. 

Metallarni kiryalash, presslash  usullari va ularning texnologiyasi. 

 

 



 

9.  Metallarni  bolg‘alash.  Erkin  bolg‘alash.  Asosiy  operatsiyalari. 

Bolg‘alash  uskunalari,  presslar.  Ishlash  tamoyillari.  Bolg‘alash  yo‘li 

bilan pokovka olish texnologiyasining xususiyatlari. 

 



 

10.  Shtamplash.  Hajmiy  shtamplash  ,  tub  manosi.  Ochiq  va  yopiq 

shtamplar  va  ularda  pakovkalar  olish.  Qizdirib  hajmiy  shtamplashda 

qo‘llaniladigan  uskunalar.  Hajmiy  shtamplangan  pakovkalarni 

pardozlash  operatsiyalari.  List  shtamplash  texnologiyasi.  Ajratish 

operatsiyalari.  O‘yib  tushurish.  Shakl  berish  operatsiyalari.  Bukish. 

Botiltirish.  Bort  qayrish.  List  zarbalash.  Uskunalari.  Rezina  bilan 

shtamplash.  Yuqori  tezlikda  shtamplash.  Portlatib  shtamplash. 

Elektrogidravlik shtamplash. 

 



 

11.  Konstruksion  materiallarni  qirqib  ishlash  asoslari.  Qirqib 



ishlashning  sanoatdagi  tutgan  o‘rni.  Usullari.  Yo‘nish.  Tokarlik 

keskichning  elementlari,  qismlari,  geometriyasi.  Qirqilayotgan 

qatlam. Keskich geometriaysining qirqish jarayoniga ta’siri. Kesuvchi 

asboblar  uchun  ishlatiladigan  materiallar:  uglerodli,  legirlangan, 

tezkesar  po‘latlar;  qattiq  qotishmalar,  abraziv  materiallar,  sun’iy 

materiallar. Qirqish tartibi elementlari va ularni belgilash tartibi. 





 

12.  Konstruksion  materiallarni  qirqib  ishlashning  fizikaviy  asoslari. 

Qirindining  ajralishi  va  turlari.  Qirqilayotgan  qatlamning  plastik 

deformatsiyasi.  Qirqish  jarayonida  o‘simta  hosil  bo‘lish  hodisasi  va 

uni  jarayonga  ta’siri.  Qirqilayotgan  yuza  qatlamning  puxtalanishi. 

Qirqish jarayonida issiqlik ajralishi, ularning manbalari, tarqalishi va 

uning  qirqish  jarayoniga  ta’siri.  Qirqish  haroratini  o‘lchash  usullari. 

Moylovchi  va  sovituvchi  texnologik  muhitlarni  (suyuq,  eritma,  gaz, 

gazsimon  moddalar,  qattiq  moddalar)  qirqish  jarayoniga  fizik-

kimyoviy  ta’siri.  Keskich  yeyilishi  va  unga  ta’sir  qiluvchi  omillar. 

Kesish kuchlari va ularni qirqish jarayoniga ta’siri. 

 



 

13.  Dastgohlar.  Tasnifi,  belgilanishi.  Dastgohlardagi  yuritma  va 



uzatmalar.  Tokarlik  stanoklari  va  ularda  bajariladigan  ishlar. 

Parmalash,  frezerlash,    randalash,  jilvirlash  stanoklari  va  ularda 

bajariladigan  ishlar.  Yuqoridagi  stanoklarning  bosh  va  yordamchi 



 

 



10 

 

harakat kinematik tizimlari. 



14.  Nometall  materiallardan  buyumlar  yasash.  Plastmassalardan 

buyumlar  tayyorlash  texnologiyasi.  Plastmassalarning  texnologik 

xossalari.  Plastmassalarni  payvandlash  va  yelimlash.  Shisha 

plastiklardan  buyumlar  tayyorlash  texnologiyasi.  Plastmassadan 

tayyorlanadigan  detallarni  loyihalashning  texnologik  asoslari. 

Rezinadan buyumlar yasash texnologiyalari. 

 

 



 

15.  Kukun  materiallardan  buyumlar  tayyorlash.  Metall  kukunlarni 

olish.  Aralashmani  tayyorlash.  Sovuq  va  issiq  holda  presslash. 

Gidrostatik  presslash.  Prokatlash.  Zagotovkalarni  termik  ishlash  va 

yakunlovchi  ishlov  berish. Kukun  materiallardan  yasalgan detallarga 

qo‘yiladigan asosiy texnologik talablar. 

 

 



 

16.  Materiallarni 




Download 0.56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   61




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling