Asosiy qism yan Amos Komenskiy hayoti va faoliyatini
Download 448.79 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Tadqiqot vazifalari
- Ishning metodologik asoslari
- ASOSIY QISM 1. Yan Amos Komenskiy hayoti va faoliyati
- «pan sofiya g’oyasini»
Tadqiqotning maqsadi: Ta’lim nazariyalarining mohiyati va ularning asoschilari hamda Ya.A.Komenskiyning pedagogik tizimi mohiyatini tahlil qilish Tadqiqot obyekti: Zamonaviy ta’lim-tarbiya jarayonida qo’llaniladigan ta’lim nazariyalari va ularning mohiyati Tadqiqot predmeti: Ya.A.Komenskiyning pedagogik tizimi Tadqiqot vazifalari: 1. Yan Amos Komenskiy hayoti va faoliyatini yoritish 2. Yan Amos Komenskiy yashagan davr va uning ijtimoiy qarashlarini tahlil qilish 3. Yan Amos Komenskiyning pedagogik faoliyati, sinf-dars tizimining yaratilishini tadqiq etish. Ishning metodologik asoslari: Respublikamizning ta’lim sohasidagi qarorlari, Prezidentimiz I.A.Karimovning Oliy Majlisning IX sessiyasida so’zlagan «Barkamol avlod – O’zbekiston taraqqiyotining poydevori» nomli nutqi, «Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi» hamda «Barkamol avlod yili» Davlat dasturi, «Pedagogika» va «Pedagogik tarixi» faniga oid darslik va qo’llanmalar, shuningdek ta’lim nazariyalari mohiyatini yorituvchi tadqiqotlar. ASOSIY QISM 1. Yan Amos Komenskiy hayoti va faoliyati Chexoslovakiyalik gumanist-pedagog Yan Amos Komenskiy pedagogika ilmning poydevorini qurgan, uning keyingi rivojlanish yo’llarini ko’rsatib bergan, o’zining ongli hayotini, amaliy pedagogik faoliyatini bolalarni o’qitish va tarbiyalashdek olijanob ishga bag’ishlagan ulug’ pedagogdir. Buyuk chex pedagogi Ya.A.Komenskiy 1592 yil 28 mart «Ugorskiy Brod» degan joyda Moraviyada tegirmonchi oilasida dunyoga keladi. Uning oilasi ruhoniy «Chex qardoshlari» jamoasiga tegishli bo’lib, bu jamoa Chexiyaning ozodligi uchun kurashuvchi vatanparvarlarni o’z atrofiga to’plagan edi. Komenskiy ota-onasidan ajralib, ancha vaqt o’qiy olmaydi, 16 yoshida «Chex qardoshlari» jamoasining yordami bilan lotin maktabiga o’qishga kiradi, bu yerda u tarbiya tizimining yomonligini, o’quv metodlarining yaramasligini ko’radi va tushunadi. «Men o’sha vaqtdayot tarbiya masalasida mamlakatimni orqada ekanligini ko’rdim. Men o’sha davrdayoq fan va tarbiya hammaga tegishli bo’lishi kerakligi o’yladim»— degan edi Komenskiy. Maktabni tugatgach Xorborni universitetiga (Germaniyada) o’qishga kiradi, uni tugatgach Geydelberg universitetida ma’ruza kursini tinglaydi, bu universitetda o’sha davrda ilg’or professorlar ishlardi. Komenskiy Avstriya, Gollandiyada bo’lib iqtisodiy, siyosiy va madaniy turmushni o’rganadi. Shuningdek, o’zining ilmi va dunyoqarashini kengaytiradi. O’sha davrda urush alohida knyazliklar orasida tez-tez bo’lib turar edi. 30 yillik urush (1618—1648) davomida chex qardoshlari jamoasi o’zining mustaqilligi uchun kurashishi sababli nemis dvoryanlari tomonidan haydaladi. Haydalish natijasida Komenskiy xotini va bolasidan juda bo’ladi. Qo’lyozmalari yo’qoladi. «Chex qardoshlari» ko’chib kelib o’rnashgan Polshadagi Leshno shahrida Komenskiy qardoshlik maktabiga rahbarlik qiladi, u yerda gimnaziya tashkil etadi. U o’zining qariyb 80 yillik umri davomida pedagogika, ta’lim-tarbiya, falsafa, ilohiyotga oid 250 dan ortiq asarlar, darsliklar yaratdi. Bulardan yiriklari: «Tillar va hamma fanlarning ochiq eshigi» (1631), «Buyuk didaktika» (1632), «Onalar maktabi» (1632), «Pansofiya maktabi» (1651), «Yaxshi tashkil etilgan maktab qonunlari» (1953), «Hislar vositasi bilan idrok qilinadigan narsalarning suratlari» (1658) nomli asar va darsliklar. Shuningdek, logika, fizika, lotin tili, grek tili kabi kitoblar yozadi. Darsliklari hayotlik davridayoq ko’p tillarga tarjima qilinib, Komenskiyning nomini butun dunyoga tanitadi. Komenskiy «Kishilik jamiyati ishlarini yaxshilash haqida hammaga talluqli maslahat» nomli 7 jildli katta asar yozdi (U hayot ekanligi vaqtida hammasi bo’lib 2 jildi bosilib chiqdi, qolgan jildlari esa faqat 1935 yilda topildi va Chexoslovakiyada chop qilindi). Bu asarida «Hammani va hamma narsada har tomonlama tuzatish»ning insonparvarlik va demokratik dasturini belgilab chiqdi va kishilik jamiyatini isloh qilish rejasini ilgari surdi. «Buyuk didaktika» asarida «pan sofiya g’oyasini» (pan gerkcha — butun, hamma, sofiya — donolik, aqllilik) hamma narsani bilish, hamma uchun bilim Download 448.79 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling