Asosiy vositalar hisobi va tahlili

Kirish
“Asosiy vositalar hisobi va tahlili” mavzusida yozilgan kurs ishi. Tanlangan mavzu zamonaviy sharoitda dolzarbdir. Ishni yozishdan maqsad asosiy vositalar hisobini tashkil etish bo‘yicha nazariy bilimlarni tizimlashtirish va mustahkamlash, tahliliy ishlarning metodikasini o‘zlashtirish, asosiy vositalar sohasida asosiy iqtisodiy hisob-kitoblarni bajarish, ularni tahlil qilish hamda xulosa va takliflar ishlab chiqish ko‘nikmalarini shakllantirishdan iborat. .
Ishni yozishda turli xil darsliklar, davriy nashrlar, "Buxgalteriya hisobi to'g'risida" qonuni, Buxgalteriya hisobi va buxgalteriya hisobi to'g'risidagi Nizom, Tashkilotlarning moliyaviy-xo'jalik faoliyatini buxgalteriya hisobi bo'yicha hisoblar rejasi, "Asosiy vositalarni hisobga olish" buxgalteriya hisobi to'g'risidagi nizom. va boshqa me'yoriy hujjatlardan foydalanilgan.
Kurs ishining maqsadi quyidagi savollarni o'rganishdir:
o asosiy vositalarning tarkibi va tasnifi;
o asosiy vositalarning buxgalteriya hisobi vazifalari;
o asosiy vositalarni baholash;
o asosiy vositalar harakatining hujjatlari;
o asosiy vositalarning mavjudligi va harakatini hisobga olish;
o asosiy vositalarning amortizatsiyasi;
o asosiy vositalarni ta'mirlashni hisobga olish;
o asosiy vositalarni inventarizatsiya qilish
Tadqiqot ob'ekti - "Univermag" MChJ
Korxonaning tashkiliy-iqtisodiy xususiyatlari .
Termiz tumani iste'molchilar uyushmasining "Univermag" mas'uliyati cheklangan jamiyati, bundan keyin "Kompaniya" deb yuritiladi, "Mas'uliyati cheklangan jamiyatlar to'g'risida", "Iste'mol kooperativlari (iste'molchilar jamiyatlari va ularning uyushmalari) to'g'risida" qonunlariga muvofiq tashkil etilgan. "O’zbekiston Respublikasi", O’zbekiston Respublikasi Fuqarolik Kodeksining 1-qismining 4-bobi, tuman iste'molchilar jamiyatlari uyushmasi "Univermag" korxonasini o'zgartirish yo'li bilan qayta tashkil etish natijasida bo'lim rahbarining buyrug'i bilan ro'yxatga olingan. Termiz shahri ma'muriyati, Surxondaryo viloyati, 03.12.93. № 1331
Firmaning rasmiy nomi:
To'liq: "Univermag" mas'uliyati cheklangan jamiyati Termiz tuman iste'molchilar uyushmasi.
Qisqartirilgan: Univermag MChJ.
Kompaniyaning yuridik manzili: 352630, Surxondaryo viloyati, Termiz shahri, Ozodlik ko'chasi 13,
Kompaniya yuridik shaxs bo'lib, o'z faoliyatini O’zbekiston Respublikasining Ustavi va amaldagi qonunchiligi asosida tashkil etadi. Jamiyatning asoschisi Termiz tuman iste'molchilar jamiyatlari ittifoqi hisoblanadi. Ta'sischi jamiyatning majburiyatlari bo'yicha javobgar emas va ustav kapitaliga qo'shgan hissasi doirasida jamiyat faoliyati bilan bog'liq yo'qotishlar xavfini o'z zimmasiga oladi. Jamiyatga yangi a'zolarni qabul qilish muassis tomonidan qabul qilinadi.
Jamiyat bank muassasalarida hisob-kitob, valyuta va boshqa hisob raqamlariga, o‘z nomi yozilgan dumaloq muhrga, tovar belgisiga (xizmat belgisi), gerbga, shtamplarga, blankalarga va boshqa rekvizitlarga ega.
Kompaniya kooperativ tashkilotlari, aktsiyadorlar va aholining iste'mol tovarlari, ishlab chiqarish-texnik mahsulotlar, ishlar va xizmatlarga bo'lgan ehtiyojlarini to'liq qondirish maqsadida foyda olish maqsadida tashkil etilgan. Kompaniya O’zbekiston Respublikasi qonunlarida taqiqlanmagan har qanday faoliyat turlarini amalga oshirish huquqiga ega. Kompaniya ro'yxati qonun bilan belgilanadigan ayrim faoliyat turlari bilan faqat maxsus ruxsatnoma (litsenziya) asosida shug'ullanishi mumkin. Kompaniya qonunlar bilan taqiqlanmagan har qanday faoliyat turlarini amalga oshirish uchun zarur bo'lgan fuqarolik huquqlariga va fuqarolik majburiyatlariga ega bo'lishi mumkin.
Kompaniya yuridik shaxs sifatida tashkil etilgan deb hisoblanadi. Muassis bilan kelishilgan holda filiallar tashkil etishi va vakolatxonalar ochishi mumkin. O'zining mustaqil balansida qayd etilgan alohida mol-mulkka egalik qiladi, o'z nomidan mulkiy va shaxsiy nomulkiy huquqlarni olishi va amalga oshirishi, majburiyatlarni olishi, sudda da'vogar va javobgar bo'lishi mumkin. Mahsulotlarni sotish, ishlarni bajarish va xizmatlar ko'rsatish kompaniya tomonidan mustaqil ravishda belgilangan narxlar va tariflar bo'yicha amalga oshiriladi.
“Univermag” MChJning hisob siyosatiga muvofiq korxonada buxgalteriya hisobi buxgalteriya hisobi rejasiga muvofiq bosh buxgalter tomonidan amalga oshiriladi.
Buxgalteriya hisobi va hisobot ma'lumotlarining ishonchliligini ta'minlash uchun MChJ yiliga 2 marta mulkiy va moliyaviy majburiyatlarni inventarizatsiya qiladi.
Buxgalteriya hisobi shakli - qo'llanma, jurnal-order.
Ob'ektlarni "Asosiy vositalar" deb tasniflash uchun xarajatlar chegarasi 10 000 so’mni tashkil qiladi. va boshqalar. Agar yil davomida moliyaviy natijalar yaxshilangan bo'lsa, bu miqdor xarajatlar hisoblanadi.
MChJ xodimlardan, aholidan, yuridik shaxslardan mablag'lar, kreditlar jalb qiladi, ular bo'yicha foizlar hisoblab chiqariladi va ulardan foydalanish uchun (oylik) beriladi. Qarzga olingan mablag'lar tovarlarni sotib olish uchun ishlatiladi. Qarz olingan mablag'lar bo'yicha yillik foizlar O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining stavkasiga, iqtisodiy sharoitlarga, amaldagi qonunchilikka qarab o'zgaradi va ushbu stavka doirasidagi xarajatlarga undiriladi.
"Univermag" MChJda o'tkaziladigan inventarizatsiya ro'yxati, o'tkazish vaqti, etkazib beruvchilar bilan hisob-kitoblarni solishtirish kooperativ mulkining saqlanishini hisobga olgan holda rahbarning ko'rsatmalari bilan belgilanadi.
Korxonada hujjat aylanishi amalga oshiriladi:
Aksiya rahbariga tovar-pul hisobotlarini haftada 1 marta (etti kun) yetkazib berish
· Kassa hisobotlari - har kuni, katta kassir-nazoratchilar tomonidan.
Xarid qilish uchun aholi bilan hisob-kitoblar kassa apparatlari (kassa) yordamida amalga oshiriladi. Yuridik va jismoniy shaxslar - yetkazib beruvchilar bilan hisob-kitoblarda hisob-kitoblar ham naqd, ham naqd pulsiz hisob-kitoblarda amalga oshiriladi.
Ish haqi shakllari - vaqt, ish haqi.
"Univermag" MChJda tovarlarni hisobga olish chakana narxlarda (chegirmalar, chegirmalar) amalga oshiriladi, hisobotlarda alohida satr sifatida aks ettiriladi (42-sonli "Savdo marjasi" hisobvarag'i). Tovarlarni sotishdan olingan daromad tovarlar uchun mablag'lar hisob-kitob hisobvarag'iga yoki tashkilotning kassasiga kelib tushganligi sababli aniqlanadi (naqd pul limiti 50 000000 so’m) va "Tovarlarni sotish" hisobi yuritiladi. Korxonada zaxira fondlari yaratilmaydi.
Korxona mulkining saqlanishini tekshirish va buxgalteriya hisobi va hisobot ma'lumotlarining ishonchliligini ta'minlash bandlarga muvofiq mol-mulkni (yiliga kamida ikki marta) va kreditorlik qarzlarini, debitorlik qarzlarini (moliyaviy majburiyatlarni) majburiy inventarizatsiya qilish yo'li bilan amalga oshiriladi. 14.17 "O’zbekiston Respublikasida buxgalteriya hisobi va hisoboti to'g'risidagi nizom."
Tadbirkorlik operatsiyalari uchun birlamchi buxgalteriya hujjatlari 21.09.96 yildagi qonunning 9-moddasida sanab o'tilgan ma'lumotlarni o'z ichiga olishi kerak. 129-son - "Buxgalteriya hisobi to'g'risida" qonuni.
Asosiy vositalarning eskirish usuli buxgalteriya hisobida ham, soliq hisobida ham chiziqli hisoblanadi.
Korxona 41-“Chakana savdodagi tovarlar va qadoqlar” schyotida tovarlarni sotish bahosida hisobga oladi. Tovarlarni sotib olish bilan bog'liq barcha xarajatlar ularni sotish narxiga kiritilgan.
Kompaniya hisoblangan daromaddan yagona soliq to'laydi. Bo'sh, foydalanilmayotgan maydonlar shartnomalar bo'yicha ijaraga beriladi.

1-jadval "Univermag" MChJ faoliyatining 2021 - 2022 yillardagi asosiy ko'rsatkichlari
Ko'rsatkichlar	2021 yil	2022 yil	2022 yil 2021 yilga nisbatan
			O'sish sur'atlari,%	Og'ish, +,-
1. Aylanma, tr.	31661000	33571000	106.03	1910 yil
2. Sotilgan mahsulot tannarxi, tr.	23669000	24806000	104.8	1137000
3. Yalpi daromad, tr.	7992000	8765000	109.67	773000
4. Yalpi daromad darajasi,%	25.24	26.11	-	0,87
5. Ishlab chiqarish xarajatlari, tr.	7038000	7764000	110.32	726000
aylanmasiga 6,%	22.23	23.13	-	0,9
7. Foyda, tr.	184000	27000	14.67	-157
8. Rentabellik,%	0,58	0,08	-	-0,5
9. Asosiy vositalarning o'rtacha yillik qiymati, tr.	3502000	3539000	101.06	37000
10. Kapital unumdorligi, so’m.	9000.04	9000.49	-	0,45
11. Kapital zichligi, so’m.	0,11	0,11	-	-
12. Asosiy vositalarning o'z mablag'lari rentabelligi, %	5.25	0,76	-	-4.49

2022 yilda 2021 yilga nisbatan quyidagi o'zgarishlar ro'y berdi: savdo hajmi 1910 000000 so’mga o'sdi va 3300057100 so’mni tashkil etdi va 6,03% ga o'sdi. Shuningdek, sotilgan mahsulot tannarxi 1137 ming so’mga oshgan, bu foizda 4,8 foizni tashkil etadi. Yalpi daromad 773 ming so’mga oshdi. va 8765 ming so’mni tashkil etdi va 9,67% ga o'sdi. Yalpi daromad darajasi ham yuqoriga o'zgarib, 26,11 foizni tashkil etdi, o'zgarish 0,87 foizni tashkil etdi. Ishlab chiqarish xarajatlari 726 ming so’mga oshdi. va 7764 ming so’mni tashkil etdi va 10,32% ga o'sdi. Ishlab chiqarish xarajatlari darajasi 0,9 foizga oshib, 23,13 foizni tashkil etdi. Biroq, 2022 yilda foyda sezilarli darajada pasaydi - 85,33% ga, bu jami 157 ming so’mni tashkil etadi. Daromadning kamayishi tufayli rentabellik ham 0,08% ga kamaydi. Asosiy vositalarning o'rtacha yillik qiymati 37 000 so’mga oshdi. va 3539000 ming so’mni tashkil etdi. Aktivlar rentabelligi 45000 so’mga oshdi. va 9000,49 so’mni tashkil etdi. Hisobot yilida kapital zichligi o'zgarmadi. Xususiy kapitalning rentabelligi 0,76 so’mgacha kamaydi, pasayish 4000,49 so’mni tashkil etdi.
2. Asosiy vositalarning hisobi