Asosiy vositalarning holati va ulardan foydalanishni tahlili

5. Mulkiy egaligiga qarab:

- o'ziga tegishli asosiy vositalar;

- ijaraga olingan asosiy vositalar. Bundan tashqari asosiy vositalarning yana boshqa bir xususiyatlari bo'yicha ham tasniflash mumkin.

Erkin iqtisodiyot sharoitida korxonalarning asosiy vositalar bilan yetarli darajada ta'minlanganligini o'rganish bilan bir qatorda, ularning texnik holatiga ham baho berib boriladi. Odatda asosiy vositalar tarkibida yil davomida o'zgarishlar ro'y beradi.

Erkin iqtisodiyot sharoitida korxonalarning asosiy vositalar bilan yetarli darajada ta'minlanganligini o'rganish bilan bir qatorda, ularning texnik holatiga ham baho berib boriladi. Odatda asosiy vositalar tarkibida yil davomida o'zgarishlar ro'y beradi.

Yangi asosiy vositalarni kirimi tufayli asosiy vositalar ortib boradi. Eskirgan asosiy vositalarni ishlab chiqarishdan chiqarish tufayli asosiy vositalar kamayishi mumkin. Bunday tabiiy holatlarni ro'y berishi natijasida asosiy vositalarning texnik holatini tahlil etishimizni taqozo etadi.

Yangi asosiy vositalarni kirimi tufayli asosiy vositalar ortib boradi. Eskirgan asosiy vositalarni ishlab chiqarishdan chiqarish tufayli asosiy vositalar kamayishi mumkin. Bunday tabiiy holatlarni ro'y berishi natijasida asosiy vositalarning texnik holatini tahlil etishimizni taqozo etadi.

Asosiy vositalarning texnik holatini ifodalovchi ko'rsatkichlar bo'lib quyidagilar hisoblanadi:

Asosiy vositalarning texnik holatini ifodalovchi ko'rsatkichlar bo'lib quyidagilar hisoblanadi:

- asosiy vositalarning yaroqlilik darajasi;

- asosiy vositalarning eskirish darajasi;

- asosiy vositalarning yangilanish darajasi.

Asosiy vositalarning yaroqlilik darajasi foiz ko'rinishida quyidagi tartibda aniqlanadi:

asosiy vositalarning qoldik qiymati

Asosiy vositalarning boshlang’ich qiymati

Asosiy vositalarning eskirish darajasi foiz ko'rinishida quyidagi tartibda aniqlanadi: