SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2
ǀ ISSUE 6
ǀ 2021
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 1579
BEHI O’SIMLIGINING SHIFOBAXSH XUSUSIYATLARINING ILMIY
ASOSLANGANLIGI VA XALQ TABOBATIDAGI AHAMIYATI
Anvarbek Nishonboy o’g’li Ibrohimov
Madina Ilhomjon qizi Rahimjonova
NamDU o’qituvchisi
Kosonsoy tumani 18-sonli maktab
o’quvchisi
ANNOTATSIYA
Maqolada behi o’simligining biologik xususiyatlari, tarkibiy tuzilmasi, ranodoshlar
oilasiga mansub jihatlari, xalq tabobatida shifobaxsh tomonlarining ayrim jihatlari, dori
tayyorlash jarayonlaridagi ishtiroki yoritib berilgan.
Kalit so’zlar: behi, ranoguldoshlar,
rosaceae, shilliq eritma,
dori tayyorlanish
jarayoni, pectin, fruktoza.
BEHI O’SIMLIGINING SHIFOBAXSH XUSUSIYATLARINING ILMIY
ASOSLANGANLIGI VA XALQ TABOBATIDAGI AHAMIYATI
ABSTRACT
The article describes the biological properties of the quince plant, its composition,
aspects of the genus Quince, some aspects of its medicinal properties in folk medicine,
its participation in the preparation of drugs.
Keywords: quince, daisies, rosaceae,
mucous solution, drug preparation process,
pectin, fructose.
O’simlik tasnifi: ranoguldoshlar – “Rosaceae”
oilasiga mansub, boyi 1.5-6 m
gacha etadigan daraxt. Tanasi qorantir kulrang postloqli, ser shoh. Kesib turilmasa, ildiz
ko’plap bachikli novdalar chiqarib kedadi. Dastlab ular ko’z ilg’amas mayda tukli
bo’ladi, ammo keyinchalik ular to’kilib ketib, yalang’och mayda tukli bo’ladi, barglari
tuxumsimon yoki cho’ziq tuxumsimon, pastgi tomoni sertuk, kulrang, usti to’q yashil,
qisqa bandi bilan poya va shoxlarida ketma-ket joylashgan.
Gullari och pushti, besh
bo’lakli, yakka, yirik, gul kochasasi mevasi uchida saqlanib qoladi. Mevasi har xil
shaklda katta kichikligi har xil. Sariq, to’q sariq, bazan qizg’ish, beshta uychasida urug’i
joylashhgan. Behi suvsiz, shirin burushturuvchi ta’mga ega bo’lib, hidi yoqimli. Aprel
oyida gullab oktyabr – noyabrda mevasi pishib yetadi.
Geografik
tarqalishi, behi O’rta osiyo, Qirim va boshqa yerlarda mevali daraxt
sifatida o’stiriladi. Hozirgi vaqtda uning bir qator yangidan-yangi
navlari yetishtirilib
behizorlar tashkil qilingan.
Xalq tabobatida mevasining o’zi va urug’i ishlatiladi.