Asossiz boylik ortirishdan kelib chiqadigan majburiyatlar

ASOSSIZ BOYLIK ORTIRISHDAN KELIB CHIQADIGAN MAJBURIYATLAR

TAYYORLADI: SAITQULOVA O`G`ILOY

Asossiz boylik orttirishdan kelib chiqadigan majburiyatlar.

• Asossiz boylik orttirishdan kelib chiqadigan majburiyatlar fuqarolik huquq va manfaatlarini himoya qilishga, mulk huquqi, mulkiy huquqlarni tiklanishiga qaratilgan. Ushbu majburiyatlar buzilgan huquqlar tiklanishiga xizmat qiladi. Ushbu holat ikkita omil bilan belgilanadi.
• Birinchidan, ushbu majburiyat fuqarolik huquqiy oqibat keltirib chiqaradigan turli yuridik faktlar natijasida vujudga keladi.
• Ikkinchidan, majburiyatlar tizimida mustaqil o‘ringa ega bo‘lgan holda aksessor majburiyat bo‘lib hisoblanmaydi hamda ashyoviy huquqiy, majburiyat huquqiy talablar vositasida himoya qilinadigan subyektiv fuqarolik huquqlarini himoya qilishdagi bo‘shliqlarni to‘ldirishga xizmat qiladi.

FKning 1023-moddasi asossiz orttirilgan boylikni qaytarish majburiyatini nazarda tutadi va unga ko‘ra qonun hujjatlarida yoki bitimda belgilangan asoslarsiz boshqa shaxs (jabrlanuvchi)ning hisobidan mol-mulkni egallab olgan yoki tejab qolgan shaxs (qo‘lga kirituvchi) asossiz egallab olingan yoki tejab qolingan mol-mulkni (asossiz orttirilgan boylikni) jabrlanuvchiga qaytarib berishi shart.

• FKning 1023-moddasi asossiz orttirilgan boylikni qaytarish majburiyatini nazarda tutadi va unga ko‘ra qonun hujjatlarida yoki bitimda belgilangan asoslarsiz boshqa shaxs (jabrlanuvchi)ning hisobidan mol-mulkni egallab olgan yoki tejab qolgan shaxs (qo‘lga kirituvchi) asossiz egallab olingan yoki tejab qolingan mol-mulkni (asossiz orttirilgan boylikni) jabrlanuvchiga qaytarib berishi shart.

Asossiz orttirilgan boylikdan kelib chiquvchi majburiyatlarning tarkibi quyidagi elementlardan tashkil topadi:
a) bir shaxs boshqa shaxsning hisobidan mol-mulkka ega bo‘ladi;
b) mol-mulk asossiz ravishda qonunda, boshqa huquqiy hujjatlarda, shartnomada ko‘zda tutilmagan yo‘llar bilan qo‘lga qiritiladi yoki tejab qolinadi;