Атмосфера термодинамикаси асослари


Download 92.05 Kb.
bet1/5
Sana19.04.2023
Hajmi92.05 Kb.
#1365483
  1   2   3   4   5
Bog'liq
Atm. fizika


АТМОСФЕРА ТЕРМОДИНАМИКАСИ АСОСЛАРИ
4.1. Асосий тенгламалар .Энергия айланиши ва иссиклик ок ими таъсири остида атмосфера олатининг ўзгариши жараёнларининг умумий онуниятлари атмосфера термодинамикаси деб аталувчи бўлимда ўрганилади. Термодинамиканинг биринчи конунига мувофик
dq = dUi + dWi . (4.1)
Курук ва тўйинмаган хавони катта ишончлилик билан идеал газ деб
ҳисобласа бўлади. Шунинг учун dUi = с dTi (4.2)
dWi=Pdi , (4.3) бу ерда с- ўзгармас ажм шароитидаги авонинг солиштирма иссиклик сигими, dTi - аво зарраси ароратининг ўзгариши,
di - ажм орттирмаси.


4.2. Адиабатик жараён
Хаво зарраси хароратининг ўзгариши атроф-мухит билан иссиклик
алмашинмасдан содир бўлиши мумкин. Бундай жараён адиабатик жараён
дейилади. Реал шароитларда еч айси аво массаси атроф-му хитнинг
иссиклик таъсиридан тўла изоляцияланган бўлмайди. Агар атмосфера
жараёни етарлича тез содир бўлса ва бу вакт ичидаги исси клик алмашинуви
эътиборга олмайдиган даражада кичик бўлса, етарлича ани клик билан
жараённи адиабатик деб исоблаш мумкин. Бундай жараён учун
dq=0. курук ёки нам тўйинмаган авода содир бўлаётган адиабатик жараённи кўриб Чикамиз. Бундай жараён курук адиабатик жараён дейилади .Бу холда
тенглама уйидаги кўринишга келади:
бу тенглама дифференциал кўринишдаги адиабатик жараён
тенгламасидир


4.3. Потенциал арорат
Курук адиабатик жараённинг мухим характеристикаларидан бири потенциал харорат дир. Бошланг ич сатх дан 1000 гПА босимли сатхга курук
адиабатик туширилганда ёки кўтарилганда хаво зарраси кабул киладиган
харорат потенциал арорат деб аталади.
Агар Р0=1000 гПа, бу сатхдаги хароратни Ti0  деб олсак, у холда
Пуассон тенгламасини уйидаги кўринишда ёзиш мумкин:
Потенциал арорат жуда мухим хоссага эга– айни бир хаво
заррасининг курук адиабатик харакатланишида у ўз қийматини доимий
саклаб туради. Бу хосса амалиётда хаво массаларининг характеристикаси
сифатида фойдаланилади.



Download 92.05 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling