Atmosferada quyosh spiktrini yutilishi quyosh spiktrining standartlari

Quyosh gardishidan chiqayotgan nurlarning bir qismi atmosferadan o’tayotganda havodagi gaz molekulalariga va aerozollarga tegib sochilib ketadi, bunday nurlarga sochilgan radiasiya deyiladi va D harfi bilan belgilanadi. Sochilgan radiasiyaning maksimum miqdori odatda to’g’ri radiasiya maksimumidan ancha kam, ammo 150-200 Vt/m2 ga yetishi mumkin. Quyosh balandligi qancha yuqori va atmosferaning ifloslanishi katta bo’lsa, sochilgan radiasiya oqimi shunchalik kuchli bo’ladi. Agar Yer qor bilan qoplangan bo’lsa, to’g’ri radiasiyani 70-90% qaytaradi, natijada sochilgan radiasiya ham oshadi. Sochilgan radiasiya quyosh chiqmasdan va botgandan keyin ham mavjud bo’ladi sochilgan radiasiya yozda maksimal qiymatga erishadi. To’g’ri va sochilgan radiasiya miqdorining yig’indisiga umumiy radiasiya deyiladi va Q harfi bilan belgilanadi. Q=S' + D

• Quyosh gardishidan chiqayotgan nurlarning bir qismi atmosferadan o’tayotganda havodagi gaz molekulalariga va aerozollarga tegib sochilib ketadi, bunday nurlarga sochilgan radiasiya deyiladi va D harfi bilan belgilanadi. Sochilgan radiasiyaning maksimum miqdori odatda to’g’ri radiasiya maksimumidan ancha kam, ammo 150-200 Vt/m2 ga yetishi mumkin. Quyosh balandligi qancha yuqori va atmosferaning ifloslanishi katta bo’lsa, sochilgan radiasiya oqimi shunchalik kuchli bo’ladi. Agar Yer qor bilan qoplangan bo’lsa, to’g’ri radiasiyani 70-90% qaytaradi, natijada sochilgan radiasiya ham oshadi. Sochilgan radiasiya quyosh chiqmasdan va botgandan keyin ham mavjud bo’ladi sochilgan radiasiya yozda maksimal qiymatga erishadi. To’g’ri va sochilgan radiasiya miqdorining yig’indisiga umumiy radiasiya deyiladi va Q harfi bilan belgilanadi. Q=S' + D

Quyosh va Yer shari orasidagi masofa yil davomida o’zgarib turadi. Yerning quyoshga eng yaqinlashuvi esa 2-yanvarga to’g’ri keladi (oraliq masofa 147000000 km), eng uzoqlashuvi 5- iyulga (oraliq masofa 152000000 km) to’g’ri keladi. Shunday ekan atmosferaning yuqori chegarasidagi quyoshdan kelayotgan radiasiyaning miqdori oraliq masofaga bog’liq holda o’zgarib turadi. Quyosh va Yer shari orasidagi o’rtacha masofa 149500000 km ga teng, ana shunday masofada atmosferaning yuqori chegarasiga tushayotgan quyosh radiasiyasining miqdoriga quyosh doimiysi(miqdoriS0=1366 Vt/m2 ga teng)deyiladi [3]. Atmosferaning yuqori chegarasida quyoshdan kelayotgan jami nurlarning 46%i ko’rinadigan, 47% i infraqizil nurlarga va 7% ultrabinafsha nurlarga to’g’ri keladi. Yer yuzasigacha ko’rinadigan va infraqizil nurlar to’liq yetib keladi. Ko’rinadigan nurlar tabiiy yoritilganlikni hosil qiladi.

• Quyosh va Yer shari orasidagi masofa yil davomida o’zgarib turadi. Yerning quyoshga eng yaqinlashuvi esa 2-yanvarga to’g’ri keladi (oraliq masofa 147000000 km), eng uzoqlashuvi 5- iyulga (oraliq masofa 152000000 km) to’g’ri keladi. Shunday ekan atmosferaning yuqori chegarasidagi quyoshdan kelayotgan radiasiyaning miqdori oraliq masofaga bog’liq holda o’zgarib turadi. Quyosh va Yer shari orasidagi o’rtacha masofa 149500000 km ga teng, ana shunday masofada atmosferaning yuqori chegarasiga tushayotgan quyosh radiasiyasining miqdoriga quyosh doimiysi(miqdoriS0=1366 Vt/m2 ga teng)deyiladi [3]. Atmosferaning yuqori chegarasida quyoshdan kelayotgan jami nurlarning 46%i ko’rinadigan, 47% i infraqizil nurlarga va 7% ultrabinafsha nurlarga to’g’ri keladi. Yer yuzasigacha ko’rinadigan va infraqizil nurlar to’liq yetib keladi. Ko’rinadigan nurlar tabiiy yoritilganlikni hosil qiladi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAR

• E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAR