Atmosferani gazsimon moddalar bilan ifloslanish


Download 30.88 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/2
Sana02.06.2024
Hajmi30.88 Kb.
#1834595
  1   2
Bog'liq
MA’RUZA2



MA’RUZA2 
ATMOSFERANI GAZSIMON MODDALAR BILAN IFLOSLANISH 
MANBALARI 
Reja 
1. Atmosferaga tashlanadigan zararli moddalar 
2. Zararli chiqindilarni yoqish 
3. Oksidlardan iborat bo’lgan chiqindilar manbai 
Neftni 
qayta 
ishlash 
zavodlaridagi 
chiqindilarning 
atmosferaga 
tashlanadiganlarining ichida eng katta qismi uglevodorodlar, uglerod oksid va 
oltingugurt ikki oksidiga tu’gri keladi. Lekin ularning miqdoriiy ko’rsatgichlari 
tabiiy muhitni Qanchalik ifloslanishiga kriteriy bulaolmaydi, chunki moddalarning 
toksikologik xususiyatlari xar xil bo’ladi. 
Chiqindilarni toksikologik baxolash 
Moddalar 
Pdk 
mg/m3 
1 tn neftdan 
hosil 
bo’ladigan 
chiqindi kg 
Moddaning 
barcha 
chiuindidagi ulushi, % 
REK 
normasigacha 
suyultirish 
uchun 
kerak 
bo’ladigan 
havo miqdorii 
Uglevodorotlar 
1.6 
8.70 
74.0 
54 
Uglerod oksidi 
1.0 
1.50 
12.7 
15 
Oltingugurt 
ikki 
oksidi 
0.05 
1.08 
9.2 
216 
Vodorot sulfid
0.008 
0.23 
2.0 
288 
Azot ikki oksidi 
0.085 
0.18 
1.0 
21 
Ammiak
0.2 
0.12 
1.0 
6.0 
Fenol 
0.01 
0.014 
1.4 
Jadvaldan kurinib turibdiki, vodorod sulfid, oltingugurt ikki oksidi va 
uglevodorodlar 
toksikologik 
jixatdan 
eng 
xavfli 
ifloslantiruvchilardir. 
Chiqindilarni toksikologik baxolash, ularni qisqartirish uchun ishlab chiqiladigan 
tadbirlarda va NQI zavodlari atrofidagi ximoya zona chegarasini aniklashda katta 
axamiyatga ega. Birinchi urinda etiborni katta xajmdagi chiqindilar bilan birga 
toksikologik jixatdan xavflilariga xam karatish kerak. Baxtga karshi ko’p xolatlarda 
bunday bulmaydi. Masalan, tabiat muxofazasi bilan shugullanadigan NQI 
zavodlaridagi va ilmiy-tekshirish tashkilotlaridagi xodimlar odatda e’tiborni 
uglevodorodlar chiqindilarini qisqartirishga karatishadi va oltingugurt birikmalari 
uglerod 
va 
azot 
oksidlariga 
kam 
e’tibor 
berishadi. 
Havoda bir vaqtni uzida bir xil ta’sir kursatadigan bir necha zararli moddalarning 


bo’lishi odam organizmiga ularning ta’sirini kuchaytiradi. Masalan, vodorod 
sulfidning havodagi PDKsi (ruxsat etilgan konsentratsiyasi) ishlab chiqarish 
xonasida 0,01 mg/l ni, S1 S6 uglevodorodlari bo’lganda esa, ancha past -0,003 mg/l 
ni tashkil qiladi.
Ifloslanish xavfining yigindisi formula bilan hisoblanganda birdan 
oshmasligi kerak. 
S1/(REK)1+S2/(REK)2+.......Sn(PDK)n 

bunda S1 S2, Sn -atmosferadagi zararli moddalarning konsentratsiyasi;
(REK)1 (REK)2, (REK)n -atmosfera havosidagi zararli moddalarning ruxsat etilgan 
konsentratsiyasi. 
Quyidagi moddalar bir-biriga qushilganda, ularning ta’sir kuchi xam bir biriga 
qu’shiladi: 

Download 30.88 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling