Atom tuzilishi-1

Davriy sistema, xossalar-3
1. Davriy sistemaning hozirgi ko’rinishiga kelishida
Nems olimi Mozli qanday hissa qo’shgan.
1) davriy qonunda elementlarning atom massasi emas, balki uning yadrosi musbat zaryadli muxim ekanligini isbotladi.
2)davriy qonundagi “chetlanishlarni” tuzatishga asos soldi..
3) davriy jadvaldagi H va He orasida boshqa elementlar joylashmasligini isbotladi.
4) Te, Pm va Re ning mavjudligini oldindan aytishga imkon berdi.
A) 1,2,3 B) 1,2,3,4 C) 1,3,4 D) 1

2. La elementi qaysi oilaga mansub?

A) lantonoid B) d-oila C) f-oila D) lantonoid, d-oila

3. Quyidagi qaysi element atomi bitta elektronini eng oson beradi?

A) ₁₁Na B) ₁₂Mg C) ₁₄Si D) ₁₃Al

4. Protonlar, elektronlar va neytronlar soni yig’indisi 134 ga teng bo’lgan atomda neytronlar soni elektronlar sonidan 11 ga ko’p bo’lsa, shu element izotopini toping.

A)⁹³Nb B) ⁹³Mo C)⁹⁴Nb D) ⁹⁶Mo

5. Ac elementi qaysi oilaga mansub?

A) aktinoid B) d-oila C) f-oila D) aktinoid, d-oila

6. Quyidagi ionlarning qaysi birida proton (p), neytron (n)va elektron (e)lar orasidagi munosabat p
A) ³³₁₆ X ^2- B) ²²₁₁Y³⁺ C)⁷⁰₃₄Z^2- D)⁴⁰₂₀K²⁺

7. Eng og'ir vodorod va kislorod izotoplaridan iborat gidroksoniy kationining nisbiy molekulyar massasi va undagi neytronlar sonini toping.

A) 7; 16 B) 27;16 C)25;14 D)27;15

8. Cu ⁺² ioni va CI^- ionida o’zaro nechta elektronning tortala kvant soni ham bir xil

A)16 B)17 C)18 D)20


9. Fosfor atomining qo‘zg‘algan holatida atomning energetik afzallikka ega boiishi qaysi qoida bilan tushuntiriladi?
A)Klechkovskiyning 1-qoidasi
B)Klechkovskiyning 2-qoidasi
C)Gund qoidasi D) Pauli qoidasi

10. Tartib raqami 117 bo’ladigan kimyoviy elementni qaysi qatorga kiritish mumkin?

A) galogenlar B) ishqoriy metallar
C) nodir gazlar D) xalkogenlar

11. Valentlikning o`lchov birligi qilib qaysi elementning valentligi olingan?

A)H₂ B)Li C)F D)C

12. Elektrmanfiylikni etaloni sifatida Poling qaysi elementni olgan?

A)H₂ B)Li C)F D)C

13 Oltinchi energetik pog’ona (qavat) ga maksimal sig’ishi mumkin bo’lgan elektronlar sonini aniqlang.

A) 72 B) 32 C) 36 D) 54
14. ^xTi va ^yCr atomlari o’zaro izoton bo’lsa, X va Y lar uchun quyidagi munosabatlardan qaysi biri o’rinli hisoblanadi? A) x=y-1 B) y=x C) x=y+1 D) y=x+2

15. Atom neytron biriktirsa …….

A) zaryadi bittaga ortadi, massasi o’zgarmaydi
B) zaryadi o’zgarmaydi, massasi bittaga ortadi
C) zaryadi ham, massasi ham bittaga ortadi
D) zaryadi bittaga kamayadi, massasi o’zgarmaydi

16. 3d⁴ dagi oxirgi elektron uchun kvant sonlari qiymatini (n, l, m, s) aniqlang.

A) 3; 2; +1; -1/2 B) 3; 2; 0; +1/2
C) 3; 1; -1; -1/2 D) 3; 2; +1; +1/2

17. Atom pozitron biriktirsa …….

A) zaryadi bittaga ortadi, massasi o’zgarmaydi
B) zaryadi o’zgarmaydi, massasi bittaga ortadi
C) zaryadi ham, massasi ham bittaga ortadi
D) zaryadi bittaga kamayadi, massasi o’zgarmaydi

18. “Minerologiya” ning muallifi bo’lgan o’rta asr kimyogari , tog' jinslari, minerallar, metallar va ular asosidagi ko'plab boshqa birikma, qotishmalar hossalari haqida shu asarda aytib o’tgan

A) Jobir ibn Hayyom B) Al-Farg’oniy
C) Ar-Roziy D) Abu Rayhon Beruniy

19. A, B, C, D, E element yadro zaryadlari 1:3:6:9:11 nisbatda, yig’indisi 90 bo’lgan elementlarning qaysi biri o’zgarmas bir valentli bo’ladi?

A) A B) C C) A, B D) D, E

20. Diagonal o’xshashlikda litiy (a) va berilliy(b) ga qaysi elementlar o’hshaydi?

A) a-Mg; b-Al, Ge B) a-Ca; b-Al
C) a-Na; b-Mg D) a-K; b-Ti

21. Sichqonlar uchun zahar ma’nosiga ega element?

A) Sb B) As C) N D) Cl

22. Quyidagi elementlarni bog’lovchi xususiyat nima?

Au, Fe, C, S, Cu, Zn, Ag, Sb, Pt, Hg
A) barchasi bir hil agregat holatda
B) barchasi o’zgaruvchan valentli va 1tasi metalmas
C) barchasi qadimdan ma’lum
D) metalmasni inobatga olmaganda, rangli metallar

23. Kislota tug’diruvchi element qaysi?

A) O B) S C) H D) N

24. Qaysi element taqlidiy ovoz manosiga ega?

A) Sn B) Ti C) Os D) Pb

25. Qaysi element barqaror (a) va beqaror (b) manosini anglatadi?

A) a-Sn; b-At B) a-Ba; b-Re C) a-Nb; b-Se
D) a-J; b-Br

26. Manosi “Havo uchun yaroqsiz” qaysi element bo’lishi mumkin?

A) O B) F C) Ne D) N

27. Quyidagi olimlar qilgan ishlarini juftlang.

1) Y.Berselius; 2) Debereyner; 3) A.Shankurtua;
4) L.Meyer
a) elementlarning atom massalariga asoslangan triadalar nazariyasi;
b) kimyoviy elementlar silindr shaklidagi jadvali;
c) elementlar atom massalari ortib borishiga asoslangan jadval;
d) 46 elementning atom massalari asosida kimyoviy elementlar jadvali
A) 1d, 2a, 3c, 4b B) 1d, 2a, 3b, 4c
C) 1a, 2b, 3c, 4d D) 1b, 2c, 3d, 4a

28. Grekshada “ko’lansa” (a) va “shirin” (b) manosiga ega element qaysi?

A) a-Br; b-Al B) a-Br; b-Be C) a-J; b-Be
D) a-Os; b-Zn

29. Metallar…

A) Davriy jadvalning asosiy guruhida joylashgan barcha elementlar
B) barcha s-, d- va f-elementlar
C) s-elementlar(H va He tashqari) barcha d- va f-elementlar, ba’zi p-elementlar
D) davriy jadvalda berilliydan astatga tomon o’tkazilgan diagonal yuqorida joylashgan elementlar

30. Berilgan tartibda metalmaslik qanday o’zgarishini aniqlang.(elementlarning tartib raqami berilgan)

6 a) ortadi; b) kamayadi;
c) o’zgarmaydi
A) 1b; 2b; 3a B) 1a; 2a; 3b
C) 1a; 2b; 3b D)1b; 2a; 3a

31. Atomning bitta elektronnini tortib olish uchun kerak bo’lgan minimal energiya miqdori-…..dir?

A) atom radius B) ionlanish energiyasi
C) elektronga moyillik D) elektrmanfiylik

32. Molekula tarkibidagi atomningo’ziga bog’lovchi elektronni tortish xususiyati-…dir?

A) atom radius B) ionlanish energiyasi
C) elektronga moyillik D) elektrmanfiylik

33. Berilgan tartibda element ionining radiusi qanday o’zgaradi? Te⁴⁺ Te^2- Te²⁺ Te⁶⁺

a) ortadi; b) kamayadi; c) o’zgarmaydi;
A) 1b, 2c, 3b B) 1b, 2a, 3c C) 1a, 2b, 3b
D) 1c, 2a, 3b
34. X element atomida 16 ta proton bor, nisbiy atom massasi 33; Y³⁺ ionida 18 ta neytron va 12ta elektron bor; Z^2- ionida 18 ta neytron bor, uning nisbiy atom massasi 34 ga teng; K⁴⁺ ionida 12 ta elektron bor, uning nisbiy atom massasi 32 ga teng. Bu elementlardan qaysilari izotoplar bo'ladi?
A)X,Z,K B)Y,Z C)X,Y,Z D)X,K

35. X⁺¹ ioni Yⁿ ioniga 1 ta elektron bersa, ularning zaryadlari tenglashadi. ioni tarkibidagi proton va elektronlar soni o’zaro 6:5,25 nisbatda bo’lsa, Y element atomidagi oxirgi elektronning magnit kvant sonini ko’rsating.

A)0 B)-2 C)-1 D)+2

36. Noma’lum elementda nuklonlar soni protonlar sonidan 142 ta ko’p. Agar ushbu element 10 musbat elektron chiqargandan so’ng protonlar soni neytronlar sonidan 1,9 marta kam bo’lsa, elementning nisbiy atom massasini aniqlang.

A)238 B)244 C)207 D)232