Atom yadrolarining asosiy xususiyatlari. Yadro tarkibidagi zaryadlar haqida ma’lumotlar. Elektr va barion zaryad. Juft‑juft, juft‑toq, toq‑toq yadrolar. Izotop, izobar, izoton, izomer va ko‘zgu yadrolar


Download 404.99 Kb.
bet7/8
Sana26.01.2023
Hajmi404.99 Kb.
#1129357
1   2   3   4   5   6   7   8
samarali kesim deb ataymiz.
Effektiv kesimning birligi .

1-chizma. Samarali kesimni tasvirlaydigan tasvir.


Qalinligi dx va yuzasi S bo‘lgan tekis parallel qatlamni faraz qilaylik, unda yadrolar bir tekisda tarqalgan deb qaraylik. Bu qatlamga zarralar oqimiga perpendikulyar qaratilgan bo‘lsin. Qatlam ichida ndx dona yadrolar mavjud bo‘ladi,  bu qatlam bilan bog‘liq bo‘ladi. Bu erda n- birlik hajmdagi yadrolar soni, qatlam ichidagi maydonchalar, umumiy yuzasi Sndx bo‘ladi. yadrolar bilan to‘qnashish natijasida zarrachalar oqimidan chiqariladigan zarralarni nisbiy miqdori (qaralayotgan qatlamda  = ndx bo‘ladi) quyidagicha topiladi:
 = - n  dx.
Xuddi shunday: N = N0
YAdroning to‘liq kesimi: , bundan tez neytronlarda ( ) o‘tkazilgan tajribada aniqlanganga asosan aniqlangan. da o‘tkazilgan tajribada va o‘lchamlar aniqlangan.
Zarrachalar oqimi intensivligini kuchsizlanishini (dN) hisoblab yadrolarning kesimini aniqlash mumkin. Agar yadroni sferik shaklda deb qarasak unda yadroning to‘la kesimi  = 2R2 bo‘ladi. yadroning samarali kesimini aniqlash bilan formula bilan yadroning radiusini aniqlash mumkin bo‘ladi. Atomdagi elektron uchun bo‘lganda ~10-12m .
YAdro o‘lchamlarini, radiusini bilgan holda yadro ichidagi proton, neytron va elektronlarning impulsini topish mumkin:
p =   1,1 • 10-14 g•sm/s
Ularni energiyasi esa Eyad = pc = 3,3•10-4 erg  200 MeV bo‘ladi.
YAdro ichidagi elektr zaryadining zichligi quyidagicha aniqlanadi:
.
Veysekker formulasi engil elementlardan va sehrli yadrolar (neytron yokiprotonlar sonlari: 2;8;20;(28);50;82;126) dan tashqari elementlarning bog‘lanish energiyasini topishda qo‘llaniladi. YUqoridagi sonlar
Download 404.99 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling