samarali kesim deb ataymiz.
Effektiv kesimning birligi .
1-chizma. Samarali kesimni tasvirlaydigan tasvir.
Qalinligi dx va yuzasi S bo‘lgan tekis parallel qatlamni faraz qilaylik, unda yadrolar bir tekisda tarqalgan deb qaraylik. Bu qatlamga zarralar oqimiga perpendikulyar qaratilgan bo‘lsin. Qatlam ichida ndx dona yadrolar mavjud bo‘ladi, bu qatlam bilan bog‘liq bo‘ladi. Bu erda n- birlik hajmdagi yadrolar soni, qatlam ichidagi maydonchalar, umumiy yuzasi Sndx bo‘ladi. yadrolar bilan to‘qnashish natijasida zarrachalar oqimidan chiqariladigan zarralarni nisbiy miqdori (qaralayotgan qatlamda = ndx bo‘ladi) quyidagicha topiladi:
= - n dx.
Xuddi shunday: N = N0
YAdroning to‘liq kesimi: , bundan tez neytronlarda ( ) o‘tkazilgan tajribada aniqlanganga asosan aniqlangan. da o‘tkazilgan tajribada va o‘lchamlar aniqlangan.
Zarrachalar oqimi intensivligini kuchsizlanishini (dN) hisoblab yadrolarning kesimini aniqlash mumkin. Agar yadroni sferik shaklda deb qarasak unda yadroning to‘la kesimi = 2R2 bo‘ladi. yadroning samarali kesimini aniqlash bilan formula bilan yadroning radiusini aniqlash mumkin bo‘ladi. Atomdagi elektron uchun bo‘lganda ~10-12m .
YAdro o‘lchamlarini, radiusini bilgan holda yadro ichidagi proton, neytron va elektronlarning impulsini topish mumkin:
p = 1,1 • 10-14 g•sm/s
Ularni energiyasi esa Eyad = pc = 3,3•10-4 erg 200 MeV bo‘ladi.
YAdro ichidagi elektr zaryadining zichligi quyidagicha aniqlanadi:
.
Veysekker formulasi engil elementlardan va sehrli yadrolar (neytron yokiprotonlar sonlari: 2;8;20;(28);50;82;126) dan tashqari elementlarning bog‘lanish energiyasini topishda qo‘llaniladi. YUqoridagi sonlar
Do'stlaringiz bilan baham: |