Атомҳои гидроген хеле хурданд ва як электрон доранд, то пайванди ковалентиро ташкил кунанд. Вақте ки ду аз ин атомҳо якҷоя мешаванд, онҳо молекулаи диатомии Н2-ро ба вуҷуд меоранд

Хусусиятҳои химиявӣ
Молекулаҳои гидроген ба қадри кофӣ қавӣ ҳастанд ва барои реаксияигидроген бояд энергияи зиёд сарф карда шавад:
Ҳангоми омехта шудан бо ҳаво, гидроген омехтаи таркандаро ба вуҷуд меорад - онро гази тарканда меноманд. Вақте ки таносуби гидроген ва оксиген 2: 1 ё гидроген ва ҳаво тақрибан 2: 5 аст, ин газ бузургтарин потенсиали таркишро дорад, зеро ҳаво тақрибан 21% оксиген дорад. Гидроген низ хатари сӯхтор аст. Гидрогени моеъ метавонад ба пӯст сахт таъсир расонад. Консентратсияи таркандаи гидроген бо оксиген аз 4% то 96% аз рӯи ҳаҷм ё ҳангоми омехта бо ҳаво аз 4% то 75 (74)% ба назар мерасад. Чунин рақамҳо ҳоло дар бисёре аз маълумотномаҳо мавҷуданд ва онҳоро барои ҳисоб кардан истифода бурдан мумкин аст. Бо вуҷуди ин, бояд дар хотир дошт, ки тадқиқоти баъдӣ (дар охири солҳои 80-ум) нишон дод, ки гидроген дар ҳаҷми калон ва консентратсияи паст метавонад тарканда бошад. Чӣ қадаре ки ҳаҷм зиёд бошад, ҳамон қадар консентратсияи гидроген камтар мешавад.
Ин маънои онро дорад, ки ҳаҷм зиёд ва консентратсияи он камтар аст, хатари таркиш ҳамон қадар зиёд мешавад. Сарчашмаи ин хатои густурда дар он аст, ки хатари таркиш дар лабораторияҳо дар миқёси хурд омӯхта шудааст. Зеро реаксияи гидроген бо оксиген реаксияи занҷирӣ мебошад. Вақте ки он дар лаборатория гузаронида мешавад, ин реаксия зуд қатъ мешавад. Дар биноҳои калон хатари таркиш бештар вуҷуд дорад.
Хусусиятҳои физикӣ
• Гидроген сабуктарин газ аст: вай аз хаво 14,5 маротиба сабуктар аст. Аз ин рӯ, масалан, ҳубобҳои собуни пур аз гидроген дар ҳаво ба боло ҳаракат мекунанд. Ҳар қадар массаи молекулаҳо хурдтар бошанд, суръати онҳо дар як ҳарорат ҳамон қадар тезтар мешавад. Азбаски молекулаҳои гидроген сабуктарин мебошанд, онҳо нисбат ба молекулаҳои газҳои дигар тезтар ҳаракат мекунанд, бинобар ин онҳо метавонанд гармиро аз як бадан ба дигараш зудтар интиқол диҳанд. Ҳамин тариқ, гидроген дар байни моддаҳои газӣ баландтарин гармиро дорад. Кобилияти гармигузаронии он нисбат ба гармигузаронии хаво такрибан 7 маротиба зиёд аст.
Гидроген аз ду атом H2 иборат аст. Гидроген дар шароити муқаррарӣ як гази ранг, бӯй ва мазза мебошад. Зичї 0,08987 г/л (н.ш), љўшиш -252,76°С, гармии хоси сўзиш 120,9⋅10 6 Љ/кг, дар об каме њалшаванда – 18,8 мл/л.Гидроген дар бисёр металлҳо (Ni, Pt, Pd ва ғ.), махсусан дар палладий (850 ҳаҷм Н2 ба 1 ҳаҷми Pd) ба осонӣ ҳал мешавад. Гидрогени моеъ дар ҳарорати хеле танг аз -252,76 то -259,2 °C мавҷуд аст. Он моеъи беранг, хеле сабук (зичии -253 ° C 0,0708 г / см³) ва моеъ (часпак -253 ° C 13,8 cP) мебошад. Параметрҳои муҳими гидроген: ҳарорат -240,2°С, фишор 12,8 атм, зичии критикӣ 0,0312 г/см³ ва ҳаҷми критикӣ 66,95-68,9 см³/мол (0,033 м³/кг). Қиматҳои нишондодашудаи параметрҳои муҳим душвориҳои моеъшавии гидрогенро шарҳ медиҳанд.
Гидрогени сахт, нуқтаи обшавӣ -259,2 ° C, зичии 0,0807 г / см³ (дар -262 ° C) - массаи барфмонанд, системаи кристаллии шашкунҷа, ба гурӯҳи P6 / mmc тааллуқ дорад, параметрҳои торҳои a = 0,378 нм ва c = 0 , баробар ба 6167 нм.
Гидрогени моеъ 99,79% пара-Н2 ва 0,21% орто-Н2 мебошад.
Дастрас
Дар саноат Дар соли 2019 дар ҷаҳон 75 миллион тонна гидроген, асосан дар коркарди нафт ва истихроҷи аммиак масраф шудааст. Зиёда аз 3/4 хиссаи он аз гази табий гирифта мешавад. Барои ин 205 миллиард метри мукааб газ сарф мешавад. Кариб хамаи кисми бокимонда аз ангишт рост меояд. Факат 0,1 фоизи хина бо рохи электролиз гирифта мешавад. Ҳангоми истеҳсоли гидроген ба атмосфера ~ 830 миллион тонна CO2 партофта мешавад. Нархи гидрогене, ки аз гази табиӣ тавлид мешавад, барои 1 кг 1,5-3 доллар арзёбӣ мешавад.
Дар саноат якчанд усулхои тоза кардани водороди аз ашьёи хоми карбондор (гази гидрогендор — ВТГ) мавчуданд.• Конденсатсияи пасти ҳарорати: VTG то ҳарорати конденсатии метан ва этан хунук карда мешавад, ки пас аз он гидроген тавассути ректификация ҷудо карда мешавад. Раванд дар ҳарорати -158 ° C ва фишори 4 МПа гузаронида мешавад. Софии гидрогени тозашуда 93-94% аст.• Концентрацияи гидроген дар мембрана: Усули намунахои бехтарин имкон медихад, ки водороди тозагии 95—96 фоиз ба даст оварда шавад, вале махсулнокии чунин дастгоххо паст аст.