Maksad: 1. Elektron stabilizatorlar ishlash prinsipi xakida ma’lumotga ega bulish.
2. Stabilizatorlarning ishlab chikarishda tutgan urnini bilish.
Reja:
1. Stabilizatorlar xakida umumiy ma’lumot.
2. Parametrik stabilizatorlar.
3. Kompensatsion stabilizatorlar.
1. Radioelektron kurilmalarning bir me’yorda ishlashi uchun uzgarmas tok manbalaridan
olinadigan tok kuchi yoki kuchlanish kiymati katta aniklik bilan uzgarishsiz bulishi mumkin.
Bu kurilmalarda tugrilagichdan olinadigan tok yoki kuchlanishning kiymati uzgarishsiz
bulishi uchun ikki shart talab kilinadi:
a) Tugrilanadigan kuchlanishning kiymati uzgarishsiz bulishi;
b) Tugrilagich yuklamasini uzgarishsiz bulishi.
Kuchlanish yoki tok kuchining kiymatini bir me’yorda tutib turuvchi maxsus kurilmalar
kuchlanish yoki tok kuchi stabilizatorlari deyiladi.
Tok kuchi yoki kuchlanish bir me’yorda tutib turish jarayoni stabillash deyiladi. Stabillash
chizikli bulmagan zanjirlarda amalga oshiriladi. Stabillovchi chizikli bulmagan elementning
turiga karab stabilizatorlar sodda va murakkab stabilizatorlarga ajratiladi. Sodda
stabilizatorlarda stabillovchi element vazifasini ayrim gazorazryad asboblar yoki
termorezistorlar bajaradi, murakkab stabilizatorlarda elektron asboblar ( elektron lampa yoki
tranzistorlar) bajarib, ular elekttron stabilizatorlar deyiladi. Stabillanadigan kattalik turiga
karab stabilizatorlar uzgarmas yoki uzgaruvchan tok va kuchlanish stabillizatorlarga bulinsa,
parametrik sxemasining turiga karb parametrik va kompensatsion stabillizatorga ajraladi.
Savol:1. Stabillizator deb nimaga aytiladi?
2. Stabillashning uzi nima?
3. Elektron stabizatorlarning vazifasi nima?
Stabillizatorlar ishining sifati stabillash koeffitsiyenti deb ataluvchi kattalik orkali baxolanadi.
Stabillizator parametrlarida yana biri uning chikish karshiligi xisoblanadi:
2. Parametrik stabillizatorlarda stabilitron turdagi asboblardan foydalaniladi. Bunday
asboblarda tokning kiymati uzgargani bilan kuchlanishning kiymati uzgarmaydi. Yarim
utkazgichli (1a-ram) va gazlarda razryad xodisasi asosida ishlovchi stabillitronlar yana
shunday xarakteristikaga ega (1b-rasm).
Do'stlaringiz bilan baham: |