«avtohamroh» журнали кутубхонаси ЙЎЛ Ҳаракати қоидаларига

* қ у й и д а г и т а р т н б д а к е с и б ўтж дн:
1 Тр амвайлар 1 в а 2 , а й н и вактда яш ил автом о­
б и л ь б и л а н , к и зи л , кўк автом обиллар.
2 Трамвай 1, айни вактда яш ил автом обиль 
бил ан кизил 
автом обиль, 
трам вай 2 , кўк 
автом обиль.
Б е л г и л а р н и н г т а ъ с и р и к а й с и т р ан сп ор т  
в о с и т а л а р и г а т а т б и к э т и л а д и ?
1 Факат енги л автомобилларга.
2 Е нгил автомобилларга ва м ого- 
циклларга
3.Енгил автомобилларга ва рухсат 
этилган тў л а вазни 3,5 т дан кам 
бки т ен г бўлган ю к автом обил- 
ларига
Q I 
Қ н з и л а в т о м о б и л ь ч о р р а х а н и к е с и б  
——1 ў т а д н :
1 .Б иринчи бў л и б .
2 . 
И ккинчи б ў л и б .
1 0 К а й си к ў ш н м ч а а х б о р о т б е л г и с и т р а н сп о р т  
в о с и т а л а р и н и т ў х т а б т у р и ш ж о й и га к ў й и ш  
у су л и н и к у р са т а д и ?
и
ш
1 Н 2 (Ж) 3
149

---

Йўл харакати қоидаларига
2-Илова
Иўл чизиқлари харакатланишни ташкил этишда ҳайдовчининг 
асосий эъти-бори йўналтирилган жойларга чизилади. Йўл 
чизиқлари ётиқ ёки тик чизиқ гурухдарига бўлинади.
1.Ё Т И Қ
чизиқ
Ётиқ чизиқлар йўлнинг қатнов қисми юзасига чизилади. Бўйлама 
ётиқ чизиклар ва уларнинг моҳияти қуйида келтирилган расмларда 
кўрсатилган.
Иўлнинг қатнов қисми юзасидаги чизиқлар, ишоралар, ёзувлар 
ва бошқа белгилар харакатланиш тартибини белгилайди.
Йўл юзасидаги ётиқ чизиқлар ок рангда бўлади (1.4, 1.10 ва 1.17 
чизиқлар сариқ рангда бўлади).
Бўйлама чизиқлар ва уларнинг хусусиятлари:
1.1 Йўлнинг ўртасида чизилган энсиз, 
сидирға оқ чизиқ қарама-қарши транспорт 
оқимини ажратади.
Йўлнинг 
хавфли 
жойларида 
ҳаракатланиш бўлаклари ўртасида чизил­
ган узлуксиз оқ рангдаги сидирға чизиқ 
бўлакларнинг чегарасини билдиради.
Йўлнинг чеккаси ва махсус майдонча- 
ларда чизилиб, транспорт воситаларининг 
тўхтаб туриш жойи чегарасини билдира­
ди.
Ч изщ пи кесиб ўт иш тақиқяанади.
Йўлнинг чеккасига чизилган энсиз сидирга ок чизиқ 
харакатланиш кисмининг чегарасини билдиради.
Чизиқни исталган тарафдан кесиб ўт иш мумкин.
1.2. 
Автомагистралларда 
катнов 
кисмининг 
чеккасига 
чизилган 
энли 
(20 см) узлуксиз сидирга чизик катнов 
кисмининг чегарасини билдиради.
Ч изщ ни исталган тарафдан кесиб 
ўт иш мумкин.
1.3. Йўлнинг ўртасида чизилган парал­
лель икки сидирга ок чизик тўрт ва ун­
дан кўп бўлакли йўлларда қарама-карши
150

---

йўналишдаги транспорт воситаларининг оқимини ажратади.
Ч изщ ни кесиб ўт иш тациқланади.
1.4. Йўлнинг ҳаракатланиш қисми чети- 
га ёки йўл четидаги тўсиққа (бордюрга) 
чизилган сариқ чизиқ транспорт восита­
ларининг тўхташини тақикдайди. Белги- 
ланган йўналишли транспортларга дахли 
йўқ.
Чизщни исталган тарафдан кесибўтиш мумкин.
1.5. Иўлнинг ўртасига чизилган энсиз 
узуқ-узуқ оқ рангдаги чизиқ икки ёки ун- 
дан ортиқ бўлакли йўлларда бўлакларнинг 
чегарасини билдиради (оралиқ масофа- 
нинг чизиққа нисбати 3/1)
Чизщ ни исталган тарафдан кесиб 
ўт иш мумкин.
Бир 
йўналишда 
ҳаракатланиш 
учун мўлжалланган икки ёки ундан ортиқ бўлакли йўлларда 
бўлакларнинг чегарасини билдиради (оралиқ масофанинг чизикка 
нисбати 3/1).
1.6. 
Яқинлашиш 
чизиғи 
(ҳар 
бир 
чизиқ узунлиги улар орасидаги масофа- 
дан уч баробар катта бўлган узуқ-узуқ 
чизиқ) қарама-қарши ёки бир йўналишда 
ҳаракатланаётган транспорт 
воситала- 
ри оқимларини ажратувчи 1.1. ёки 1.11. 
чизиғига якинлашаётганлик ҳақида огохдантиради.
Ч изщ ни исталган тарафдан кесиб 
ўт иш мумкин.
1.7. Расмдаги энсиз узук-узук, оралиги 
қисқа 
оқ 
чизиқлар 
чорраҳалардаги 
ҳаракатланиш бўлакларини билдиради.
Чизщ ни исталган тарафдан кесиб 
ўт иш мумкин.
1.8. 
Энли 
узуқ-узуқ 
чизик 
тезла- 
ниш 
ёки 
секинланиш 
бўлаги 
билан 
йўлнинг ҳаракатланиш қисмидаги асосий 
бўлаги ўртасидаги чегарани билдиради.
(Чорраҳаларда, йўлнинг турли сатхда ке- 
сишган қисмларида, автобуслар тўхтайдиган
151

---

жойларида ва ҳ.к).
Чизщ ни исталган тарафдан кесиб ўт иш мумкин.
1.9. Реверс ив ҳаракатланишда қатнов 
қисмининг чегарасини белгилайди;
Реверсив ҳаракатланиш амалга оши- 
риладиган йўлларда (реверсив свето­
фор ўчирилган ҳолатда) қарама-қарши 
йўналишдаги транспорт оқимини ажратади.
Реверсив светофорлар бўлмаганда ёки улар ўчириб кўйилганда
1.9. чизиғини фақат у ҳайдовчининг ўнг томонида бўлса, босиб 
ўтишга рухсат этил ад и.
Реверсив светофор ёқилган пайтда бир йўналишли бўлакларни 
ажратаётган 1.9. чизиғини исталган томонидан босиб ўтишга рух­
сат этилади. Реверсив светофор ўчирилганда ҳайдовчилар дарҳол
1.9. чизиғидан ўнгга қайта тизилишлари керак.
Реверсив светофор )^чирилган бўлса, қарама-қарши йўналишдаги 
транспорт оқимларини ажратувчи 1.9. чизиғини босиб ўтиш 
тақиқпанади.
1.10.
Йўлнинг ҳаракатланиш қисми че- 
тига ёки йўл четидаги тўсиқ (бордюр) 
устидан чизилган сариқ чизиқ тўхтаб ту- 
ришни тақиқлайди. Таксометри ишлаб 
турган таксиларга бунинг дахли йўқ.
Чизщ ни исталган тарафдан кесиб 
ўт иш мумкин.
1.11.
Сидирга чизиқ ёнида чизилган 
узуқ-узуқ чизиқ фақат бирор бўлакка 
қайта тизилишига рухсат этади.
Ушбу чизиқни кесиб ўтиш:
а) узуқ-узуқ тарафдан мумкин;
б) сидирга чизиқ томонидан тақиқланади.
1.12. «Тўхтанг» ёзуви «Тўхташ» чизиги 
светофорнинг ва тартибга солувчининг 
тақиқловчи 
ишорасида, тартибга со- 
линмаган чорраҳаларда, «Тўхтамасдан 
ўтиш тақиқланган» (2.5.) белгиси олдида 
ҳайдовчи тўхташи лозим бўлган жойни 
кўрсатади. Бу чизиқ «Тўхташ» ахборот-ишора белгиси (5.33) би­
лан қўлланилиши мумкин.
1.13. Бир қатор бўлиб терилган учбурчаклар, битта катта учбурчак
152

---

«Йўл беринг» белгиси билан қўлланилиб, 
кесишган йўлда ҳаракатланаётган транс­
порт воситасига йўл бериш зарур бўлганда, 
ҳайдовчи тўхташи лозим бўлган жойни 
кўрсатади. Йўл чеккасида ўрнатилган 
«Иўл беринг» белгиси кўриниши чекланган кўп бўлакли йўлларда 
қўлланилиши мумкин.
1.14.11.14.2. 
Парал­
лель 
чизилган 
кенг 
узлуксиз чизикдар «зе­
бра» 
пиёдаларнинг 
ўтиш жойини билди­
ради. «Пиёдалар ўтиш 
жойи» (5.16) ахборот- 
ишора белгиси билан қўлланилиши мумкин. Йўлнинг бундай жой­
ларида ҳайдовчи шу йўналишнинг қатнов кисмида бўлган пиёда- 
ларни ўтказиб юбориши керак. (ЙҲҚ 16).
1.14.3. 
Светофор ёрдамида тартибга 
солинадиган пиёдаларнинг ўтиш жойи.
Светофорнинг қизил чироғи яшилга ал- 
машиб, пиёдалар қатнов қисмини тарк 
этишга улгурмаган бўлса ҳайдовчи пиёда­
ларнинг шу йўналиш бўйича ўтиб бориш- 
ларига имкон бериши керак. (ЙҲҚ 16.3).
1.15. 
Йўлнинг велосипед йўлкаси кесиб 
ўтган жойи. Бундай тартибга солинмаган 
кесишмада велосипед ҳайдовчиси йўлда 
ҳаракатланаётган 
транспорт воситала- 
рини ўтказиб юборишлари керак (имтиёз 
йўлидаги транспорт воситаларида).
1.16.1-1.16.3. Транспорт 
оқимлари 
ажраладиган 
ёки кўшиладиган хавф- 
сизлик оролчаси. 1.16.3. 
транспорт 
оқимлари 
қ5чпиладиган жойдаги йўналтирувчи оролчани билдиради. Орол- 
чанинг чегараси 1.1. чизиғи билан белгилан- 
ган бўлиб, уни кесиб ўтиш ёки устига чиқиб 
тўхташ тақиқланади.
1.17. Сариқ рангдаги, аррасимон чизиқ бел-
■ Ш
Z
У
□
153

---

гиланган йўналишли транспорт воситалари ҳамда таксиларнинг 
тўхтаб туриш жойини билдиради.
Чизиқни исталган тарафдан кесиб ўтиш мумкин
1.18. Чорраҳада ва кесишмалар олди­
да бўлаклар бўйича қатнов қисмининг 
юзасига 
чизилган 
йўналтиргич, 
мустақил равишда ёки «Бўлаклар бўйича 
ҳаракатланишнинг 
йўналиши» 
(5.8.1,
5.8.2) ахборот-ишора белгилари билан
қўлланиб, транспорт воситаларига бўлаклар бўйича рухсат этил- 
ган йўналишни кўрсатади.
1.19. 
45° бурчак остида чизилган 
йўналтиргич йўл қисмининг тор жойи- 
га якинлашганлик ҳақида огохдантириб, 
алоҳида 
ёки 
«Йўлнинг 
торайиши»
(1.18.1-1.18.3) белгилари билан бирга 
қўлланилади.