«avtohamroh» журнали кутубхонаси ЙЎЛ Ҳаракати қоидаларига

К и з и л а в т о м о б и л н н н г х а й д о в ч и с и г а ш у  
в а з и я т д а п и ё д а л а р ў т и ш ж о й и о р қ а л и  
х а р а к а т л а н н ш н н д а в о м т г г н р н ш г а р у х с а т  
з т и л а д и м и ?
1 Р у х са т этил ади .
—
 
щ ы е
г
-
:
 
/
'
9
 
1 
Ҳ а й д о в ч и л а р д а н қ а й с и б и р и т ў х т а ш г а  
м а ж б у р ?
1 Енгил а втом оби ль х а й д о вч и си
2 . А в т о б у с х а й д о вч и си
3 .Ҳ а р икки хайдовч и .
ш
&
ш
г
я
/
q
| Й ўловчиларни т уш ир и ш у ч у н кай си тран с- 
——' п ор т в оси талар и н и н г х а йдовч и л ари тўгри 
тўхтадилжр?
1 Енгил автомобиль хайдовчиси.
2. Мотоцикл хайдовчиси.
3.Автобус хайдовчиси.
4. 
Ҳамма хайдовчилар
17. Т Е М И Р Й Ў Л К Е С И Ш М А Л А РИ О Р Қ А Л И
ҲАРАКАТЛАНИШ
Темир йул кесишмаси - автомобиль йўлининг темир йул билан 
бир сатҳда кесилиши.
Темир йул кесишмасида содир бўладиган йул-транспортҳодисаси 
огир оцибатларга олиб келиши сабабли унинг олдида тегишли 
огоҳлантирувчи белгилар ўрнатилади.
Темир йул кесишмалари ундан ўтадиган темир йул транспор- 
ти таркиби ж адаллиги ва автомобилларнинг куплигига қараб 
қўриқланадиган (шлагбаумли) ва курикушнмайдиган (шлагбаумсиз) 
бўлади.
Ш лагбаумли темир йул кесишмаларида, испагбаумдан ташцари, 
ҳаракатни тартибга солувчи светофор, ҳайдовчининг эъти- 
борини ж алб этиш учун товуш чщ арувчи мосламалар б ш ан 
ж щозланади. Ҳаракатланиш хавфсизлигини темир йул назорат- 
чиси назорат қшади.
68

---

Ш лагбаумсиз темир йўл кесишмалари шлагбаумлидан фарқли 
ўлароц, кесишма яқинида «бир изли» (1.3.1.) ёки «куп изли» (1.3.2) 
белгилари ўрнатилади ва хавфсизлик чораларини таъминлабутиш  
ҳайдовчининг у з зиммасига юклатилади.
17.1. 
Транспорт 
воситаларининг 
хайдовчилари темир йўлларни фақат те­
мир йўл кесишмалари орқали, поезд (ло­
комотив, дрезина)ларга йул бериб, кесиб 
ўтишлари мумкин.
Темир йул кесишмаларидан ташцари жойлардан ун и кесиб утиш 
ж уда хавфли ҳисобланади (темир йул излардан ўт а олмай, маж ­
бурий тўхтаб қолган транспорт воситалари темир йулни тўсиб 
қуяди ва тўқнашувга сабаб бўлади).
17.2. Темир йул кесишмасига яқинлашиб келаётган хайдовчи 
йўл белгилари ва чизикдарига, светофор ишораларига, шлагбаум 
ҳолатига, кесишма навбатчисининг кўрсатмаларига амал қилиши, 
яқинлашиб келаётган поезд (локомотив, дрезина) йўқлигига ишонч 
ҳосил қилиши шарт.
17.3. Темир йўл кесишмасига кириш 
қуйидаги холларда тақиқланади:
- светофор ишорасидан қатъий назар 
(Б), шлагбаум ёпик турган ёки ёпила 
бошлаган холатда (А);
- шлагбаумнинг бор-йўқлигидан, унинг 
ҳолатидан қатьий назар (А), светофор­
нинг тақиқловчи ишорасида (Б);
- кесишма навбатчисининг тақикловчи 
ишорасида (навбатчи хайдовчиларга олди 
ёки орқаси билан туриб таёқчани, кизил 
чирок ёки байрокчани бошидан баланд 
кўтариб турса ёки қўлларини ёнга узат- 
са);
- кесишмадан кейин ҳосил бўлган 
тирбандлик (В) туфайли ҳайдовчи кесишмада тўхташга мажбур 
бўладиган холларда;
- агар кўриниш чегарасидаги масофада кесишмага поезд (локо­
мотив, дрезина) яқинлашиб келаётган бўлса.
Бундан ташқари:
- кесишма олдида турган транспорт воситаларининг қарама- 
қарши харакатланиш бўлагига чиқиб айланиб ўтиш;
69

---

- шлагбаумни ўзбошимчалик билан 
очиш;
- кесишма орқали занжирли (қишлоқ 
хўжалиги, йўл қурилиши ва ҳ.к.) машина 
ва механизмларнинг юриб ўтиши (меха­
ник транспорт воситаларига юклаб олиб ўтишга рухсат этилади).
- темир йўл дистанцияси бошлигининг рухсатисиз тезлиги соа- 
тига 
8
километрдан кам бўлган транспорт воситаларини олиб ўтиш 
тақикданади.
17.4. 
Кесишма
орқали ҳаракатланиш 
тақиқланган ҳолларда 
ҳайдовчи 
тўхташ
чизиғи (Г), 2.5 йўл 
белгиси (Д) ёки свето­
фор олдида (Е), улар 
бўлмаганда шлагбаум- 
гача камида 5 метр (Ж), 
шлагбаум бўлмаганда 
эса биринчи темир йўл 
изига камида 
10
метр 
колганда тўхташи ке­
рак (3).
17.5. Темир йўл кесишмасида мажбу- 
ран тўхтаб қолган транспорт воситасининг 
хайдовчиси дархол одамларни тушириш ва 
кесишмани бўшатиш чораларини кўриши 
керак.
А гарда кесишмани бўшатишнинг иложи 
бўлмаса, хайдовчи:
- имконияти бўлганда яқинлашиб келаётган поезд машинистига 
тўхташ ишорасини бериш қоидасини тушунтириб, икки кишини 
темир йўл ёқаси бўйлаб икки томонга 
1000
метр масофага (агар 
бир киши бўлса, йўлнинг яхши кўринмайдиган томонга) юбори­
ши;
- транспорт воситасининг ёнида 
колиши ва умумий хатар борлиги ишо­
расини бериши (И);
- поезд кўринганда тўхташ ишора­
сини бериб, у келаётган томонга қараб
70
I

---

югуриши керак (К). 
■ ■
Эслатма: Тўхташ ишораси кўлни Ь Ц а М В
(кундузи ёркин мато иарчаси ёки I 
аниқ кўринадиган бирор нарса би- 
лан, тунда эса машъала ёки чирок
билан) гир айлантириш орқали берилади. Умумий хатар ишораси 
битга узун ва учта қисқа товуш ишораси оркали берилади.