«avtohamroh» журнали кутубхонаси ЙЎЛ Ҳаракати қоидаларига

^
I 
Р у л д а ў р г а н у в ч и б ў л с а , к а й с н т о м о н г а  
х а р а к а т л а н и ш г а р у х с а т б е р н л а д н ?
1.Ҳ а м м а том онга.
2 Ф а к а т ў нгга
З .Ў н гга , ч апга ва кайрилиш .
2
I 
М а з к у р б е л г и б н л а н б е л г и л а  
------^ к а н д а й ч е к л а н и ш л а р к и р н т н
1 Ҳар акат т с зл и г и 5 к м /с д а н о 
кераклигини б и л д и р а д и .
2 .Т р а н сп о р т воси талар ини 
бош к ар и ш н и ўргатиш .
3 .К и р и б , 
ч и к и б кетиш харакати 
такикланади.
4 .Е н ги л а втом оби лл арн инг т у н д а  
т ў х т а б т ури ш и н и т аки кл айди.
з г а н х у д у д д а  
л г а н ?
д м а сл и ги
Q t t )
■
■
Г
Г
ш
3 I 
Қ у й н д а г я х о л а т д а х а й д о в ч и п н ё д а л а р г а  
й ў л б е р н ш н л о з и м м н ?
1.Ҳа.
2
.Йўк.
4
I 
Е н г и л а в т о м о б и л ь х а й д о в ч и с н й ў л б с р н -
----- '  ш и к е р а к м и ?
1 Х а.
2
.Йўк.
i г ! ! i j г 
1
l I l T i i l i f *г *i 
1
С И З
20. ТИК НИШ АБЛИК ВА БАЛАНДЛИКЛАРДА 
ҲАРАКАТЛАНИШ
20.1. 
1.13 ва 1.14 белгилари билан бел- 
гиланган 
қияликларда 
йўлда 
қарама- 
<
қарши 
йўналишларда 
ҳаракатланишни 
қийинлаштирадиган бирон-бир тўсиқ бўлса, 
113
1.14
нишабликка ҳаракатланаётган транспорт во- 
ситаси ҳайдовчиси йўл бериши керак.
Қияликларда автомобилларнинг тик огирлик кучи пастга цараб 
тик иўналишда ва нишаблик тамон йўналган, ташкил этувчилар- 
га ажралади. Нишаблик томонга йўналган, огирлик кучининг бир 
цисмини ташкил этувчи куч шу йуналишда кетаётган автомо- 
билнинг ҳаракатланишини тезлаштиради. Нишаблик даражаси 
(%0) юцори бўлмаса, у хавф тугдирмайди, балки ҳаидовчига мои- 
ил келади. Пекин нишаблик даражаси (%0) ортиб, йул узайган 
сари бу кучнинг таъсири ошади ва ҳаракатланиш хавфсизлигига 
акс таъсир этиб, авария ҳолатига олиб келиши мумкин. Айнщ са, 
тезлик (тезланиш) ошиб кетиши натижасида таж рибасиз ёш 
ҳайдовчилар қияликларда тез-тез тормоз берадилар. Бу эса, 
тормоз колодкаларининг цизиб, ишдан чщ иш ига олиб келади, бу 
муқаррар фалокатдир. Довонларда ва узок, тик нишабли йулларда
76

---

тўхтатиш тизгши ишламай цолган транспорт воситаларининг ўз 
ҳаракатини тўхтатиш учун 5.40 белгиси билан белгиланган (фа- 
локатли ҳолатлар учун мўлжалланган) йўлга киришлари керак.
20.2. Тик нишабликда, довонда ва 1.13 белгиси ўрнатилган йўлда 
тўхтатиш тизими ишламай қолган 
транспорт воситалари ўз ҳаракатини 
тўхтатиш учун 5.40 белгиси билан 
белгиланган фалокатли ҳолатлар учун 
йўлга киришлари шарт.
20.3. 
Йўлнинг 1.13 «Тик ниша­
блик» йўл белгиси билан белгилан­
ган қисмида узатма ёки тишлашиш 
механизмини 
ажратилган 
ҳолатда 
ҳаракатланиш такикланади.
Тик нишаблик (1.13) белгиси ўрнатилган 
қиялик ж ойларида нишаблик томон йўналган 
транспорт воситаси огирлик кучи таъси- 
рида тезлашиб, уни бошцаришда катта 
хавф тугилади. Йўл шароитига нисбатан юцори бўлган тезликда 
ҳайдовчи автамобилни бошқара олмай авария содир этиши мум­
кин. Бу ҳолатда нишаблик томонга йўналган, огирлик кучи, юргиз- 
гичга акс таъсир этиб, автомобиль ҳаракатини секинлаштира- 
ди.
Нишаблик томон йўналган огирлик кучи баландлик томонга 
кўтарилаётган транспорт воситаси йўналишига тескари бўлиб, 
унинг ҳаракатланишига акс таъсир этади. Тик баландлик томон 
ҳаракатланаётган автомобиль цўшимча царшиликни енгиши ке­
рак. Ҳайдовчи йўл шароити, баландлик дараж аси ва автомобил- 
нинг динамикасини ҳисобга олиши, зарур бўлса, бапандликнинг охи- 
ригача тўхтамасдан етиб олиши мацсадга мувофиқдир.