Автоматика асослари ва микропроцессор техникаси

Ma’lumotlarni uzatish-jo‘natish komandalari:

Ma’lumotlarni uzatish-jo‘natish komandalari har qanday protsessorning komandalar tizimida juda muhim o‘rinni egallaydi va quyidagi muhim vazifalarni bajaradi:

• 
  ma’lumotlarni protsessor ichki registrlariga yuklash (ѐzish)
  
• 
  protsessor ichki registrlari – ma’lumotlarini xotirada saqlash;
  
• 
  ma’lumotni xotiraning bir sohasidan boshqa sohasiga nusxa ko‘chirish;
  
• 
  kiritish-chiqarish qurilmasiga ѐzish (WRITE) va kiritish-chiqarish qurilmasidan o‘qish (READ).
  

Bir qancha protsessorlarida barcha ushbu funksiyalar bitta yagona MOV komandasi bilan (baytli uzatishlar uchun - MOVB), lekin operandlarni adreslashning turli usullari bilan bajariladi.

Boshqa protsessorlarda bundan tashqari yuqorida sanab o‘tilgan funksiyalarni bajarish uchun MOV komandasidan tashqari yana bir nechta komandalar mavjud bo‘ladi. Masalan, registrlarni yuklash uchun yuklash komandalari ishlatiladi, sababi turli registrlar uchun turli komandalar ishlatilishi kerak (bu komandalar odatda LOAD - yuklash so‘zidan foydalanib qo‘llaniladi).
Stekda saqlash va stekdan ajratish uchun maxsus komandalari ham tez-tez qo‘llanilib turadi. (RUSH – stekda saqlash, ROR – stekdan ajratish).
Bu komandalar avtoinkrement va avtodekrement adreslash bilan uzatish- jo‘natishni amalga oshiradi. (Hattoki adreslashning bu rejimlari protsessorlarda aniq qo‘rinishda qarab chiqilmagan bo‘lsa ham).
Ba’zan komandalar tizimiga ma’lumotlarni qatorli ѐki zanjirli uzatish- jo‘natish uchun MOVS maxsus komandasi kiritiladi. (Masalan, 8086 protsessorlarida). Bu komandalar biron so‘z ѐki baytni emas, balki so‘z va baytlarning berilgan sonini siljitib ko‘chiradi, shunga ko‘ra magistral bo‘yicha almashuvchining bir davrini emas, balki bir necha davrini xarakterlaydi.
Bunda o‘zaro harakat amalga olaѐtgan xotira adresi har bir murojaatda bir ѐki ikki martaga oshadi ѐki kamayadi. Boshqacha aytganda mavhum holatlarda avtoinkrement ѐki avtodekrement adreslash qo‘llaniladi. Ba’zi bir protsessorlarda (Masalan 8086) Kiritish-chiqarish qurilmalari bilan almashuv funksiyalari maxsus ajratiladi. IN komandasi axborotning kiritish-chiqarish qurilmasidan kiritilishi uchun, OUT komandasi kiritish-chiqarish qurilmasiga (ѐzish) uchun foydalaniladi. Bunda axborot almashuvi registr- akkumulyator va kiritish-chiqarish qurilmasi orasida amalga oshiriladi. SHu oilaga mansub bo‘lgan birmuncha takomillashgan protsessorlarda qatoriy (zanjiriy) kiritish (INS komandasi) komandalari va qatoriy (zanjiriy) chiqarish (OUTS komandasi) komandalari qo‘shilgan. Bu komandalar xotiradan ma’lumotlarning butun bir massivini (qatorini) kiritish-chiqarish qurilmasiga ѐki kiritish-chiqarish qurilmasidan xotiraga (INS) uzatish- ko‘chirishga imkon beradi.
Har bir murojaatdan keyingi xotira adresi oshadi ѐki kamayadi (MOVS komandasidagi holat kabi).
Xuddi shuningdek axborot almashuv komandalari ma’lumotlarni uzatish- ko‘chirish komandalariga tegishli bo‘ladi (ularning qo‘llanilishi Exchange so‘zi asosida quriladi). Ichki registrlar orasida, registrlarning ikki yarim qismi (SWAP) orasida ѐki registr va xotira yacheykasi orasida axborot almashuvi amalga oshirilishi mumkin.