Avtomatika va elektrotexnika

Nazorat savollari

1. "Ishga tushirish" knopkasini bosilganda kontaktor va relelarning ishlash ketma-ketligini bayon eting.

2. Agar "Ishga tushirish" knopkasini kontaktlari bilan shuntlanmasa, sxema ishlaydimi?

3. KM 2 kontaktori va KK nima uchun o‘rnatilgan?

4. Elektr dvigatelini boshqarish sxemasi kanday ishlaydi?

2-LABORATORIYA ISHI
Uch hil tezlikka ega bo‘lgan uch fazali qisqa tutashgan rotorli asinxron motorni avtomatik boshqarish sxemasini o‘rganish, yig‘ish va sozlash.
Ishning maksadi:

1. Ko‘p tezlikli asinxron dvigatelni istalgan tezliklarida va rejimlarida avtomatik sozlash ishlarini tekshirish.

2. Elementlarni va bo‘g‘inlarni ishchi xolatlarini aniqlash.
Ishni bajarish bo‘yicha ma’lumotlar

Asinxron dvigatelni rotorini aylanish tezligi quyidagi formula bilan aniqlanadi:

bu erda f - berilgan kuchlanishini chastotasi, r- juft qutblar so­ni, s - sirpanishi.

Ko‘p tezlilikli asinxron dvigatelni boshkarish sxemasi (2.1-rasm) dvigatel statori cho‘lg‘amlarining seksiyalarini uchburchak yoki ikkilangan yulduz kabi ulash orqali ikki qiymatdagi tezlikni xamda reverslashni ta’minlaydi. Elektr yuritmani ximoyalash issiqlik relelari KK1 va KK2 hamda saqlagich FA orqali amalga oshiriladi. Dvigatelni kichik aylanish tezligigacha ishga tushirish uchun, tugmacha SB4 bosiladi, shundan so‘ng kontaktor KM2 va bloklovchi rele KV esa, apparatlar KM3 va KM4 ning g‘altaklari zanjirlaridagi o‘zining kontaktlarini tutashtirib, dvigatelni kuchlanish manbasiga ulashni ta’minlaydi. So‘ngra tugmacha SB1 yoki SB2 larni bosish, mos xolda “Oldiga” yoki “Orqaga” yo‘nalishlari bo‘yicha ulanishga olib keladi. Dvigatel kichik tezlikgacha tezlangandan so‘ng, uni katta tezlikgacha tezlanishni amalga oshirish mumkin.