Avtomatlashtirish va boshqaruv kafedrasi


-rasm. Kuchaytirgichlarning rezonans xarakteristikasi


Download 1.76 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/44
Sana08.01.2022
Hajmi1.76 Mb.
#250224
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   44
Bog'liq
Amaliyot elektronika

34-rasm. Kuchaytirgichlarning rezonans xarakteristikasi: 

Rezonansli  kuchaytirgichlar  signallarni  bir  necha  yuz  marta  kuchaytirish 



qobiliyatiga  ega.  Ulardan  radioapparatlarning  yuqori  chastota  l  i  traktidagi  tor 

polosali  tanlovchi  kuchlanish  kuchaytirgichlarida  foydalaniladi.  Kuchaytirgich 

kuchaytirish  koeffitsientining  chastotali  bog’lanishi  chastotali  xarakteristika 

ko’rinishida beriladi (34-rasm).  

b) Bog’langan konturlar sistemasiga ega bo’lgan polosali kuchaytirgichlar. 34-

rasm,  b  da  polosali  filtrlar  deb  ataluvchi,  ikkita  boglangan  konturli  polosali 

kuchaytirgichning  sxemasi  kursatilgan.  Polosali  kuchaytirgichlar,  rezonansli 

kuchaytirgichlardan  farqli  ravishda,  tebranish  konturlari  GOST  tomonidan  qabul 

etilgan  ma’lum  chastotaga  sozlanadi  va  ishlatish  jarayonida  qayta  sozlanmaydi. 

Masalan,  radioeshittirish  apparatlaridagi  polosali  filtrlar  465±2  kGs,  10,7=4=0,1 

mGs, 6,5±0,1 mGs li oraliq chastotalarga, televizion apparatlarda esa 6,5; 33; 35,5; 



37; 39 mGs va boshqa chastotalarga sozlanadi. 

Polosali  kuchaytirgichlarda  tranzistorlar  va  yuqori  chastotali  radiolampalar 

kuchaytirgich  asboblar  sifatida  ishlatiladi.  Har  qanday  polosali  kuchaytirgichning 

ishlash  prinsipi  quyida  kurib  chitsiladigan  kuchaytir-gichnikiga  uxshash  bo’ladi. 

Bizning misolimizda kuchaytirgich asbob sifatida tipidagi maydonli tranzistordan 

foydalanilgan.  Oraliq  chastotali  kuchsiz  kirish  signali  (aytaylik  465  kGtd  li) 

tranzistorning istoki va zatvori oraligiga keladi hamda uning qutbiga va kattaligiga 

qarab,  uning  yuza  qatlamining  elektr  o’tkazuvchanligini  o’zgartiruvchi  elektr 

maydoni  hosil  qiladi.  Tranzistor  kanali  elektr  o’tkazuvchanligining  o’zgarishiga 

qarab  undan  utayotgan  tok  modulyasiyalanadi.  Kirish  joyidagi  tokning 

o’zgaruvchan tashkil etuvchisi kirish signalining chastotasi bo’yicha uzgarib, oraliq 

chastotaga  sozlangan  kontur-filtr  L



0

C

0

  dan  o’tadi  va  tok  rezonansi  natijasida  L

0

 



g’altak o’ramlari atrofida kuchli o’zgaruvchan magnit maydoni hosil qiladi. L

0

C

0

 va 

LC  konturlar  orasida  aloqa  mavjudligidan  ikkinchi  kontur  -  filtrda  ham  induksiya 

EYUK hosil bo’ladi. Ikkinchi filtr ham oraliq chastotasiga sozlanadi va unda ham 

kuchlanishni  kuchaytiruvchi  rezonans  hodisalari  ruy  beradi.  Konturlar  orasidagi 

aloqa  koeffitsientini  uncha  katta  bo’lmagan  chegaralarda  o’zgartirib  (g’altaklarni 

bir-biriga  yaqinlashtirib),  kuchaytirgichning  o’tkazish  polosasini  boshqarish 

mumkin.  Polosali kuchaytirgichning  rezonans  xarakteristikasi  35-rasmda  berilgan. 

Bu  yerda,  0,707  aloqaning  turli  parametrlaridagi  o’tkazish  polosasining  o’zgarishi 

(A/)  ko’rsatilgan.  Polosali  kuchaytirgichning  rezonans  xarakteristikasi  har  bir 

konturli  rezonansli  kuchaytirgichnikiga   nisbatan  yaxshiroq  to’rt burchaklikka 

ega bo’ladi, ya’ni yuqori tanlash xususiyatiga ega bo’ladi. Polosali kuchaytirgichlar 

radioapparatlarning  yukrri  chastotali  traktlarida  —  UPCH,  UPCHZ,  UPCHI  va 

shunga uxshashlarda oraliq chastotali kuchay-tirgich sifatida  qullaniladi. 

 

 


Download 1.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling