Avtomatlashtirish va boshqaruv kafedrasi
-rasm. Kuchaytirgichlarning rezonans xarakteristikasi
Download 1.76 Mb. Pdf ko'rish
|
Amaliyot elektronika
34-rasm. Kuchaytirgichlarning rezonans xarakteristikasi:
. Rezonansli kuchaytirgichlar signallarni bir necha yuz marta kuchaytirish qobiliyatiga ega. Ulardan radioapparatlarning yuqori chastota l i traktidagi tor polosali tanlovchi kuchlanish kuchaytirgichlarida foydalaniladi. Kuchaytirgich kuchaytirish koeffitsientining chastotali bog’lanishi chastotali xarakteristika ko’rinishida beriladi (34-rasm). b) Bog’langan konturlar sistemasiga ega bo’lgan polosali kuchaytirgichlar. 34- rasm, b da polosali filtrlar deb ataluvchi, ikkita boglangan konturli polosali kuchaytirgichning sxemasi kursatilgan. Polosali kuchaytirgichlar, rezonansli kuchaytirgichlardan farqli ravishda, tebranish konturlari GOST tomonidan qabul etilgan ma’lum chastotaga sozlanadi va ishlatish jarayonida qayta sozlanmaydi. Masalan, radioeshittirish apparatlaridagi polosali filtrlar 465±2 kGs, 10,7=4=0,1 mGs, 6,5±0,1 mGs li oraliq chastotalarga, televizion apparatlarda esa 6,5; 33; 35,5;
37; 39 mGs va boshqa chastotalarga sozlanadi. Polosali kuchaytirgichlarda tranzistorlar va yuqori chastotali radiolampalar kuchaytirgich asboblar sifatida ishlatiladi. Har qanday polosali kuchaytirgichning ishlash prinsipi quyida kurib chitsiladigan kuchaytir-gichnikiga uxshash bo’ladi. Bizning misolimizda kuchaytirgich asbob sifatida p tipidagi maydonli tranzistordan foydalanilgan. Oraliq chastotali kuchsiz kirish signali (aytaylik 465 kGtd li) tranzistorning istoki va zatvori oraligiga keladi hamda uning qutbiga va kattaligiga qarab, uning yuza qatlamining elektr o’tkazuvchanligini o’zgartiruvchi elektr maydoni hosil qiladi. Tranzistor kanali elektr o’tkazuvchanligining o’zgarishiga qarab undan utayotgan tok modulyasiyalanadi. Kirish joyidagi tokning o’zgaruvchan tashkil etuvchisi kirish signalining chastotasi bo’yicha uzgarib, oraliq chastotaga sozlangan kontur-filtr L 0 C 0 dan o’tadi va tok rezonansi natijasida L 0
g’altak o’ramlari atrofida kuchli o’zgaruvchan magnit maydoni hosil qiladi. L 0 C 0 va LC konturlar orasida aloqa mavjudligidan ikkinchi kontur - filtrda ham induksiya EYUK hosil bo’ladi. Ikkinchi filtr ham oraliq chastotasiga sozlanadi va unda ham kuchlanishni kuchaytiruvchi rezonans hodisalari ruy beradi. Konturlar orasidagi aloqa koeffitsientini uncha katta bo’lmagan chegaralarda o’zgartirib (g’altaklarni bir-biriga yaqinlashtirib), kuchaytirgichning o’tkazish polosasini boshqarish mumkin. Polosali kuchaytirgichning rezonans xarakteristikasi 35-rasmda berilgan. Bu yerda, 0,707 aloqaning turli parametrlaridagi o’tkazish polosasining o’zgarishi (A/) ko’rsatilgan. Polosali kuchaytirgichning rezonans xarakteristikasi har bir konturli rezonansli kuchaytirgichnikiga nisbatan yaxshiroq to’rt burchaklikka ega bo’ladi, ya’ni yuqori tanlash xususiyatiga ega bo’ladi. Polosali kuchaytirgichlar radioapparatlarning yukrri chastotali traktlarida — UPCH, UPCHZ, UPCHI va shunga uxshashlarda oraliq chastotali kuchay-tirgich sifatida qullaniladi.
Download 1.76 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling