Avtomatlashtirish va boshqaruv kafedrasi
Download 1.76 Mb. Pdf ko'rish
|
Amaliyot elektronika
- Bu sahifa navigatsiya:
- 42-Rasm
41-Rasm Kuchaytirgichning teskari bog’lanish sxemalari Teskari bog’lanishli kuchlanishning chiqish kuchlanishga nisbati teskari bog’lanishning koeffitsenti deyiladi.
tb /U chik β-teskari bog’lanish koeffitsenti U
-teskari bog’lanish kuchlanishi U
-kuchaytirgichning chiqish kuchlanishi Kirish kuchlanish esa signal kuchlanishi va teskari bog’lanishli kuchlanish ayirmasiga teng:
β
Z ю U чик U сиг U ТБ
U чик
a)
К
β Z ю U чик
U сиг
U ТБ
U чик
б)
К
β Z ю U чик
U сиг
U ТБ
U чик
Z
в)
К β
Z ю U чик U сиг U ТБ
U чик
Z
г) U kir =U sig -U tb Agar teskari bog’lanish signali kirish signali yunalishi bilan mos tursa, bunday bog’lanishga musbat teskari bog’lanish deyiladi. YA’ni faza bo’yicha φ=φ k +φ β =0 bulib,
К К ТБ 1 ) ( ,
Bo’ladi va aksincha ular karama-karshifazada uzgarsa, ya’ni φ=φ k +φ β =π bo’lsa,
К К ТБ 1 ) ( ,
bu erda,
K - teskari bog’lanishsiz kuchaytirish koeffitsenti
Teskari bog’lanishning chastotaviy xarakteristkasi kuyilagicha:
42-Rasm Teskari bog’lanishning chastotaviy xarakteristkasi
2. Kup xollarda yukori chastotali kam quvvatli tebranishlarni bir necha un, xatto yuz, milion marta kuchaytirishi talab kilinadi. Ular antena orkali kabul kilinadigan signallar bulib, ularni kuchaytirish yukori chastotali kuchaytirgichlar yordamida amalga oshiriladi. Bunday kuchaytirgichlarradiostansiyalardan keladigan tebranishlardan kerakli chastotasini tanlab olish kerak. SHunga ko’ra yukori chastotali kuchaytirgichlar chastota tanlovchi yoki saralovchi kuchaytirgichlar deyiladi. CHastota saralovchi kuchaytirgichlarda kuchaytirish koeffitsenti W 1 dan W 2 chastota oraligida uzgarmas bulishi va bu chastota sohasining kattaligi W urta chastota W=(W 1 +W 2 )/2 dan etarlicha kichik bulishi kerak. Bu shartni bajarish uchun kuchaytirgich yuklama zanjirining kirish karshiligi W 1 dan W 2 chastota sohasida etarlicha katta va doimiy bulishi undan tashkarida esa, juda kichik qiymatlarga kamyishi kerak. Bu talabga yukori asllikka ega bo’lgan parallel tebranish konturi javob beradi. Bunday konturdan iborat bo’lgan kuchaytirgich rezonans kuchaytirgich deyiladi. Bu rezonansli kuchaytirgichda kirish va chiqish rezonansli konturlar kuyilgan bulib konturlarning uzaro induktiv boglanganligi moslashtirishni osonlashtiradi. Uzgaruvchan sigimli kondensatorlarning rotori bitta ukka urnatilganligidan, ularni kerakli chastotaga osongina o’tkaziladi.
) ( ) ( ТБ К
) ( ) (
К
) (
К
0 ω
43-Rasm Rezonans kuchaytirgich sxemasi 3. Kattaligi juda sekin uzgaradigan uzgargandan so’ng uzok vakt mobaynida uzgarmasdan koladigan signallarni kuchaytiruvchi kurilma uzgarmas tok kuchaytirgichi deyiladi. Bu kuchaytirgichlarning chastota o’tkazish sohasi W n =0
dan boshlanishi kerak. SHu sababli kuchaytirgich boskichlari orasidagi bog’lanish bevosita kondensator yoki transformatorsiz amalga oshiriladi. Bunday kuchaytirgichlar elektron voltmetr, termo EYUK xosil bo’ladigan kurilmalar xamda boshka ulchov ishlarida kullaniladigan kurilmalarda ishlatiladi. Uzgarmas tok kuchaytirgichi (UTK)ning xarakterli belgisi shuki, ularda tashqi yuklama zanjiriga kuchaytirilgan tebranishning xam uzgarmas, xam uzgaruvchan tashqil etuvchisi uzatiladi. SHuning uchun boglovchi zanjirning o’tkazish sohasi kuyi chastota tomonidan chegaralanmagan bulishi kerak. Uzgarmas tok kuchaytirgichi elektr sxemasi
44- Rasm Uzgarmas tok kuchaytirgichi elektr sxemasi
R 1 R 2 R 3 C C
C
C 2 C 1 L 3 L 4 L 1 L 2 R 1 R 1 R k1
R k2
R э1
R э2
U э2
U б2
U k1
U б1
UTKning asosiy kamchiligi ishning nostabilligidir. Manba kuchlanishining o’zgarishi sxema elementlarining o’zgarishi va boshkalar kuchaytirgichning ichki zanjiridagi tok kuchi va kuchlanishni uzgartiradi. Nazorat savollari: 1. Teskari aloqa haqida ma’lumot bering. 2. Kuchlanish kuchaytirgichlari haqida ma’lumot bering. 3. O’zgarmas tok kuchaytirgichlari elektr sxemalari haqida tushuntiring. 4. Qarama-qarshi fazalar tushuntiring. Download 1.76 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling