Avtomatlastırılgan jumıs ornı túsiniklerinń táripi

Avtomatlastırılgan jumıs ornı túsiniklerinń táripi.
Avtomatlastırılgan jumıs jayınıń wazıypası, Avtomatlastırılgan jumıs jayınıń texnologiyalıq sistemashaları, Avtomatlastırılgan jumıs jayınıń túrleri, Avtomatlastırılgan jumıs jayın jaratılıwma qoyılatuǵın talaplar, Baslıqtıń avtomatlastırılgan jumıs jayınıń tashkil etiliwi, Qánigediń avtomatlastırılgan jumıs jayına qoyılatuǵın talaplar, Járdemshi (texnikalıq) xızmetkerler avtomatlastırılgan jumıs jayınıń dúzilisi hám wazıypası, Avtomatlastırılgan informaciya sistemasınıń qurawshıları, Avtomatlashtirilganlik dárejesine kóre informaciya sistemaları túrleri, Avtomatlastırılgan jumıs jayınıń shólkemlestirilgen-texnikalıq hám qosımsha quralları, Avtomatlastırılgan jumıs jayı, Baslıqtıń avtomatlastırılgan jumıs jayı, Qánigediń avtomatlastırılgan jumıs jayı, Járdemshi (texnikalıq) xızmetkerler avtomatlastırılgan jumıs jayı, Avtomatlastırılgan informaciya sisteması, Elektron kalendar, Arxiv, Kartoteka, Avtomatlastırılgan jumıs jayında mayısqaqlıq, Avtomatlastırılgan jumıs jayında nátiyjelililik, Avtomatlastırılgan jumıs jayında dos sıpatındalıq, Esaplaw sisteması,,
1. Avtomatlastırılgan jumıs jayı túsinigi.
Jumıs jayların kompyuterlestiriw —avtomatlashtirilgan jumıs jayları (AJO) jaratıwdıń hasası. AJO túsinigi. AJOga qoyılatuǵın talaplar. AJOniń tiykarǵı túrleri Jumıs jayların kompyuterlestiriw degende, tekǵana onıń texnikalıq támiynatı, bálki jumıs jayların kompleks avtomatlastırıw ushın kerek bolǵan barlıq texnologiyalıq támiynat názerde tutıladı. Sol sebepli, barinen burın, AJO túsinigine tolıq toqtalamiz. Ekonomikada AJO túsinigine toqtalishdan aldın, olardıń tiykarǵı túrlerin jaratıw hám shólkemlestiriw principleriniń ulıwma oyda sawlelendiriwine ıyelew kerek. AJO degende, baslıq, qánige yamasa xızmet kórsetiwshi xızmetkerlerdiń wazıypasın almastırıw emes, bálki olardıń iskerligine járdem beriw, yaǵnıy olarǵa qolay jumıs sharayatı jaratıw túsiniledi. Házirgi dáwirde barlıq AJO tiykarında besew texnologiyalıq sistemasha támiynatı ámeldegi:
—ish iskerligin támiyinleytuǵın ;
—kasbiy iskerlikti támiyinleytuǵın ;
—qarorlar qabıllaw ;
—qo'lda atqarılatuǵın jumıslar ;
—kommunikatsiya.
Bul sistemachalarniń (atap aytqanda, AJOniń) informaciya támiynatı tómendegishe:
—tezkor iskerlik jumıs kompleksi;
—elektron kalendar ;
—elektron háptelik;
—elektron jazıw dáptershesi;
—shaxsiy arxiv ;
—topshiriqlar kartotekası ;
—turli informaciya—ma'lumotnomali sistemalar, analitik kartotekalar, ekran grafikası qurallarından ibarat informaciyalardı izlew hám analiz qılıw quralları ;
—ekonomikalıq -matematikalıq modeller, elektron kesteler, qararlar qabıllaw modellerinen ibarat basqarıw hám ekonomikalıq processlerdi modellestiriw quralları ;
—bilimlar bazasınan ibarat ekspert sistemaları ;
—turli logikalıq -esaplaw máselelerin sheshiw quralı ;
—matnli hám rásmiy informaciyalardı qayta islew quralı.
Barlıq informaciya támiynatın bir jayǵa toplaw qımbat hám maqsetke muwapıq emes. Sol sebepli málim bir AJO funksional jóneltiriledi. Sonı atap ótiw kerek, AJO ashıq arxitekturalı bolıp tabıladı. Ol málim bir paydalanıwshı hám paydalanıwshılar toparına maslastırıladı. AJOni jaratıw professional programmistlersiz paydalanıwshına qoyılǵan máseleni tabıslı orınlaw imkaniyatın beredi. Barlıq programmalıq támiynatlar AJO nátiyjeli islewin támiyinlewi kerek. Sol sebepli bul standart daǵı ámeliy programmalar kompleksi, servis sistemaları, informaciyalardı qorǵaw hám tasıwshılar menen mámile etiw qaǵıydaları, sonıń menen birge, AJO múmkinshiliklerin keńeytiwi hám xizmet kórsetiw boyınsha málimlemeli informaciyalardan ibarat bo'lmog'i kerek. Usınıń sebepinen barlıq AJO tiykarında informaciyalardı ekranda qayta islew sisteması jatadı. AJOni jaratıwda tómendegi talaplarǵa ámel etiledi: «do'stonalik», «egiluvchanlik», «samaradorlik». «Dos sıpatındalik» degende, paydalanıwshın baylanıs tártibinde qolay hám ańsat islewi túsiniledi. Bunda sistemaǵa maksimal kirisiw múmkinshiligi jaratıladı. Hesh qanday máselelersiz túrli sharayatlardan ańsat shıǵıp ketiw jolların kórsetiwshi maǵlıwmatlar menen toltırılıwı kerek. Hújjetler ádetdegi kóriniste, olar menen islew quramalı bolmawi kerek. «Mayısqaqlıq» degende, jańa xarakteristikalar, belgiler kirgiziw yamasa ózgertiw múmkinshiligi názerde tutıladı. Mısalı, ekran reńin yamasa hújjet kórinisin ózgertiw. «Nátiyjelililik» degende, mámile etilgennen baslap juwmaqlawshı nátiyjeni alıw ushın ketken waqıt túsiniledi. Bul úsh kórsetkish AJOda tómendegi úsh tiykarǵı funksiyanı ámelge asırıwdı támiyinleydi:
—matnlarni ekranda qayta islew;
—shakllarni ekranda qayta islew;
—ish grafikasın ekranda qayta islew.
Paydalanıwshılar hám olar sheshetuǵın máseleler mazmunına uyqas informaciyalar menen támiyinlewdi AJOniń informaciya támiynatı ámelge asıradı. Shólkemlestirilgen basqarıwda paydalanıwshılar shártli túrde úsh kategoriyaga qaray tómendegilerge ajratıladı : basshılar, qánigeler hám xızmet kórsetiwshi xızmetkerler. Túrli kategoriya paydalanıwshıları ushın jaratılatuǵın AJOda maǵlıwmatlardan paydalanıw túrlishe. Mısal ushın, xızmet kórsetiwshi xızmetkerler, ádetde, shólkemdiń ishki maǵlıwmatları menen isleydi, tákirarlanıwshı máselelerdi sheshedi, strukturalastırılgan maǵlıwmatlardan paydalanadı. Basshılar basqarıw hám qararlar qabıllaw maqsetinde de ishki, de sırtqı maǵlıwmatlardan paydalanadı. AJOni qollanıw qılıw paydalanıwshınıń ádetdegi jumıs procesin buzıwı múmkin emes. AJO qánigeni jumıs jayında kompyuter járdeminde reglament - lashtiruvchi hújjetler kompleksi menen islewin támiyinleydi. Zamanagóy aymaqlıq basqarıw shólkemleriniń Avtomatlastırılgan informaciya sisteması (AAT) keminde úsh dárejede programmalıq hám texnikalıq qurallar hám de hár bir dárejediń qosımsha quralları menen xızmet kórsetiwi kerek
2. Baslıqtıń avtomatlastırılgan jumıs jayı.
Baslıqtıń AJO óziniń strukturasına kóre tómendegilerge bólinedi:
—tarqatilgan;
—lokallashgan.
Baslıqtıń tarqatılǵan AJO—monitor, klaviatura hám de tıshqanshadan ibarat hám basqa barlıq funksional bólimler onıń járdemshisi yamasa xatkerada boladı. Lokallashgan struktura avtonom islew hám funksional jabıqlıq menen támiyinlenedi.
Baslıqtıń AJOni jaratıwda eki tiykarǵı funksiya esapqa alınadı :
operativ basqarıw hám qararlar qabıllaw. Sol sebepli de, baslıqtıń AJO tómendegi talaplarǵa juwap beriwi kerek:
—doimiy túrde isenimli informaciyalar menen toldırılıp bariluvchi, kirisiw shegaralanǵan, rawajlanǵan maǵlıwmatlar bazası (MB);
—axborotlarni operativ izlew;
—axborotlardi kórgezbeli súwretlew;
—haqiqiy jaǵdayǵa maksimal maslastırılǵan, islew ushın optimal kirisiw sharayatın támiyinleytuǵın baylanıs programmalıq qurallardıń bar ekenligi;
—boshqa informaciya dárekleri menen operativ baylanıstı támiyinlew;
—texnik hám programmalıq qurallardıń joqarı isenim menen islewi hám de ápiwayılıǵı ;
—AJO yadında qabıl etilgen qararlar tájiriybesin toplaw múmkinshiligi bar ekenligi. Sonday etip, baslıqtıń AJOish iskerligin támiyinleytuǵın ; qararlar qabıllaw ; qolda atqarılatuǵın jumıslar ; kommunikatsiya sıyaqlı sistema - shalarni qamtıp alıwı kerek.. Joybarlastırılǵan barlıq ilajlardı shólkemlestiriw boyınsha tayarlıq jumısların baslıq járdemshisi yamasa xatkera atqaradı. Jıynalıslar protokolı baslıqtıń AJOdagi arnawlı elektron jazıw dápterchasiga yamasa onıń AJO menen bir tarmaqtaǵı basqa AJOga arnawlı faylǵa jazıladı. Iskerliginiń málim bir basqıshında orınlanǵan jumıs nátiyjelerin bahalaw ushın arxivlastırıw kerek bolıp tabıladı. Baslıq óz jumısın programmanıń dispetcher bólimi arqalı joybarlaw - tiradi. Jeke arxiv uzaq múddetke mólsherlengen jazıwlardı saqlawǵa xızmet etedi. Mısalı, kárxanalar, adamlardıń telefonları, adresi, shablonlar hám de tez-tez isletiletuǵın sırtqı kórinisler hám basqa sol sıyaqlılar. Tapsırmalar kartotekasınan baslıqtıń jeke tapsırmaları jay aladı.