Автомобилларда юк ва пассажирлар таши асослари

I------------
1
 О ртиш -туш ириш м сҳнат
1_______ I харижати турлари
Ю 6
Г Щ Щ ] Техник м п м а т кўрсатиш
харажати
М аьмурий-бош қаруи 
харажатлари
Ҳ айдовчнлар мсҳнати 
Kvrv. ■ 
л
харажатлари
5 - р а с м . А в т о м о б и л л а р д а т а ш и ш г а ( т к м ) т ў ғ р и к е л у в ч и м е ҳ н а т  
х а р а ж а т л а р и ( к и ш и - с о а т ) .
ва ю к а в т о м о б и л ь (а в т о п о е з д )л а р и н и н г ю к к у тар у вч ан л и ги
қ а н ч а к а т г а б ўлса, т р а н с п о р т и ш и б и р л и ги га тўғри келувчи 
меҳнат сигими ш унча кам бўлади (5-расм). П ассаж ирлар оқи м и 
кам бўлган марш рутларда к и ч и к сигим ли автобуслардан ф о й ­
д ал ан и ш , зарур бўлганда у л ар н и н г ҳ аракат и н тер вал и н и қи с- 
қ ар ти р и ш кер ак . К ам ҳ аж м л и ю к л ар н и т а ш и ш д а ҳам и ш н и
ш у т ар зд а т а ш к и л қ и л и ш зарур.
К и ч и к си ги м л и автобуслар ва ю к кўтарувчанлиги к и ч и к
бўлган ю к авто м о б и л л ар и д а баж арилган иш б ирлигига тўғри 
келувчи ҳай д о вч и лар н и н г н и сб и й м еҳнат сар ф и анча ю қори 
бўлади. Баъзи и ш л ар н и ҳай д овчи лар м еҳнатига қўш и б б о ­
р и ш , улар м еҳн ати н и н г н и сб и й сар ф и н и бирм ун ч а к а м а й ­
тиради .
Т р а н с п о р т в о с и т а л а р и н и н г и ш о н ч л и л и ги ва узок, вақт 
иш лай о л и ш и н и о ш и р и ш т а ш и ш сер м еҳн атли ги н и кам ай ти -
4 6

---

ради . Ш у н и н г б и л ан б и р га авто м о б и л л ар га т е х н и к хи зм ат 
кўрсатиш ва таъмирлаш иш лари сиф ати ни ош и р и ш ҳамда улар­
даги технологик ж араёнларни тако м и л л аш ти р и ш таъм ирлара- 
р о м асоф аларни о ш и р и б , бундай и ш лар серм еҳн атли ги н и ка­
м ай ти ри ш и м к о н и н и б ер и ш и ҳам м ум ки н.
Ю к а в т о м о б и л л а р и ва а в т о п о е з д л а р и г а н и с б а т а н и с - 
сик,
1
и к қу в в ати с а р ф и н и қ у й и д а ги ф о р м у л а б и л а н и ф о - 
д ал а ш м у м к и н :
у  _ [ К ф Ё м + ( С т + Я „ у / 3 ) Ё т к м >
к к а л
,^ х
14 
l00qHfiy 
'Ш ткм 
{ )
бунда:
Қ — ҳ ар б и р 100 т к м б а ж а р и л г а н и ш г а с а р ф л а н г а н
и с с и к д и к қ у в в а т и м и к д о р и ;
К (|| — ё н и л г и с а р ф и м е ъ ё р и н и н г ф а с л и й у зг а р и ш и ;
Ё м — \ а р 100 км м а с о ф а г а с а р ф л а н а д и г а н ё н и л г и м е ъ ­
ё р и , л и т р / 100 км ;
G T — т и р к а м а н и н г о г и р л и г и ё к и и х т и с о с л а ш т и р и л га н
а в т о м о б и л н и н г қ ў ш и м ч а о г и р л и г и , т;
q H — а в то м о б и л ь ё к и а в т о п о е зд н и н г ю к к ў тар у вч ан л и - 
ги, т;
у — ю к к ў тар у вч ан л и к д ан ф о й д ал а н и ш к о э ф ф и ц и е н т и ;
/3 — б о си б ўтилган йўлдан ф о й д а л а н и ш к о э ф ф и ц и е н т и ;
Ёткм — б а ж а р и л га н ҳар б и р 100 т к м и ш га с а р ф л а н г а н
ё н и л г и м е ъ ё р и га қ ў ш и м ч а ;
д -ё н и л г и н и н г с о л и ш т и р м а о ги р л и ги ;
А -ё н и л г и н и н г и с с и к д и к б е р и ш х у су си я ти .
А втоб ус ва е н ги л а в т о м о б и л л а р д а с а р ф л а н у в ч и и с с и қ - 
л и к қуввати м и к д о р и улар ё р д а м и д а п а с с а ж и р л а р н и т а ­
ш и ш га н и с б а т а н а н и к д а н а д и :
а) а в т о б у с л а р учун
у  _ К ф Ё мА<5 
к к а л
^
q Hyfi 
’ ЮОп асс.км
б) е н ги л а в т о м о б и л л а р учун
У  _ К ф Ё м Ад 
к к а л
^
W 
’ ЮОкт.км
4 7

---

Бунда: W — ен ги л а в т о м о б и л н и н г и ш ҳ аж м и .
А м алда б о р а в т о м о б и л ь (авто п о езд л ар ) учун ён и лги с а р ­
ф и э к с п л у а т а ц и е й м еъ ёр л ар и қу й и д аги ж ад вал д а б ер и л ган .
2-ж адвал
А втомобиллар (автоп оезд лар) учун ёнилги 
сарф ининг эксп луатац и он меъёрлари