Avtomobillarga servis xizmat kursatish markazlari, ularning turlari Reja

Avtomobillarga texnik xizmat kursatish deganda - transport vositasini texnik soz va toza xolda ushlab turish uchun ekspluatatsiya davomida avtomobilga kursatiladigan tashkiliy, texnik-iktisodiy xizmatlar majmui tushuniladi. Bu xizmatlarning asosiy kismi avtoservis korxonalari tomonidan maxsus xizmat sifatida bajarilsa, bir kismi avtomobil egasi tomonidan uz-uziga xizmat kursatish sifatida bajariladi. Xozirgi davrga kelib transport vositalariga kursatiladigan avtoservis xizmati 100 xil turga ega.
Respublikada iktisodiy munosabatlarning tubdan uzgarishi xalk xujaligida turli xizmat javxalari rivojlanishining asta-sekinlik bilan xususiy mulkchilik asosiga utkazilishi sababli avtoservis korxonalari faoliyatini boshkarish, ishlab chikarish jarayonini tashkil etish, ishlari xam turli xil kurinishlarga utkazilmokda. SHunday xizmat kursatish usullaridan biri avtomobillarga firma usulida xizmat kursatishdir.
Firma usulida xizmat kursatish deganda, ishlab chikarilgan maxsulotga uning ishlatilishi davomida kursatiladigan barcha turdagi xizmat va remont ishlarini shu maxsulotni ishlab chikargan korxona tomonidan tashkil etilgan servis tarmoklari orkali amalga oshirilishi tushuniladi. SHuning bilan bir katorda maxsulotga texnik xizmat turlari ishlab chikaruvchi tashkilotga tashkiliy va iktisodiy jixatdan boglik bulmagan erkin servis tashkilotlari orkali xam amalga oshirilishi mumkin. Avtomobillarga firma usulida texnik xizmat kursatish ishlari xam shunday tartib orkali amalga oshiriladi.
Zamonaviy avtoservislar kup tarmokli texnik xizmat ishlarini bajaruvchi korxonalar bulib, kuvvati va oldiga kuyilgan maksad xamda vazifalariga asosan kuyidagi asosiy yunalishlardagi xizmatlarni bajaradilar:

• 
  avtomobillarga TX va remont ishlarini kafolatli davr ichida va undan keyin xam utkazish;
  
• 
  avtomobil uzel va agregatlarni diagnozlash;
  
• 
  axoli avtomobillarini davlat texnik kurigidan utkazish uchun tayyorlash;
  
• 
  avtomobil kuzovlarini korroziyalanishga karshi kayta ishlash;
  
• 
  avtomobil agregatlarini kapital remont kilish;
  
• 
  avtomobillarni sotish, ularga sotuv oldi xizmati kursatish;
  
• 
  avtomobillarga belgilangan muddatda kafolatli xizmat kursatish;
  
• 
  avtomobillarga ekspluatatsion material va extiyot kismlar sotish;
  
• 
  buzilgan avtomobillarga yullarda texnik yordam kursatish;
  
• 
  avtomobillarni tugri texnik ekspluatatsiya kilish masalalari buyicha maslaxatlar tashkil etish;
  
• 
  avtomobillar sotish samarasini oshirish yullarini topish va shu maksadda reklama kilish;
  
• 
  avtomobillarni yuvish, tozalash va ularga yokilgi kuyish;
  
• 
  motor moylarini almashtirish va motor moylari kuyish;
  
• 
  avtomobil konstruktsiyalariga ruxsat etilgan tartibda uzgartirishlar kiritish;
  
• 
  avtomobillarni saklash, ularni bir joydan ikkinchi joyga xaydab olib borish va boshkalar.
  

Ushbu kurinishdagi xizmatlar soni 100 xilga yakin bulib, ularning asosiy kismi yakka tartibdagi xizmat bulib, avtoservis xizmati kursatish jabxalari orkali amalga oshiriladi. Avtoservis korxonalari bajaradigan ish tartibi va vazifasiga karab, shartli ravishda 3 turga bulinish mumkin. (1 rasm)

• 
  avtomobillarni texnik soz xolda ushlab turishni ta’minlovchi servislar;
  
• 
  avtomobillar ekspluatatsiyasini ta’minlovchi servislar;
  
• 
  avtomobillar sotish.
  

Birinchi turdagi avtoservislar avtomobillarga asosan TX kursatish va remont ishlarini bajarsa, ikkinchi turdagi avtoservislar avtomobillarga ekspluatatsiya davrida zarur bulgan turli xizmatlarni kursatadilar, ya’ni ularni turli ekspluatatsiya materiallari va xizmatlari bilan ta’minlaydilar.
Avtoservis korxonalari turli mulkchilik shakllariga ega bulib, ularning asosiy kismi xususiy mulkchilik kurinishda faoliyat olib bormokdalar.