Avtotransport vositalarida

1.2.6. Avtobuslarning qatnov va aylanma qatnov vaqti
Qatnov — bu marshrutda bajarilayotgan tashish jarayoni-
ning (transport ishining) tugallangan bitta siklidir.
Yo‘lovchi tashishda qatnov — bu boshlang‘ich manzildan
oxirgi manzilgacha bo‘lgan yo‘nalishda yo‘lovchilar tashish va
oxirgi manzildan yana boshlang‘ich manzilgacha bo‘lgan teskari

---

24
yo‘nalishda tashish uchun avtobusni jo‘natish jarayonlaridan
iborat bo‘ladi.
Avtobusning yo‘nalishda bir qatnov uchun sarflagan vaqti
quyidagicha aniqlanadi:






q
har
ob
ob
oxb
;
t
t
i
t
t
soat.
Avtobusning bir aylanma qatnov vaqti qatnov vaqtini
ikkiga ko‘paytirish orqali topiladi:
 
aq
q
2
;
t
t
soat.
1.2.7. Avtobusning umumiy yurgan masofasi.
Yo‘ldan foydalanish koeffitsiyenti
Avtobusning bir kunlik bosib o‘tgan masofasi quyidagicha
aniqlanadi:




1
2
kun
y
q
0
0
l
l
n
l
l
, km;
bu yerda:
l
y
— yo‘nalish uzunligi, km;
q
n
— qatnovlar soni, ta;
1
2
0
0
,
l
l
— nollik masofalar, km.
Yo‘ldan foydalanish koeffitsiyenti avtobus tomonidan bosib
otilgan yo‘lning qanday qismi yo‘lovchi bilan yurilganligini
ko‘rsatadi va u quyidagicha aniqlanadi:
β

yo‘lov
kun
;
l
l
bu yerda: 
yo‘lov
l
— yo‘lovchi bilan yurilgan yo‘l, km;
kun
l
— kunlik yurilgan yo‘l, km;
 = 0,90—0,98 oraliqda o‘zgaradi.

---

25
Yo‘lîvchining o‘rtacha yurgan (tashish) masofasi.
Ma’lumki, har bir yo‘lovchi transportdan foydalanayot-
ganida o‘ziga kerak bo‘lgan joyga boradi. Boshqacha qilib
aytganda, avtobusda o‘tirgan yo‘lovchilar har xil masofaga
qatnaydilar. Masalan, bir yo‘lovchi avtobusga chiqqanidan
keyin bir bekat yurib tushib qolsa, boshqa yo‘lovchi undan
ko‘proq, hatto oxirgi bekatgacha borishi mumkin. Demak,
yo‘lovchilarning yurish masofasi har xil bo‘lar ekan. Agar har
bir yo‘lovchining yurgan masofalarini jamlab yo‘lovchilar
soniga bo‘lsak, bitta yo‘lovchining o‘rtacha tashish yoki yurish
masofasi kelib chiqadi:
l
o‘rt
= (l
1 
+ l
2 
+ l
3
+ **** l
n
)/N, km;
bu yerda: l
1
, l
2
, l
3
..., l
n
— birinchi, ikkinchi va hokazo yo‘lov-
chining yurish masofasi.