Axborot kommunikatsiya texnologiyalari

Zamonaviy axborot texnologiyalarining hozirgi zamondagi o’rni va rivojlanish istiqbollari hamda ularning fan-texnika taraqqiyotida, jamiyat

rivojida tutgan o’rni
XXI asrni globallashuvi chegaralarning barham topishi, axborot- kommunikatsiya texnologiyalari va internet asriga aylanib boraѐtganini isbotlashga hojat bo’lmasa kerak. Zamonaviy axborot kommunikatsiya texnologiyalarining imkoniyatlari cheksiz bo’lib, u shiddat bilan rivojlanmoqda.
Bugungi kunda, biz kuzatayotgan axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining jadal rivojlanishi natijasida, shubhasiz quyidagilar o’z o’zidan ko’rinib turibdi:

• 
  yangi axborot va kommunikatsiya texnologiyalari shaxsiy kompyuter va internet ixtiro qilinishi sababli, jamiyat hayotiga juda tez, ya’ni bir inson umri davomida kirib keldi;
  
• 
  axborotlar bilan ishlash kontseptsiyasining oddiyligi ayniqsa tasvir, ovoz va multimedia bilan ishlashni osonlashtirdi;
  
• 
  kommunikatsiya usuli o’zgarib, uning imkoniyatlari kengayishi natijasida, yangi texnologiyalar fan, ta’lim, madaniyat va siѐsatga sezilarli darajada ta’sir ko’rsatishi kuzatildi.
  

Axborotlashtirish jarayonini davlat tomonidan tartibga solishning muhimligi va uni tezlashtirish zaruriyatini hisobga olib, O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1992 yil 8 dekabr qarori bilan Fan va texnika bo’yicha Davlat Qo’mitasi (FTDQ) qoshida Axborotlashtirish bo’yicha bosh boshqarma (Boshaxbor) tuzildi. Mazkur qarorda belgilab berilgan asosiy vazifa va faoliyat
yo’nalishlari doirasida O’z FTDQ tashabbusi bilan axborotlashtirish jarayonini rivojlantirish uchun bir qator qonunlar qabul qilindi. 1994 yil dekabrida Vazirlar Mahkamasi O’zbekiston Respublikasini axborotlashtirish konsteptsiyasini ma’qulladi. Ushbu Kontseptsiyaning asosiy maqsad va unda qo’yilgan masalalar quyidagilardan iboratdir:

• 
  milliy axborot-hisoblash to’rini yaratish;
  
• 
  axborotlarga tovar sifatida yondashishning iqtisodiy, huquqiy va me’yoriy hujjatlarini yuritish;
  
• 
  axborotlarni qayta ishlashning jahon standartlariga rioya qilish;
  
• 
  informatika industriyasini mujassamlashtirish va rivojlantirish;
  
• 
  axborotlar texnologiyasi sohasidagi fundamental tadqiqotlarni rag’batlantirish va qo’llab-quvvatlash;
  
• 
  informatika vositalari foydalanuvchilarini tayyorlash tizimini muvofiqlashtirish.
  

Kontseptsiyaning asosiy qoidalari hisobga olingan ‘O’zbekiston Respublikasining axborotlashtirish dasturi’ ishlab chiqildi. U uch maqsadli dasturni o’z ichiga oladi:

1. 
   milliy axborot-hisoblash tarmog’i;
   
2. 
   EHMni matematik va dasturiy ta’minlash;
   

v) shaxsiy kompyuter.
Mazkur dasturda vazirlik va mahkama axborot tarmoqlari, Milliy axborot - hisoblash tarmog’ini yaratish, kompyuter va hisoblash texnikasi vositalarini ishlab chiqarishni tashkil etish, yangi axborot texnologiyalari sohasida kadrlar tayyorlashni takomillashtirish, hujjatlashtirishning me’yoriy - uslubiy va huquqiy tizimini yaratish va boshqalar joy olgan.
Respublikada kompyuterlashtirish va axborot kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirishga doir muayyan vazifalar O’zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov tomonidan 2002 yil 30 mayda imzolangan “Kompyuterlashtirishni yanada rivojlantirish va axborot-kommunikastiya texnologiyalarini joriy etish to’g’risida” gi Farmonida belgilab berilgan bo’lib,
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2002 yil 6 iyun 200-sonli “Kompyuterlashtirishni yanada rivojlantirish va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish chora-tadbirlari to’g’risida”gi Qarorida o’z aksini topgan. Ushbu vazifalar keyingi vaqtda Respublikamizda qabul qilingan bir qator qonunlar, Vazirlar mahkamasining qarorlari va boshqa normativ hujjatlarda o’z rivojini topdi
O’zbekiston axborot texnologiyalarini tadbiq etish va rivojlantirish uchun talay intellektual imkoniyat va axborot zahiralariga ega. Fanlar akademiyasi, oliy va o’rta maxsus o’quv yurtlari, ishlab chiqarish va firmalarda kompyuter texnikasi, aloqa, dasturiy va axborot ta’minoti, axborot tizimlar bo’yicha malakali xodimlar ishlamoqda. O’zbekiston Respublikasi yuqorida belgilab berilgan tamoyillarni amalga oshirar ekan, axborotlashgan jamiyat sari shaxdam qadamlar bilan bormoqda.

1.