Axborot texnologiyalari universiteti
Download 6.53 Mb. Pdf ko'rish
|
Akademik yozuv TAQDIMOT
|
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI Kampyuter injineringi fakulteti 028-21guruh talabasi Mamaraximova Muniraning Shaxsiy kompyuterning asosiy texnik vositalari fanidan tayyorlagan Taqdimoti Taqdimoti Mavzu: Shaxsiy kompyuterning asosiy texnik vositalari 1. 2. 3. Reja: Kompyuter tuzilishi . Zamonaviy kompyuterlarning turlari. Kompyuter arxitekturasi ishlash printsipi. 4. Texnik vositalar tarkibi. Kirish Shaxsiy kompyuter arxitekturasi Foydalanuvchi uchun zarur bo'lgan xususiyatlar to'plami bilan belgilanadi va kompyuterning tuzilishini va uning tuzilishini o'z ichiga oladi funksionallik uni asosiy va qo'shimchalarga bo'lish mumkin. Asosiy funktsiyalar kompyuterning maqsadini aniqlaydi, i.e. Axborot va axborot almashinuvini qayta i shl ash, saq l ash tashq i narsal ar . Qo'shi m c ha funktsiyalar Asosiy funktsiyalarning samaradorligini o shi ri sh: f oyd al ani shni ng sam aral i re j i m l ari , foydalanuvchi dialog, yuqori darajadagi ishonchlilik va boshqalar. Ushbu funktsiyalar shaxsiy kompyuterning me'morchiligining tarkibiy qismlaridan foydalanib hal qilinadi dasturiy ta'minot . Ma'lumotni qayta ishlash tizimlarining axborot-hisoblash resurslaridan foydalanish, shuningdek, geograf ik ravishda o'chirilgan foydalanuvchilarni bir-biridan birlashtirgan hisoblash tarmoqlaridan foydalanish, ayniqsa ma'lumotlarni u z a y t i r i s h v a u l a r n i h i m o y a q i l i s h m u a m m o s i n i keskinlashtirishni kengaytirish Ruxsatsiz kirish. Shu munosabat bilan zamonaviy axborot texnologiyalari axborotni himoya qiluvchi maxsus apparat va dasturiy ta'minot vositalaridan foydalanish kontseptsiyasiga asoslanadi K e y i n g i b o s q i c h n i t a k o m i l l a s h t i r i s h a x b o r o t texnologiyalari Tashkiliy-iqtisodiy boshqaruvda ishlatilgan, bu bilimlar va tegishli tizimlar ma'lumotlar bazasining kengayishi sun'iy intellekt . Bilimlar bazasi menejment bo'yicha mutaxassisning ish joyida yaratilgan ekspert tizimining eng muhim elementidir. Bu professional faoliyat sohasida va boshqaruv qarorini ishlab chiqish va amalga oshirish jarayonida iqtisodiy vaziyatni tahlil qilishda ma'lum bir professional faoliyat sohasida va yordamchisida bilim yurtidir. Kompyuter tuzilishi va uning maqsadi. Kompyuter - inglizcha so`z bo`lib, u hisoblovchi demakdir. Garchand u hozirda faqat hisoblovchi bo`lmasdan, matnlar, tovush, video va boshqa ma'lumotlar ustida ham amallar bajaradi. Shunga qaramasdan hozirda uning eski nomi k om p y u ter s a ql a n g a n . Un i n g a s os i y va zi f a s i tu rl i ma'lumotlarni qayta ishlashdan iborat. Avallo shuni aytish lozimki, ko`pchilikning tushunchasida go`yoki biz kundalikda foydalanadigan faqat shaxsiy kompyuter bor xolos. Bunga albatta sabablar ko`p. Shulardan biri hozirgi zamon shaxsiy k o m p y u t e r l a r i i l g a r i u n i v e r s a l d e b h i s o b l a n g a n kompyuterlardan tezligi va xotira hajmi jihatidan ancha oshib ketganligida bo`lsa, ikkinchi tomondan ko`p masalalarni yechish uchun bu k ompyuterla r f oyda la nuvchila rni qanoatlantirishidadir. Hozirda kompyuter termini ko`p uchrasada, shu bilan birga EHM (elektron hisoblash mashinalari), HM (hisoblash mashinalari) terminlari ham hayotda ko`p ishlatib turiladi. Ammo biz soddalik uchun faqat kompyuter terminidan foydalanamiz. Kompyuterlarning amalda turli xillari mavjud: raqamli, analogli (uzluksiz), raqamli - analogli, maxsuslashtirilgan. Ammo, raqamli kompyuterlar foydalanilishi, bajaradigan amallarning universalligi, hisoblash amallarining aniqligi va boshqa ko`rsatkichlari yuqori bo`lgani uchun, ular ko`proq foydalanilmoqda. Ma'lumotni qayta ishlash tizimlarining axborot-hisoblash resurslaridan foydalanish, shuningdek, geograf ik ravishda o'chirilgan foydalanuvchilarni bir-biridan birlashtirgan hisoblash tarmoqlaridan foydalanish, ayniqsa ma'lumotlarni uzaytirish va ularni himoya qilish muammosini keskinlashtirishni kengaytirish Ruxsatsiz kirish. Shu munosabat bilan zamonaviy axborot texnologiyalari axborotni himoya qiluvchi maxsus apparat va dasturiy ta'minot vositalaridan foydalanish kontseptsiyasiga asoslanadi. K eyi ng i b o sq i c hni tako m i l l ashti ri sh ax b o ro t texnologiyalari Tashkiliy-iqtisodiy boshqaruvda ishlatilgan, bu bilimlar va tegishli tizimlar ma'lumotlar bazasining kengayishi sun'iy intellekt . Zamonaviy kompyuterlarning turlari. Zamonaviy kompyuterlar ishlab chiqaruvchilari faqat bir-biridan, balki bir-biridan farq qiladigan turli xil modellarning juda keng doirasini taklif etadilar tashqi ko'rinish , o'lcham va manzil. Zamonaviy kompyuterlar quyidagi turlar: ish stoli, noutbuklar, netbuklar, cho'ntak kompyuterlar, stol Minipyuterlar, planshet kompyuterlari va o'yin pristavkalari. Ish stoli kompyuterlari (Statsionar) odatda uchta alohida bloklardan iborat: monitor, klaviatura va tizim birligi. Qulaylik uchun sichqon manipulyatordan foydalanish mumkin. Kompyuter uchun qo'shimcha (periferik) qurilmalari quyidagicha ulanishi mumkin: veb-kameralar, printerlar, skanerlar, ustunlar, fitnachilar va boshqa qurilmalar. Ish stolining minikompyuterida kichik o'lchamdagi tizimli blok mavjud. Noutbuklar (ko'chma kompyuterlar) tekis ko'chma qurilmalar shaklida amalga oshiriladi. Eng muhimi, ular faoliyat doimiy harakatlari bilan bog'liq bo'lgan odamlar uchun mos. Noutbuk - bu klaviatura, ekrandan iborat bitta blok va tizim bloki . Modernizatsiya qilishning yuqori narxi va murakkabligi noutbukning asosiy noutbukidir. Noutbuklar (ko'chma kompyuterlar) tekis ko'chma qurilmalar shaklida amalga oshiriladi. Eng muhimi, ular faoliyat doimiy harakatlari bilan bog'liq bo'lgan odamlar uchun mos. Noutbuk - bu klaviatura, ekrandan iborat bitta blok va tizim bloki . Modernizatsiya qilishning yuqori narxi va murakkabligi noutbukning asosiy noutbukidir. Tashqi ko'rinishdagi netbuklar asosan noutbuklarga o'xshaydi, ammo undan kichikroq o'lchamga ega va uning narxini sezilarli darajada kamaytiradi. Ushbu turdagi kompyuterlar Internetda ishlash uchun ko'proq ishlab chiqilgan. Planshet kompyuterlari kvartirada tayyorlanadi sensorli ekran . Haydash uchun planshet kompyuteri Maxsus qalam kerak - stylus. Cho'ntaklar (minicompyuterlar) cho'ntagida oddiy shim kiyishga imkon beradigan ixcham o'lchamlarga ega. Kompyuter arxitekturasi ishlash printsipini. Arxitektura zamonaviy shaxsiy kompyuterlar Magistral-modulli printsip asosida. Modulli tamoyil foydalanuvchiga o'zingiz xohlagan kompyuter konfiguratsiyasini o'rnatishga imkon beradi va agar kerak bo'lsa, undan yangilanadi. Tizimning modulli tashkil etilishi axborot almashinuvining magistral printsipiga tayanadi. Barcha qurilma kontropransessor va Operator bilan tizimning avtobusi deb ataladigan tizim ma'lumotlari tarmog'ida o'zaro ta'sir qiladi. Tizim shinasi bosilgan ko'prik sifatida amalga oshiriladi anamo taxta . Mikroprosessor mashinaning barcha bloklari ishini boshqarish va ma'lumotlarga arifmetik va mantiqiy ma'lumotlarni ijro etish uchun mo'ljallangan markaziy blokidir. Tizim avtobusi - bu eng asosiy kompyuter interfeysi tizimi va uning barcha qurilmalarini barcha qurilmalarni o'zlari bilan ta'minlaydigan asosiy interfeys tizimidir. Tizim avtobusi uchta Axborot uzatish yo'nalishini taqdim etadi: Tashqi xotira uzoq muddatli saqlash uchun ishlatiladi, ular bilan bog'liq muammolarni hal qilishda davom ettirilishi mumkin. Quvvat manbai - bu kompyuter avtonom va elektr ta'minoti tizimi bo'lgan blok. Asosiy xotira boshqa kompyuterlar bloklari bilan ma'lumotlarni saqlash va zudlik bilan almashish uchun mo'ljallangan. Tashqi xotira uzoq muddatli saqlash uchun ishlatiladi, ular bilan bog'liq muammolarni hal qilishda davom ettirilishi mumkin. Quvvat manbai - bu kompyuter avtonom va elektr ta'minoti tizimi bo'lgan blok. Taymer avtomatik olib tashlashni ta'minlaydigan intramaneshin elektron soatlari hozirgi lahzalar vaqt. Taymer avtonom energiya ta'minoti bilan bog'liq va kompyuter tarmoqdan uzilganda ishlashga davom etmoqda. Tashqi kompyuter qurilmalar atrof-muhit bilan atrof- muhit bilan hamkorlikni ta'minlaydi: foydalanuvchilar, ob'ektlar va boshqa kompyuterlar. Texnik vositalar tarkibi Zamonaviy kompyuterga kiritilgan barcha qurilmalar ikki sinfga bo'linadi - markaziy qurilmalar (birinchi navbatda protsessor va asosiy xotira) va tashqi qurilmalar . Bundan tashqari, tashqi qurilmalar o'z joylari bilan chaqirilmaydi, ammo funktsiyalarga ko'ra. Markaziy qurilmalar ma'lum bir shaklda keltirilgan ma'lumotlar bilan ishlaydi - ikkilik raqamlar shaklida. Tashq i q urilmalarning tashq i dunyo dagi markaziy qurilmalarning asosiy maqsadi, ya'ni turdagi ma'lumotlardan ma'lumotni ichkarisiga kiritish, foydalanuvchi bilan tushunarli va aksincha almashtirishdir. Bundan tashqari, tashqi qurilmalar katta hajmdagi ma'lumotlarni uzoq muddatli saqlash, boshqa kompyuterlar bilan aloqa qilish uchun qo'llaniladi. Nazorat funktsiyalarini o'tkazish, protsessor kompyuter tizimining bir-biri bilan kompyuter komponentlarining to'g'ri o'zaro ta'sirini ta'minlaydi. Boshqarish Puls signallari yuborilgan komponentlar yordamida amalga oshiriladi. Hisoblash va mantiqiy operatsiyalarni amalga oshirishda protsessor turli xil operatsiyalar uchun sozlangan va ularni to'g'ridan-to'g'ri bajaradi. IBM-Mos keladigan kompyuterlar Intel tipidagi mikroprosessor yoki shunga o'xshash mavjud. Zam onav iy kom pyuterlar pentium m odelining mikroprotsorlari bilan jihozlangan. Muayyan protsessor modelining eng muhim parametrlari - soat chastotasi, chastotalar birliklarida (Megaherts va Gigaretlar) o'lchanadi. NAZORAT SAVOLLAR 1.Super kompyuterlar. 2.Kompyuterning markaziy protsessori qanday vazifani bajaradi va u qanday tashkil etuvchi qismlardan iborat? 3.MPP (massiv parallel ishlov berish). 4.Ichki xotira deganda qanday xotira tushuniladi , u qanday vazifani bajaradi va uning tarkibiga kirgan muhim registrlar 5.Birinchi superkompyuterlar va ularning parametrlari TEST VARIANT 1.Axborot kanday xususiyatga ega bulishi kerak a) uzluksiz b) cheksizlik s) foydalilik d) ishonchlilik va aniklilik e) xamma javob tugri 2. Kompyuter kuyidagilardan kasi biri bilan ish olib boradigan universal vosita a) sonlar b) axborot s) simvollar d) dasturlar e)tugri javob yuk 3. Atrof muxitdagi xodisalarni taxlil kilganda kuyidagilardan kaysi biri zarur . a) modda b) energiya s) axborot d) zaryad ye) tugri javob yuk 4. Informatika fani-kuyidagilardan kaysi birini urganuvchi fan . a) axborotga ishlov berish usullarini b) kompyuterlarni s) axborotlarni tasvirlash ,saklash ishlov berish va uzatish usullarini d) yangi axborot texnalogilarini e) xamma javob tugri XULOSA Hozirgi kunda turli belgilar asoslangan va turli qilinga taklif mulohazalar element tushunchi kiritilgan munosabatlarini to’g’irlab borish ko’zda tutulgan. Mening xulosam shuki men bu mavzudan o’zimga yetarlicha bilim va ko’nikmaga ega bo’ldim. Kompyuterda Internatdan masalan Ziyonet.uz, Kitob.uz,Uzasbo.mdm.uz, Zakovat.mtrk.uz va boshqa saytlardan o’zimga tegishli saytlardan foydalanib ancha kerakli ma’lumotlarga ega bo’ldim, va juda ham qiziqarli mazmunli mavzu desa ham bo’ladi. E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT Download 6.53 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|