Axborot tizimini boshqarish turli komponentlardan iborat, jumladan: Dasturiy ta'minot: Bu ma'lumotlar bazasini boshqarish uchun ishlatiladigan dastur yoki dasturlar to'plamini anglatadi

30.
1. MBBTda (MySQL, ORACLE, Microsoft SQL Server, PostgreSQL) ma'lumotlar bazalari bilan ishlash uchun SQL so'rovini ishga tushirishda quyidagi tanlov parametrlari kiritiladi:Kerakli ma’lumotlar saqlangan jadvallar nomlari;Ma'lumotlar bazasiga o'zgartirishlar kiritilgandan so'ng qiymatlari asl qiymatlariga qaytarilishi kerak bo'lgan maydonlar;Jadvallar orasidagi munosabatlar;Namuna olish shartlari;Yordamchi tanlash mezonlari (cheklovlar, axborotni taqdim etish usullari, saralash turi).
Murakkab so'rov – bu murakkab sintaksisga ega va bir nechta qismlardan iborat bo‘lgan, ma'lumotlarni bir nechta parametrlar asosida qidirish jarayonidir.
Masalan, murakkab so'rov jadvallar bo'ylab bir nechta birikmalarni o'z ichiga olgan quyi so'rovlarga ega bo'lishi mumkin.
2.Foydalanuvchi tomonidan belgilangan funksiyalar. O'rnatilgan funksiyalar har doim ham kerakli funksiyani taqdim etmaydi. Oldingi misolda biz ko'rgan "Sana nomi" funksiyasi sanani bir nechta formatda olsa ham, sanani boshqa formatga o’zgartirmaydi.Misol uchun, agar biz talabalarning tug'ilgan sanasini (DOB) “Juma, 29 iyul 2009 yil” formatida olishni istasak nima bo'ladi? Hech bir o'rnatilgan funksiya bu formatda tug'ilgan sanani olmaydi. Buni amalga oshirish uchun biz "Sana nomi" funksiyasini bir necha marta chaqirishimiz va kerakli formatdagi sanani olish uchun qatorlarni birlashtirish kifoya.
Foydalanuvchi tomonidan belgilangan funksiyalarni yaratish. Bu funksiya datetime turidagi qiymatini qabul qiladi va aslida bizning formatlangan sanamiz bo'lgan varchar qiymatini qaytaradi.
3.unksional bog‘lanish tushunchasi. Relyasion MBda ma’lumotlarni tuzilmasidan tashqari ularni sxematik axborotiga ham etibor beriladi. MBni tuzilmasi haqidagi axborot munosabat sxemasi yordamida beriladi. Sxematik axborotlar esa atributlar orasidagi funksional bog‘lanishlar orqali ifodalanadi. MB munosabatlarida atributlarni tarkibini quyidagi talablarga javob beradigan qilib
guruhlash kerak: Atributlar orasidagi zaruriy bo‘lmagan takrorlanishlar bo‘lmasligi kerak. Atributlarni guruhlaganda ma’lumotlar takrorlanishi minimal darajada qilib ta’minlanishi kerak. Bu bevosita ma’lumotlarni tez qayta ishlash imkonini beradi. Bunga normallashtirish jarayoni yordamida erishiladi. Normallashtirish deganda berilgan munosabatni bir necha marta oddiy va kichik munosabatlarga ajratish tushuniladi. Bu jarayonda mumkin bo‘lgan barcha funksional bog‘lanishlar aniqlanadi.
Masalan A va B atributlar berilgan bo‘lsin. Agar ixtiyoriy vaqtda A atributni bittadan ortiq bo‘lmagan qiymati mos kelsa, unda B atributda funksional bog‘langan deyiladi va quyidagicha belgilanadi: A → B Shaxsiy raqam → Familiya Bog‘lanishlar Mansabi → Maosh. 4. SELECT LOWER(CustomerName) AS LowercaseCustomerNameFROM Customers;SELECT UPPER(CustomerName) AS UppercaseCustomerNameFROM Customers;SELECT column1, column2, ...
FROM table_name WHERE condition; SELECT * FROM Customers ORDER BY CustomerName DESC
5.SELECT column1, column2, ...FROM table_nameWHERE condition1 AND condition2 AND condition3 ...;
SELECT column1, column2, ...FROM table_nameWHERE NOT condition;SELECT column1, column2, ...
FROM table_nameWHERE condition1 OR condition2 OR condition3 ...;NOT Syntax
SELECT column1, column2, ...FROM table_name WHERE condition; SELECT * FROM Customers ORDER BY CustomerName DESC
SELECT column1, column2, ... FROM table_name WHERE condition1 AND condition2 AND condition3 ...;
SELECT column1, column2, ... FROM table_name WHERE NOT condition; SELECT column1, column2, ...
FROM table_name WHERE condition1 OR condition2 OR condition3 ...; NOT Syntax