Axborot tizimini boshqarish turli komponentlardan iborat, jumladan: Dasturiy ta'minot: Bu ma'lumotlar bazasini boshqarish uchun ishlatiladigan dastur yoki dasturlar to'plamini anglatadi

4. SELECT UPPER (fudbolchi_ismi) FROM surxon; SELECT * FROM talaba WHERE talaba_id not in (1,5)
SELECT UPPER (fudbolchi_ismi) LOWER surxon;
5. Birlashma (Union) - bu ikkita jadval bo'yicha bajariladigan amal bo'lib, ikkita jadvalning barcha kortejlaridan iborat yangi jadval paydo bo'ladi. Kesishma (Intersect) - bu ikkita jadval ustida bajariladigan amal bo'lib, natijada ikkala asl jadvallarga tegishli kortejlardan tashkil topgan yangi jadval paydo bo'ladi. Ayirma (Minus) - bunda ikkita jadval ustida bajariladigan amal bo’lib, natijada birinchi va ikkinchi jadvalga tegishli bo'lmagan kortejlardan tashkil topgan yangi jadval paydo bo'ladi.




29.
1. SELECT * FROM talaba; SELECT talaba_id FROM talaba SQLda SELECT operatori mavjud. Uni ishlatish sintaksisi quyidagicha:SELECT Nima_tanlash FROM Qayerdan_tanlash;"Nima_tanlash" o'rniga biz qiymatlarini ko'rmoqchi bo'lgan ustun nomini yoki vergul bilan ajratilgan bir nechta ustunlar nomini yoki yulduzcha belgisini (*) belgilashimiz kerak, bu esa barcha ustunlarni tanlashni anglatadi. stol. "From_choose" o'rniga jadval nomini ko'rsatishingiz kerak.
2. Ma'lumotlar bazasi administratori (MBA) yoki Database Administrator (DBA) - ma'lumotlar bazasiga qo'yiladigan talablarni ishlab chiqish, uni loyihalashtirish, amalga oshirish, samarali foydalanish va saqlash, shu jumladan ma'lumotlar bazasi foydalanuvchilari qaydlarini boshqarish va ruxsatsiz kirishdan himoya qilish uchun mas'ul shaxsdir. MBA ning yanada muhim vazifasidan biri bu - ma'lumotlar bazasining yaxlitligini ta'minlashdir.Foydalaniladigan MBBT turiga qarab MBA vazifalari biroz farq qilishi mumkin, ammo asosiy vazifalarga quyidagilar kiradi:Ma'lumotlar bazasini loyihalash.Ma'lumotlar bazasi o’nimdorligini optimallashtirish Ma'lumotlar bazasiga ruxsatni ta'minlash va boshqarishMa'lumotlar bazasini himoya qilish Ma'lumotlar bazasini zaxiralash va tiklash Ma'lumotlar bazalarining yaxlitligini ta'minlashMBBTning yangi versiyasiga o'tishni ta'minlash MBAlari orasida turlari bo'yicha qat'iy hujjatli farqlash mavjud emas. Ammo ularga yuklangan vazifalarga qarab MBAning bir nechta umumiy turlari mavjud: Tizim administrator MB arxitektori MB tahlilchisiMa'lumotlar modelini ishlab chiqaruvchi Ilovalar administratori MB ning muammoga yo'naltirilgan administratori O’nimdorlik bo'yicha tahlilch Ma'lumotlar ombori administratori.
3. Loyihalash jarayoni quyidagi bosqichlardan iborat:Ma'lumotlar bazasining maqsadini aniqlang. Bu sizni qolgan bosqichlarga tayyorlashga yordam beradi.Kerakli ma'lumotlarni toping va tartibga soling. Ma'lumotlar bazasiga yozmoqchi bo'lgan barcha turdagi ma'lumotlarni, masalan, mahsulot nomi va buyurtma raqamini to'plang.Ma'lumotni jadvallarga bo'ling. Ma'lumotlaringizni mahsulotlar yoki buyurtmalar kabi asosiy obyektlar yoki subyektlarga ajrating. Keyin har bir mavzu jadvalga aylantiring.
Axborot elementlarini ustunlarga aylantiring. Har bir jadvalda qanday ma'lumotlarni saqlamoqchi ekanligingizni hal qiling. Har bir element maydonga aylanadi va jadvalda ustun sifatida ko'rsatiladi. Masalan, Xodimlar jadvali familiya va ishga qabul qilingan sana kabi maydonlarni o'z ichiga olishi mumkin.
Asosiy kalitlarni belgilang. Har bir jadvalning asosiy kalitini tanlang. Birlamchi kalit har bir satrni alohida aniqlash uchun ishlatiladigan ustundir. Misol sifatida mahsulot identifikatori yoki buyurtma identifikatori bo'lishi mumkin.6. Jadval munosabatlarini o'rnating. Har bir jadvalga qarang va bitta jadvaldagi ma'lumotlar boshqa jadvallardagi ma'lumotlar bilan qanday bog'liqligini aniqlang. Agar kerak bo'lsa, munosabatlarni aniqlashtirish uchun jadvallarga maydonlar qo'shing yoki yangi jadvallar yarating. Dizayningizni yaxshilang. Loyihangizni xatolarini tahlil qiling. Jadvallarni yarating va namunaviy ma'lumotlarning bir nechta yozuvlarini qo'shing. Jadvallaringizdan kerakli natijalarni olishingiz mumkinligini ko'ring. Agar kerak bo'lsa, loyihaga o'zgartirishlar kiriting.Normallashtirish qoidalarini qo'llang. Jadvallaringiz to'g'ri tuzilganligini tekshirish uchun ma'lumotlarni normallashtirish qoidalarini qo'llang. Agar kerak bo'lsa, jadvallarga tuzatishlar kiriting.
Dastlabki ma'lumotlar bazasini sinab ko'rganingizdan so‘ng ehtimol siz MB mukammalalashtirish bir nechta xatolarni topishingiz mumkin. Bular:Birorta ustunni unutdingizmi? Agar shunday bo'lsa, ma'lumotlar mavjud jadvallarga tegishlimi? Agar u boshqa narsa haqida ma'lumot bo'lsa, siz boshqa jadval yaratishingiz kerak bo'lishi mumkin. Kuzatishingiz kerak bo'lgan har bir ma'lumot elementi uchun ustun yarating. Barcha ustunlar kerakmi yo’qmi, bunda ularni mavjud maydonlardan hisoblash mumkinmi? Masalan, chakana narxdan hisoblangan chegirmali narx - odatda buni qilish va yangi ustun yaratishdan qochish yaxshiroqdir.Jadvallaringizdan biriga takroriy ma'lumotlarni kirityapsizmi? Agar shunday bo'lsa, ehtimol siz jadvalni ikkita jadvalga bo'lishingiz kerak bo'ladi.Sizda ko'p maydonli jadvallar yoki cheklangan miqdordagi yozuvlar va alohida yozuvlarda ko'plab bo'sh maydonlar bormi? Agar shunday bo'lsa, jadvalni kamroq maydonlar va ko'proq yozuvlarga ega bo'lishi uchun qayta loyihalash haqida o'ylang.
4. SELECT * FROM jadval_nomi WHERE qator_nomi = ‘Nom’ AND qator nomi2 = ‘Nom’;
SELECT * FROM talaba WHERE talaba_id in (20,21,22,23,24,25,26,27,28,29,30);

5. SELECT * FROM surxon INNER JOIN turon ON surxon.ID = turon.ID;SELECT * FROM surxon LEFT JOIN turon ON surxon.ID = turon.ID;SELECT * FROM surxon RIGHT JOIN turon ON surxon.ID = turon.ID;
SELECT * FROM surxon FULL JOIN turon ON surxon.ID = turon.ID;SELECT * FROM surxon CROSS JOIN turon;