Axborot xavfsizligini ta’minlash usullari

Nisbatan nazorat qilinuvchi soha holatiga ko‘ra: tashqi va ichki tahdidlar. 
Tashqi tahdidlarga misol sifatida tizimda uzatiluvchi yoki yon- dosh elektromagnit 
nurlanishlar va navodkalar orqali ma’lumotlarni tutib olishni keltirish mumkin. Ichki 
tahdidlarga konfidensial axborotga ega bo‘lgan axborot tashuvchini, qurilma qismini 
o‘g‘rilash kabilar kiradi. 
4. 
Avtomatlashtirilgan tizimga ta’sir ko‘rsatish darajasiga ko‘ra: passiv va 
faol tahdidlar. Passiv tahdidlar – avtomatlashtirilgan tizim tarkibi va faoliyatini 
buzmaydigan tahdidlardir. Ularga misol sifatida konfidensial axborotdan nusxa 
ko‘chirish, axborotni chiqib ketish texnik kanali orqali chiqarib yuborish, eshitish va 
shu kabilarni keltirish mumkin. Faol tahdid esa mos ravishda avtomatlashtirilgan tizim 
faoliyatini, uning tuzilishi va tarkibini buzilishiga olib keladi. 
5. 
Axborotning buziluvchi xususiyati turiga ko‘ra: konfidensial- likka, ruxsat 
etilganlikka va butunlikka tahdidlar. Ruxsat etilganlikka tahdidlarga misol tariqasida 
sun’iy tahdidlar bilan bir qatorda tabiiy tahdidlar, ya’ni chaqmoq yoki qisqa tutashuv 
oqibatida qurilmalarning buzilishini keltirish mumkin. Hozirgi vaqtda axborotning 
ruxsat etilganli- giga tahdid sifatida tarmoq hujumlari – DDoS (Distributed Denial of 
Service – xizmat ko‘rsatishda taqsimlangan rad etish) – hujumlar keng qo‘llanilmoqda. 
Shuningdek, ta’kidlash joizki butunlikning buzilishiga nafaqat ma’lu- motlar, 
balki dasturlar muhiti ham taalluqlidir. Tizimning virus bilan zararlanishi butunlikka 
tahdidning amalga oshirilishiga misol bo‘la oladi. 
Konfidensiallikka tahdidlarga axborotga noqonuniy ruxsat bilan bog‘liq bo‘lgan 
ixtiyoriy tahdidni kiritish mumkin. Masalan, maxsus 

---

dastur yordamida tarmoq orqali uzatilayotgan axborotni tutib olish yoki tanlangan 
paroldan foydalanib, noqonuniy ruxsatga ega bo‘lish. 
6.