Axborotlarga ishlov berishning matematik asoslari va algoritmlari” fanidan YaN savollari


Масалан: , бўлса, у вақтда . 3-таъриф


Download 98.52 Kb.
bet3/5
Sana19.06.2023
Hajmi98.52 Kb.
#1625545
1   2   3   4   5
Bog'liq
Axborotlarga ishlov berishning matematik asoslari va algoritmlari

Масалан: , бўлса, у вақтда .
3-таъриф. ва тўпламларнинг айирмаси деб, нинг да мавжуд бўлмаган ҳамма элементларидан тузиладиган ва ёки кўринишида ёзиладиган тўпламга айтилади.

А В





3-шакл.

ва бўлса, у вақтда .
4-таъриф. тўпламдаги унинг қисм тўпламига кирмай қолган ҳамма элементларидан тузилган қисм тўпламга нинг тўпламигача тўлдирувчиси деб айтилади ва кўринишда белгиланади.
натурал сонлар тўплами ва жуфт сонлар тўплами бўлса, у вақтда бўлади, яъни .
5-таъриф. Бирор тўпламнинг хос қисми деб қаралмаган ҳар бир тўпламни универсал тўплам деб атаб, уни ҳарфи билан белгилаймиз.
Таърифга биноан, нинг ҳамма қисмлари орасида иккита хосмас қисми бор: биттаси нинг ўзи, иккинчиси  бўш тўплам, қолганлари хос қисмлардан иборат.
4) Model tushunchasi. Modellashtirish asoslari.
Model (lot. “Modulus” – o‘lchov,
me'yor) – biror ob'ekt yoki ob'ektlar tizimining obrazi yoki namunasidir.
Masalan, yerning modeli–globus, osmon va undagi yulduzlar modeli–planetariy
ekrani, pasportdagi suratni shu pasport egasining modeli deyish mumkin.
Insoniyatni farovon hayot shart-sharoitlarini yaratish, tabiiy ofatlarni oldindan
aniqlash muammolari qadimdan qiziqtirib kelgan. Shuning uchun ham insoniyat
tashqi dunyoning turli hodisalarini o‘rganishi tabiiy holdir.
Model – tadqiqot ob'ektining eng muhim hususiyatlarini aks ettiruvchi moddiy ob'ekt yoki obraz (shartli yoki hayoliy: gipoteza, g‘oya, mavhum tasvir, tavsif, sxema, formula, chizma, reja, xarita, algoritm blok-sxemasi, no‘qtalar va boshqalar).
Har qanday model har doim haqiqiy ob'ektdan sodda va faqat uni eng muhim tomonlari, asosiy elementlari va bog‘liqliqlarini aks ettiradi.
Modellashtirish – bilish ob'ektlarini ularning modellari yordamida tadqiq qilish,
mavjud predmet va hodisalarning modellarini yasash va o‘rganishdir.
Modellashtirish uslublaridan hozirgi zamon fanlarida keng foydalanilmoqda. Modellashtirish – yangi bilimlar olish, tadqiqot ob'ektlari tavsifini takomillashtirish yoki ularni boshqarish maqsadida hodisa, jarayon, qurilma yoki tizimlarni (umuman olganda - tadqiqot ob'ektlarini) modellarini qurish va o‘rganishga asoslangan ilmiy tadqiqot usulidir.

5) Mantiq elementlari.


Matematik mantiqning boshlang`ich tushunchalaridan biri mulohaza tushunchasidir. “Mulohaza” deganda biz rost yoki yolg`onligi haqida fikr yuritishi mumkin bo`lgan darak gapni tushunamiz. Har qanday mulohaza yo rost yoki yolg`on bo`ladi. Hech bir mulohaza bir vaqtning o`zida ham rost ham yolg`on bo`la olmaydi.
Agar mulohazalar o`rtasiga mantiq amallaridan qo`ysak, yangi mulohaza hosil bo`lib, bunday mulohazaga qo`shma mulohaza deyiladi. Mulohazalar algebrasida rost yoki yolg`on tushunchalari asosiy tushunchalardan hisoblanadi. Qo`hma mulohazaning rost yoki yolg’on ekanligini ta’rifdan kelib chiqqan holda jadval asosida ko`rish birmuncha qulaylik tug`diradi. Bunday jadvalga rostlik jadvali ham deyiladi.
Mulohazaning qiymati deganda biz uning rost yoki yolg`onligini tushunamiz. Mulohazalar odatda lotin alifbosining bosh harflari (A, BC, .... X, Y, Z) bilan, ularning qiymatlari (“rost”, “yolg`on”)ni R va Yo harflari bilan belgilaymiz. Bu yerda R – rost, Yo – yolg`on. Shuningdek, ularni raqamlar bilan ham belgilash kiritilgan bo`lib, rost mulohaza 1, yolg`on mulohaza esa 0 bilan belgilanadi.

6) Kombinatoriya va kombinatoriya masalalar



Download 98.52 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling