Axborotlarning kompyuterda tasvirlanishi

TRIADA KODLASH USULI

Ixtiyoriy belgilarni 0 va 1 orqali ifodalashda raqamlar soni kodning uzunligi bilan quyidagi formula orqali bog‘lanadi:
Ikkilik sanoq sistemasidagi sonni sakkizlik sanoq sistemasidagi songa va aksincha, sakkizlik sanoq sistemasidan ikkilik sanoq sistemasiga o‘tkazish uchun triada kodlash usulidan foydalaniladi.
Triada kodlash usulida ikkilik sanoq sistemasidagi kodning uzunligi i= 3 bo‘lib, 0 va 1 orqali kodlanayotganligi uchun kodlanayotgan raqamlar soni
N= 8 ga teng, ya’ni: 8 = 𝟐^𝟑

Sakkizlik	Ikkilik
0	000
1	001
2	010
3	011
4	100
5	101
6	110
7	111

TETRADA KODLASH USULI

Sonlarni ikkilik sanoq sistemasidan o‘n oltilik sanoq sistemasiga va aksincha, o‘n oltilik sanoq sistemasidan ikkilik sanoq sistemasiga o‘tkazish uchun tetrada kodlash usulidan foydalaniladi
Tetrada kodlash usulida ikkilik kodning uzunligi i=4 va kodlanayotgan elementlar soni N= 16, ya’ni 16 =
Diada, triada, tetrada kodlash usullarida ikkilik sanoq sistemasi va to‘rtlik, sakkizlik, o‘n oltilik sanoq sistemalari orasida ko‘prik vazifasini o‘taydi.

O`n oltilik	Ikkilik	O`n oltilik	Ikkilik
0	0000	8	1000
1	0001	9	1001
2	0010	A (10)	1010
3	0011	B (11)	1011
4	0100	C (12)	1100
5	0101	D (13)	1101
6	0110	E (14)	1110
7	0111	F (15)	1111

BOSHQA SANOQ SISTEMASIDAGI SONNI O‘NLIK SANOQ SISTEMASIGA O‘TKAZISH

Bir sanoq sistemasidagi sonni o‘nlik sanoq sistemasiga o‘tkazish uchun berilgan son ixcham ko‘rinishdan yoyiq ko‘rinishga o‘tkaziladi va yig‘indi natijasi hisoblab olinadi.

O‘NLIK SANOQ SISTEMASIDAGI SONNI BOSHQA SANOQSISTEMASIDAGI SONGA O‘TKAZISH

O‘nlik sanoq sistemasidagi sonni boshqa sanoq sistemasiga o‘tkazish uchun berilgan son o‘tkazilishi kerak bo‘lgan asosga bo‘linadi va qoldiq son alohida belgilab olinadi. Agar qoldiq qolmasa, u holda 0 alohida belgilab olinadi. Hosil bo‘lgan bo‘linma o‘tkazilishi kerak bo‘lgan asosga yana bo‘linadi.
Natijani asosga bo‘lish bo‘linma asosdan kichik bo‘lgunga qadar davom ettiriladi. Oxirgi natijadan boshlab hosil bo‘lgan qoldiq sonlar teskari ketma-ketlikda yozib olinadi.

POZITSIYALI VA POZITSIYALI BO‘LMAGAN SANOQ SISTEMALARI