Kombinatsion sxemalar (Combinational Circuits)

Kombinatsion sxemalar
(Combinational Circuits)


Reja:


Kirish
1.Shifratorlar va deshifratorlar
2.Multipleksorlar va demultipleksorlar
3.Integral mikrosxemalar
Foydalanilgan manbalar
Kombinatsion turdagi raqamli sxemalar.
Integral mantiqiy elementlar asosidagi deshifrator va multipleksorlar sintezi. Sitezlash asoslari. Shifratorlar, demultipleksorlar, jamlovchilar, Kod o’zgartirgichlarning ishlash printsiplari va asoslari. Kombinatsion raqamli qurilmalarning ishonchligi. Tezligi. Signallarning xavfli to’qnashuvlari va ularning oldini olish. Deshifrator kirishdagi ikkilik kodni chikishning shunday aktiv signaliga aylantiradi-ki, uning nomeri kirishdagi ikkilik kodning unlik ekvivalentiga tengdir. Tulik deshifratordi chikishlar soni mq2ⁿ ga deshifratorda m<2m . Tulik deshifrator aniklashiga 2i chikish mantikiy funktsiyalarni ishlab chikarib, ular n kirish uzgaruvchilarining xammasida aniklangandir. nq2 va mq4 ga teng DSh kurib chikamiz. Bunday DSh "2 dan 4" uni OE chikishlariga ruxsat berish kirishi bilan tulgizamiz. Tugri kirishlar kirishlardagi aktiv smgnalga 1 satx, 0-esa inversiyalarga ta’luklidir. Ushbu aniklanganga asosan xolatlar jadvalini tulgazamiz, bu erda X ixtiyoriy kiymatga tengdir.
Jadval 10.1

Karno kartasi u-0 chikish va 3 ta kirish uzgaruvchilariga asosi kuyidagi kurinishga egadir. Keltirilgan chikish uchun fakat bir joyda 1 bolganligidan, u0 chikish mantikiy funktsiya kuyidagi kurinishga egadir.
10.1 - rasm
U0q OE~a1*~a0 Kolgan uchta tenglama xam yukoridagiga uxshab aniklanadi. Aniklangan ui tenglamalr ikki marta inversiyalash aksiomasiga asosan I-NE bazasiga o’tkaziladi. Y0q ~~(OE*~a1*a0). Aniqlanganga 10.2 rasmdagi sxema mos keladi.

10.2 – rasm
DSh ishini vakt diagrammalari asosida (E) sxema uchun tushuntiramiz. ~OEq1sxema uchun mavjud davrida rasmdagi I-NE (0,3) buladi, va a0 va a1lar boglik bulmagan xolda chikish kiymatlari ~yjq1, yjq0, ular 10.2 rasmda anik kursatilgan. T0,t1, va t2,t3 vakt oraligida chikishlar "ta’kiklangan", ya’ni yi tugri chikishlarida passiv satx "0", inversiya chikishlarida esa passiv "1"ga teng. t1,t2 intervalda ~OEq0(OBq1) signali va uning yi kiymati fakat a1,a0 uzgaruvchilarga boglik. Agarda kirishda A1,A0q10 kod bulsa, unga unlik ikki mos keladi va ikkinchi I-NE element kirishlarida mantikiy "1" u2 diagramma kurinib turibdi. OE inventar ishlatilishi mumkin. Bu erda OEq1 ga teng, kachonki, ~OE1q~OE2q0 va OE3q1. Bunday sxema "3 va 8" 1533ND7 (555ND7) turdagi deshifratorlarda kullaniladi, ularning shartli belgilanishi 10.3 va 10.4 rasmlarda keltirilgan.

10.3 – rasm
Deshifratorlar xisoblash texnikasida keng kullanib kelinadi. Ular bir necha tashki kurilmalarni tanlash, ma’lumotlarni ular va mikroprotsessorlar orasida almashishi tashkil kiladi. Bu uchun xam ai kirishlarga tashki kurilmalar adresi beriladi, kirishlar esa adres kirishlar deyiladi.