Axmadqulov Zokirjon Farxodjon-o’g’li

ATROF MUHIT MUHOFAZASI
Oxirgi yillarga kelib fan va texnika taraqqiyoti, sanoatning rivojlanishi bilan bir qatorda, bir vaqtda ishlab chiqarish korxonalarida katta miqdorda chiqindilar chiqmoqda va bu chiqindilar atrof muxitga kelib tushishi tufayli atmosfera xavosini yer yuzi va yer osti suvlari, tuproqlarni zaxarli moddalar bilan ifloslanishi kuzatilmoqda, natijada injsonlarning yashash sharoiti yomonlashib kelmoqda. Bundan tashqari o’simlik va xayvonot dunyosiga zarar yetkazilmoqda. Ekologik xavfsizlik muammosi allaqachon dolzarb muammo bo’lib u milliy va mintaqaviy doiradan chiqich butun umumiy muammoga aylanib ulgurgan.
Tabiat va inson o’zaro muayyan qonuniyatlar ostida munosabat ostida buladi. Bu qonunyatlarni buzish o’nlab ekologik falokatlarga olib keladi. Afsuski bu ekologik muammolar O’zbekistonni xam chetlab o’tmadi.
Mutaxasislarning aytishicha O’zbekistonda xam murakkab ya’ni xavfli vaziyat yuzaga kelmoqda.
Xavfli vaziyatlar
Birinchidan suv zaxiralarining shu jumladan yer osti va yer usti suv zaxiralarining tanqisligi xamda ifloslanganligi katta tashvish to’g’dirmoqda.
Ikkinchidan Orol dengizining qurib borishi juda juda katta muammo deb aytish mumkinki milliy kulfat bulib qoldi.
Uchinchidan xavo bo’shlig’ining ifloslanishi xam respublikada ekalogik xavsizlikka solayotgan taxdiddir xar yili Respublikamizning atmosfera xavosiga 4 – mln tannaga yaqin zaxarli moddalar kelib tushmoqda.
Shularning yarmi uglerod oksidiga to’g’ri keladi.
15 % ni uglevodorod chiqindilari,
14 % ni SO₂ chiqindilari,
9 % ni N₂O chiqindilari.
4 % o’ziga xos o’tkir zaxarli moddalarga to’g’ri keladi.
O’zbekistondagi mavjud ekologik muammolarni xal qilish uchun xukumatimiz tomonidan bir qotor qonunlar qabul qilingan .
Masalan:
1992 – yil “Atrof muxitni muxofaza qilish”
1993 – yil “ Atmosfera xavosini muxofaza qilish”
2002 – yilda “ CHiqindilar xaqida “
Qonunlar qabul qilindi.
Yuqorida keltirilgan muammolarni xal etish uchun quyidagi yo’nalish bo’yicha ish olib borish kerak .
Atmosfera xavosini ifloslantiruvchi manbalarga asosan sanoat korxonalari, transport, issiqlik eliktrostansiyalar va boshqalar kiradi. Bu manbalar xar biri o’ziga xos maxsus ifloslantiruvchilar hosil qiladi.