YArimo'tkazgich diodning to'g'ri va teskari yo'na lishlaridagi qarshiliklari bir - biridan keskin farq
qiladi: to'g'ri yo'nalishda siljitilgan diodning qarshiligi
Qiymati kichik, teskari siljitilgan diodniki esa - katta bo'ladi. Shu sababdan diod bir tomonga elektr
tokini yaxshi o'tkazadi, ikkinchi tomonga esa - yomon o'tkazadi.
Diodni asosiy parametrlari:
Yuqorida aytib o'tilanidek, uncha katta bo'lmagan teskari kuchlanishlarda I0 qiymati katta emas.
Teskari kuchlanish ma'lum chegaraviy qiymatga UCHEG etganda, teskari tok keskin ortib ketadi,
o'tishning elektr teshilishi yuz beradi.
O'tishning teshilish turlari ikki guruhga bo'linadi: elektr va issiqlik. Elektr teshilishining ikki
mexanizmi mavjud: ko'chkisimon va tunnel teshilish.
Ko'chkisimon teshilish nisbatan keng r-n o'tishlarda sodir bo'ladi. Bunday o'tishda teskari
kuchlanishda elektron va kovaklar zarba ionizatsiyasi uchun etarli bo'lgan energiya oladilar va
natijada qo'shimcha elektron-kovak juftlar hosil bo'ladi. Bu juftliklarning har bir tashkil etuvchisi,
o'z navbatida, elektr maydonida tezlashib, yana yangi juftlikni yuzaga keltiradi va x.z. Zaryad
tashuvchilarning bunday ko'chkisimon ko'payishi natijasida o'tishdagi tok keskin ortadi.
Tor r-n o'tishga ega bo'lgan yarim o'tkazgichlarda tunnel effektiga asoslangan tunnel teshilish
sodir bo'ladi. UTES HI UCHEG etganda zaryad
Tashuvchilarning bir sohadan ikkinchisiga energiya sarf qilmasdan o'tishiga imkon yaratiladi
(tunnel effekti). UCHEGning yanada ortishi bilan shuncha ko'p zaryad tashuvchilar tunnel o'tishi
sodir etadilar va teskari tok keskin ortib boradi.
R-n o'tishda issiqlik teshilishi teskari tok o'tish natijasida o'tishning qizishi hisobiga sodir bo'ladi.
Teskari tok, issiqlik toki bo'lib, u ortgan sari qizish ham ortadi. Bu holat tokning ko'chkisimon
ortishiga olib keladi, natijada r-n o'tishda issiqlik teshilishi yuz beradi va u ishdan chiqadi.
Stabilitron - yarim o'tkazgichli diod bo'lib, uning ishlash prinsipi r-n o'tishga teskari kuchlanish
berilganda elektr teshilish sohasida tokning keskin ortishi kuchlanishning uncha katta bo'lmagan
o'zgarishiga olib kelishiga asoslangan. Stabilitronning shartli belgisi 12.2.b -rasmda keltirilgan.
Stabilitron sxemalarda kuchlanishni barqarorlash uchun ishlatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
