Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi

 
 
 
Diode Zener LED NPN PNP N-channel P-channel 
Diode Darlington Darlington JFET JFET 
 
 
Fermale Male Shielded Shielded Coaxial plag 
Connector connector socket plug and socket 
 
 
Open jack Closed jack AC voltage Coaxial
Socket socket source cable 

---

275
Xarici ədəbiyyatda qəbul olunmuş standartlara uyğun olaraq ən geniş 
yayılmış məntiq elementlərinin şərti qrafiki işarələnməsi aşağıdakı şəkildə 
göstərilmişdir. Şəkildə elementlərin ingiliscə adları və mötərizədə isə 
azərbaycanca adları verilmişdir. Bununla yanaşı hər bir elementin yanında onun 
iş prinsipini əksetdirən həqiqilik cədvəli verilmişdir. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

276
Əlavə 2. Geniş yayılmış yarımkeçirici cihazların
parametrləri, istismar şərtləri və tətbiq sahələri 
 
2.1. Yarımkeçirici diodların parametrləri, istismar şərtləri və onlar 
əsasında elektron qurğulara nümunələr 
 
2.1.1. Diodların parametrlərinin təsnifatı. İstər analoq, istərsə də rəqəm 
qurğuları üçün təsnifat parametrlərinə görə yarımkeçirici diodların qrupundan 
lazım olan tipi (altqrupu) seçirlər. Məsələn, 5000Hs-ə qədər tezlikli dəyişən 
cərəyanın düzləndirilməsi üçün nəzərdə tutulan, metal korpusda hazırlanan orta 
güclü (İ
ort.düz.
=1A) KD202 markalı diodlarında A altqrupundan olan diodlar üçün 
əks gərginliyin yol verilə bilən amplitudu 50V nəzərdə tutulduğu halda, C 
altqrupu üçün 600V-a qədər ola bilər. 
Düzləndirici diodlar üçün təsnifat parametri kimi adətən əks gərginlik, 
impuls diodları üçün əks müqavimətinin bərpa olunma müddətinə görə, 
stabilitronlar stabilləşdirmə gərginliyinə görə və s. təsnifat olunurlar. 
Misal olaraq bir neçə geniş tətbiq olunan yarımkeçirici diodun əsas 
parametrləri cədvəl 1-də verilmişdir 
Cədvəl 1 
Diodun 
markası 
Növü 
Əsas parametrləri 
Maksimal 
əks gər-
ginlik, V 
Düz 
gərginlik 
düşküsü, V 
Maksimal 
düz cərə-
yan, A 
Sərhəd 
tezliyi, 
kHs 
İşçi temperatur 
intervalı 
D202 Düzləndirici 100 
1 
0,4 
20 -55 
+85C 
D217 Düzlənd. 800 
1 
0,1 10 
-40 
100C 
D242 Düzlənd. 100 1,25 
10 
-60 
130C 
KD102 Düzlənd. 250 
1,2 
0,1 -60 
120C 
D223A R/el. Sx. üç. 
100 
1 
0,05 
20000 
-55
100C 
D223B R/el. Sx. üç. 
150 
1 
0,05 
20000 -55
100C 
Geniş tətbiq olunan düzləndirici diodların seçilmiş nümuələrinin əsas 
parametrləri cədvəl 2-də verilmişdir 
Cədvəl 2 
Diodun 
markası 
T=25°С temperaturda parametrlərin son 
hədd qiymətləri 
Т=25°С-də 
parametrlərin qiymətləri 
Maksimal işçi 
tempe-ratur 
Т
к.max
(Т
s.
),°С 
Əks 
gərginlik 
U
əks.max.
,
(U
əks.im.m..
), 
V 
Maksimal 
düz cərə-
yan I
düz.max.
, 
(I
d.im.max.
), A
Düz 
gərgin-lik 
düşküsü, 
U
düz.
,V 
Əks 
cərəyan 
I