Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi

2.1.5. İşıq diodları və yarımkeçirici rəqəm indikatorları. 
İşıq şüalandırıcı diodlar. Bir sıra geniş yayılmlş işıq diodlarının 
markaları və elektrik parametrləri aşağıdakı cədvəl 5-də verilmişdir. 
Cədvəl 5. Görünən diapazon dalğa uzunluqlu işıqdiodlarının parametrləri 
Cihazın 
tipi 
İşıqlanma-
nın rəngi 
T=25
C, İ
d.nom
(mA)-da parametr-
lərin qiymətləri 
T=25
C-də param-n 
hüdud qiymətləri 
T
k max
,, 
C 
İ

, mkkd 
(L),kd/m
2 
U
düz
, 
V 
İ
d.nom.
, 
mA 

max
, 
mkm 
İ
d.max.
,mA U
əksmax
, V 
КЛ101А Sarı (10) 
5,5 
6 
0,64 
10 20 70 
КЛ101Б Sarı (15) 
5,5 
10 
0,64 
20 20 70 
КЛ101А Sarı (20) 
5,5 
20 
0,64 
40 20 70 
AЛ102А 
Qırmızı 40 2,8 
5 
0,69 10 20 70 
AЛ102Б 
Qırmızı 100 2,8 
10 
0,69 10 
20 70 
AЛ102B Yaşıl 100 
2,8 
10 
0,69 10 20 70 
AЛ307А 
Qırmızı 150 2,0 
10 
0,666 20 
20 70 
AЛ307B Yaşıl 400 
2,8 
20 
0,566 
22 20 70 
AЛ307E Sarı 100 
2,8 
10 
0,62 
22 20 70 
İnfraqırmızı (İQ) diapazon dalğa uzunluqlu işıqdiodlarının parametrləri 
Cihazın 
tipi 
İşıqlanma-
nın rəngi 
T=25
C, İ
d.nom
(mA)-da 
parametrlərin qiymətləri 
T=25
C-də par-n 
hüdud qiymətləri 
T
k 
max
,, 
C 
,mkm U
düz
,V
İ
d.nom.
,mA

0,5
,mkm İ
d.max.
,mA
U
əksmax
,V 
AЛ103А 
İQ 0,95 
1,6 15 0,05 50 20 
70 
AЛ103Б 
İQ 0,95 
1,6 40 0,05 50 20 
70 
AЛ106А 
İQ 0,92 
1,7 40 - 100 20 
70 
AЛ106Б 
İQ 0,92 
1,7 50 - 100 20 
70 
AЛ106B 
İQ 0,92 
1,7 50 - 100 20 
70 

---

285
AЛ106Г 
İQ 0,92 
1,7 60 - 100 20 
70 
AЛ107А 
İQ 0,95 
2,0 20 0,03 80 20 
70 
AЛ107Б 
İQ 0,95 
2,0 30 0,03 80 20 
70 
AЛ118A 
İQ 1,00 
1,7 100 0,04 500 20 
70 
İşıq diodlarının əsas parametrlərindən biri işıq gücüdür. Məsələn, 
АЛ307А-Г tipli işıq diodlarında işıq gücünün bu diodların işçi elektrik 
parametrlərindən asılılığı aşağıda verildiyi kimidir. Cədvəldən göründüyü kimi 
АЛ307А,Б tipli işıq diodları qırmızı rəngli işıqlanma, АЛ307В,Г işıq diodları 
isə yaşıl rəngli işıqlanma diodlarıdırlar. 
Düz gərginlik: АЛ307А, Б diodları üçün 2,0V; АЛ307В,Г diodları üçün 
2,8V, maksimal düz cərəyanlar: 20mA olduqda işığın gücü АЛ307А üçün -0,15 
mkd, АЛ307Б üçün - 0,9 mkd; АЛ307Г üçün -1,5 mkd təşkil edir. Bu diodlarda 
ışçi temperaturlar diapazonu,.-60 
 +120C-dir. 
Yeddi seqmentli işıq diodlu indikatorlar. Şəkil 1,a-da yaşıl rəngli 
işıqlanmaya malik olan VQE24F tipli indikatorun seqmentləri və hərflə 
işarələnməsi arasında uyğunluğu, şəkil 1,b-də xarici görünüşü, şəkil 1,c-də isə
çıxışlarının nömrələri göstərilmişdir.
c) 
Şək. 1. VQE24F tipli indikatorun seqmentləri (a), xarici
görünüşü (b) və çıxışlarının nömrələri (c). 
Şəkil 2,a-da Rusiya istehsalı olan АЛС 324Б və АЛС324А yeddi 
seqmentli indikatorlarının çıxışlarının nömrələri, şəkil 2,b-də azgüclü və 
kiçikölçülü yeddiseqmentli АЛ304 markalı indikatorun xarici görünüşü, 

---

286
çıxışlarının nömrələri, bu seriyadan olan müxtəlif tipli indikatorların sxematik 
quruluşu və qoşulma sxemi verilmişdir.
АЛ304А, АЛ304Б, АЛ304В, АЛ304Г markalı indikatorlar epitaksial 
texnologiya üzrə hazırlanmış, arsenid-fosfid-qallium əsaslı işıq diodlarından 
(seqmentlərdən) təşkil olunmuşdur. Bu indikatorlar plastmas korpusda buraxılır, 
rəqəmin hündürlüyü 3mm, kütləsi 0,25 təşkil edir. 
АЛС 324Б indikatoru ümumi katodlu və АЛС324А indikatoru isə ümumu 
anodlu işıq diodlarından təşkil olunmuşdur. Hər iki indikator qırmızı 
işıqlanmaya malikdirlər. 
АЛС321Б, АЛС333Б, АЛС333Г, АЛС334Б, АЛС335Б, АЛС335Г, 
3ЛС338Б, 3ЛС338Г yeddiseqmentli indikatorları АЛС324Б indikatorunun, 
АЛС321А, АЛС333А, АЛС333В, АЛС334А, АЛС334В, АЛС335А, 
АЛС335В, 3ЛС338А indikatorları isə АЛС324А indikatorunun analoqu olub, 
işçi parametrləri ilə fərqlənirlər.
a) b) 
Şək.2. АЛС 324Б və АЛС324А indikatorlarının çıxışlarının nömrələri (a), azgüclü və 
kiçikölçülü АЛ304 markalı indikatorun xarici görünüşü və çıxışlarının nömrələri (b). 
АЛС324Б və АЛС324A indikatorlarının əsas işçi parametrləri: nominal 
düz cərəyan - 20mA; maksimal sabit cərəyan – 25mA, maksimal impuls 
cərəyanı – 300mA; düz gərginlik düşgüsü – 2.5V; səpilmə gücü – 500mVt-dır. 
Bu indikatorların misalında yarımkeçirici yeddiseqmentli indikatorların 
məxsus olduğu elektrik, işıq və istismar parametrlərini nəzərdən keçirək: 
1) İndikatorların işıqlanma rəngi:
- АЛ304А, АЛ304Б, АЛ304Г - qırmız; 
- АЛ304В - yaşıl. 
2) I
düz 
= 5mA olduqda parlaqlıq : 
- АЛ304А üçün -
 140 kd/m
2
; 

---

287
- АЛ304Б üçün - 80…320 kd/m
2
; 
- АЛ304В üçün 10mA cərəyanda-
 60kd/m
2
; 
- АЛ304Г üçün -
350kd/m
2
3) Elementlər arasında parlaqlığın qeyri-bərabərliyi – 60%
4) I
düz 
= 5mA olduqda sabit düz gərginlik: 
- T = +25...+70 olduqda АЛ304А, АЛ304Б üçün 
 2,0V ; 
- T = -60 olduqda АЛ304А, АЛ304Б üçün 
 2,4V; 
- T = +25...+70 olduqda АЛ304В, АЛ304Г üçün 
 3,0V; 
- T = -60 olduqda АЛ304В, АЛ304Г üçün 
 3,6V; 
Müxtəlif elektrik parametrlərə malik olan yarımkeçirici diodların xarici 
görünüşü şəkil 3-də verilmişdir.
Şək.3. Yarımkeçirici diodların xarici görünüşü