Шартномавий
|
Эксплуататорлик
|
Мақсади
|
Жамият аъзоларининг умумий даромади (ЯИМ)ни кўпайтириш, трансакция харажатларини пасайтириш
|
Давлат аппаратини назорат қилувчи гуруҳнинг рентасини (солиқ тушумларини) кўпайтириш
|
Вазифалари (функциялари)
|
Шахслар ўртасидаги қатор битимларда кафиллик, мулкчилик ҳуқуқларини тафсирлаш ва ҳимоя қилиш
|
Кафил роли билан чегараланмаган ҳолда иқтисодий ва ижтимоий ўзаро ҳамкорликка фаол аралашиш
|
Воситалар (мажбур қилиш монополиясидан фойдаланиш)
|
Ижтимоий шартнома ва конституциявий доиралар билан чегараланган
|
Давлатни назорат қилувчи гуруҳнинг сиёсий иродасига боғлиқ
|
«Принципал-агент» муаммосини ҳал этиш механизмлари
|
Принципал – фуқаро: демократик назорат механизмлари, конституциявий доираларнинг мавжудлиги, муқобил вариантларнинг мавжудлиги.
Принципал – давлат: қонунга ихтиёрий бўйсуниш меъёрларини ёйиш
|
Принципал – фуқаро: мавжуд эмас.
Принципал – давлат: мажбур қилиш ва куч ишлатишдан фойдаланиш, ҳар томонлама назоратни амалга оширишга уриниш
|
Бюджет чекловлари
|
Қатъий, бюджетни тасдиқлашнинг демократик тартиботи билан чекланган
|
Юмшоқ
|
Даромадларнинг асосий моддалари
|
Биринчи навбатда «бозор» солиқларидан тушумлар
|
Мусодара солиқлари ва солиқдан ташқари тушумлар
|
Харажатларнинг асосий бандлари
|
Адлия, ҳуқуқни муҳофаза қилиш фаолияти
|
Мудофаа, давлат бошқаруви, ҳуқуқни муҳофаза қилиш фаолияти
|
Бюджет тақчиллигини қоплашнинг асосий усуллари
|
Ташқи бозордаги қарзлар
|
МБнинг ҳукуматга қарзлари, ички бозордаги қарзлар, мусодара солиғининг тури сифатида мажбуриятларни бажаришдан бош тортиш ҳам мумкин
|