B. J. Boltayev, A. R. Azamatov, G. A. Azamatova, B. S. Xurramov nazariya, algoritm, dastur toshkent 2013

10 11 
a+b=21
2-usul:
dastur
ishga
tushirilgach,
ekranda satr boshida yurgich chiqadi va
dastur a ning qiymati kiritilishini kutib
turadi. Masalan, a ning qiymati sifatida
10 ni kiritamiz, so‘ng ENTER klav-
ishini bosib b ni qiymati sifatida 11 deb
kiritamiz. Endi ENTER klavishi bosilsa
ekranda quyidagilar aks etadi:
10
11 
a+b=21

3–misol. 
Var
a, b, g, m:Integer;
Begin
Read(a, b);
Read(g); m:=a+g+b;
WriteLn(‘Natija= ‘, m);
End.
4–misol. 
Var
a, b, g, m:Integer;
Begin
Readln(a, b);
Read(g); m:=a+g+b;
WriteLn(‘Natija= ‘, m);
End.

---

70
3-misolda ham qiymat kiritish 1-usul yoki 2-usullardan birida amalga oshirilishi

mumkin.
4-misolda a va b o‘zgaruvchilarning qiymati probel yoki ENTER klavishlari
yordamida kiritilishi mumkin. O‘zgaruvchi g ning qiymatini kiritish uchun b
o‘zgaruvchining qiymatini kiritilgach ENTER klavishini bosish shart. Bu holda
ekranda quyidagilardan biri bo‘lishi mumkin.
10 11 
12 
Natija= 33 
10 
11 
12 
Natija= 33 

O‘zgaruvchilarga qiymat berishda o‘zlashtirish operatori ishlatilsa, dastur bitta

qiymat uchun bajarilaveradi, ya’ni o‘zgaruvchining qiymati xotiraga bir marta ki-
ritiladi. Biror o‘zgaruvchi qiymatini almashtirish uchun esa har safar dastur mat-
nini o‘zgartirish zarur bo‘ladi.
Dasturda biror o‘zgaruvchiga qiymat berishda kiritish protsedurasi
qo‘llanilgan bo‘lsa, u holda dasturni ishga tushirib o‘zgaruvchining qiymatini kla-
viaturadan kiritilaveradi, ya’ni muloqot usulda o‘zgartirilaveradi.
Muloqot usulida ozgina noqulaylik bor, ya’ni qaysi o‘zgaruvchiga qiymat kiri-
tayotganimizni yodda saqlab turishimiz shart. Bu noqulaylikdan qutulish uchun