B. K. Sattorov 00 Moliyaviy risklar nazariyasi

daromadliligining qandaydir namunaviy indeksini ushlab turish uchun zarur bo‘lgan minimal daromadlilik bo‘lishi mumkin.


Shunga qaramay, kursning hisob nuqtasidan pasayish ehtimoli sifatida riskni o‘lchash portfellarni boshqarish uchun Markovits ko‘rsatmalarini bekor qilmaydi. Daromadlilik kutilgan, risk esa kutilmagan hol sifatida qolaveradi. Riskni minimallashtirgan holda kutilgan daromadlilikni maksimallashtirish lozim. O‘zgaruvchanlik avvalgidek yo‘qotish ehtimolidan dalolat beradi. Bunday sharoitda optimallashtirish Markovits nazarda tutganidan ko‘p ham farq qilmaydi. Risk qimmatli qog‘ozlarning ishbilarmon faollik, inflatsiya va foiz stavkalari, shuningdek, ular sotilayotgan bozordagi tebranish-lar kabi iqtisodiy o‘zgaruvchilarga ta’sirchanligi bilan bog‘liq ko‘p qirrali tushuncha deb tasavvur qilinsa ham, jarayon davom etaveradi. Riskni boshqacha tarzda, faqatgina o‘tmish tajribasini tahlil qilish asosida ham o‘lchash mumkin. Faraz qilaylik, investor bozorni ortda qoldirmoqchi, ya’ni, kotirovkalar o‘sishidan oldin sotib olishga va ular pasayishidan avval sotishga harakat qiladi. Sotib olingan qimmatli qog‘ozlarga shunchaki egalik qilishdan ko‘ra ko‘proq pul ishlab topish uchun u necha foiz xatoga yo‘l qo‘yishni qoniqarli deb hisoblashi mumkin?


Bozorni dog‘da qoldirish strategiyasi kotirovkalarda katta o‘sish paytini o‘tkazib yuborish xavfi bilan bog‘liq. Agar parametrlar barqaror emas, o‘zgaruvchan bo‘lsa, riskni o‘lchash ancha murakkablashadi. Hatto o‘zgaruvchanlikning o‘zi ham bir joyda tur-maydi. Muammo shu bilan oxiriga yetmaydi. O‘z umri davomida ko‘pchilik riskka munosabatini o‘zgartiradi. Biz ulg‘ayamiz, aqlimiz to‘lishadi, boylik orttiramiz yoki qashshoqlashamiz va risk hamda uni qabul qilmaslik haqida tushunchamiz u yoki bu tomonga o‘zgaradi. Xuddi shuningdek, riskka investorlarning munosabati ham o‘zgarib, bu ularning aksiyalardan va uzoq muddatli obligatsiyalardan kelgusi daromadlarga munosabatida jiddiy o‘zgarishni keltirib chiqaradi.